Σεσίλια Πέιν-Γκαπόσκιν
Η Σεσίλια Πέιν-Γκαπόσκιν (Cecilia Payne-Gaposchkin, 10 Μαΐου 1900 – 7 Δεκεμβρίου 1979) ήταν Αγγλίδα αστρονόμος. Υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος που απέδειξε ότι ο Ήλιος αποτελείται κυρίως από υδρογόνο, και ότι το τελευταίο είναι το πιο κοινό στοιχείο στο σύμπαν, το 1925. Η Σεσίλια Πέιν Γκαπόσκιν τελικά έγινε μία από τις σημαντικότερες αστρονόμους όλων των εποχών αλλά, παρά το συγκλονιστικό έργο της και τα πολλαπλά βραβεία που κέρδισε στη ζωή της, δεν της δόθηκε ποτέ το βραβείο Νόμπελ. Από τον θάνατο της το 1979, η γυναίκα που ανακάλυψε από τι αποτελείται το σύμπαν, δεν τιμήθηκε ούτε με μία αναμνηστική πλάκα. […]
Κάθε μαθητής γνωρίζει πως ο Νεύτωνας ανακάλυψε την βαρύτητα, ο Δαρβίνος ανακάλυψε την εξέλιξη και ο Αΐνστάιν την σχετικότητα. Αλλά όταν μιλάμε για την σύνθεση του σύμπαντος τα βιβλία λένε μόνο ότι το πιο κοινό στοιχείο στο σύμπαν είναι το υδρογόνο. Και κανείς δεν αναρωτιέται πως το ξέρουμε αυτό...» είπε το 2002 ο πρύτανης του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Τζέρεμι Νόουλς.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για εκείνη
- Πέρασε με υποτροφία στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ όπου σπούδασε αστροφυσική αλλά δεν της απονεμήθηκε ποτέ πτυχίο γιατί το Κέμπριτζ τότε δεν έδινε πτυχία σε γυναίκες. Αυτό άλλαξε από το 1948.
- Στην αρχή εργάστηκε σαν δασκάλα σε σχολείο θηλέων καθώς αυτή ήταν μία από τις ελάχιστες δουλειές που επιτρεπόταν σε γυναίκες.
- Προκειμένου να συνεχίσει τις σπουδές της μετακόμισε στις Η.Π.Α. όπου κατάφερε να εργασθεί στο αστεροσκοπείο του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.
- Το 1925 παρουσίασε στο διδακτορικό της την συγκλονιστική και ριζοσπαστικη ιδέα ότι το σύμπαν αποτελούνταν κατά κύριο λόγο από υδρογόνο και πως το στοιχείο αυτό ήταν κατά βάση το δομικο στοιχείο των άστρων. Η ιδέα αυτή ερχόνταν σε πλήρη αντίθεση με όσα πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι τότε και η επιτροπή καθηγητών που την εξέταζε αμφισβήτησε την θεωρία της και την απέτρεψε από το να την δημοσιεύσει.
- Πέντε χρόνια αργότερα ο αστροφυσικός Χένρι Νόρις Ράσελ (Henry Norris Russell) (που ήταν και μέλος της εξεταστικής επιτροπής του διδακτορικού της Γκαπόσκιν) δημοσίευσε την εργασία της Γκαπόσκιν με το δικό του όνομα. Αν και ανέφερε την Γκαπόσκιν μέχρι και σήμερα πολλοί αποδίδουν λανθασμένα σε εκείνον την ανακάλυψη της Γκαπόσκιν λόγω της δημοσίευσης στο όνομά του.
- Η Γκαπόσκιν εργάσθηκε στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και έγινε η πρώτη γυναίκα που δίδαξε εκεί αλλά τα μαθήματά της δεν περιλαμβάνονταν στον επίσημο κατάλογο μαθημάτων του Χάρβαρντ. Επίσης έκανε έρευνα χωρίς να έχει αναγνωρισθεί ως ερευνήτρια ενώ δεν δικαιούνταν άδεια. Ο μισθός της ήταν πενιχρός και στα λογιστικά βιβλία του πανεπιστημίου αποτελούσε κομμάτι των «εξόδων εξοπλισμού».
- Κατά την διάρκεια της ζωής της την απέτρεψαν από το να δημοσιεύσει και πολλές άλλες ανακαλύψεις της όπως το «φαινόμενο Σταρκ» στην φασματική συχνότητα των πιο καυτών άστρων καθώς και διάφορα ευρήματα σχετικά με την διαστρική απορρόφηση. Αυτές οι ανακαλύψεις της αργότερα αποδώθηκαν σε άλλους επιστήμονες.
- Η Σεσίλια Πέιν Γκαπόσκιν τελικά έγινε μία από τις σημαντικότερες αστρονόμους όλων των εποχών αλλά, παρά το συγκλονιστικό έργο της και τα πολλαπλά βραβεία που κέρδισε στη ζωή της, δεν της δόθηκε ποτέ το βραβείο Νόμπελ. Από τον θάνατο της το 1979, η γυναίκα που ανακάλυψε από τι αποτελείται το σύμπαν, δεν τιμήθηκε ούτε με μία αναμνηστική πλάκα. Οι επικήδειοι που γράφτηκαν στις εφημερίδες δεν ανέφεραν τις ανακαλύψεις της.
- Παρά τις διακρίσεις,τις αδικίες και τα εμπόδια που συνάντησε κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρό της και να γίνει αστρονόμος και να ανοίξει τον δρόμο για όλες τις γυναίκες που θέλουν να εργαστούν στον τομέα των επιστημών. Σήμερα είναι γνωστή ως μία από τις σημαντικότερες αστρονόμους όλων των εποχών.
