ο ρόλος Δήμων – Περιφερειών στην ένταξη μεταναστών / προσφύγων
Σε Διαβούλευση
η ενίσχυση του ρόλου της Αυτοδιοίκησης, ως αναπόσπαστου συνδιαμορφωτή των πολιτικών ένταξης και ως βασικού εκτελεστικού μηχανισμού
Το πλήρες κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής, επί του οποίου κάθε πολίτης μπορεί να υποβάλει τα σχόλιά του προς την Κυβέρνηση.
“Οι βασικές κατευθύνσεις της Εθνικής Στρατηγικής είναι: (…) η ενίσχυση του ρόλου της Αυτοδιοίκησης, ως αναπόσπαστου συνδιαμορφωτή των πολιτικών ένταξης και ως βασικού εκτελεστικού μηχανισμού κατά την εφαρμογή τους, καθώς και η δημιουργία και εξασφάλιση ενός ευνοϊκού πλαισίου για τη συμμετοχή δήμων και περιφερειών στη διαδικασία ένταξης”
· “Πιλοτικό πρόγραμμα ολοκληρωμένων παρεμβάσεων ένταξης σε δύο δήμους για δικαιούχους διεθνούς προστασίας ώστε οι επωφελούμενοι να αποκτήσουν σταδιακά την αυτονομία τους και να ενταχθούν την τοπική κοινωνία”
· “ Κατάρτιση Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης για την Ένταξη από τους δήμους και δημιουργία του Δικτύου Δήμων για την Ένταξη
Βασική προϋπόθεση επιτυχίας κάθε ενταξιακής πρωτοβουλίας των δήμων είναι η αναδιάρθρωση των κοινωνικών υπηρεσιών τους σε συνδυασμό με τη στελεχιακή ενίσχυση τους. Τα παραπάνω πρέπει να αντικατοπτρίζονται σε ένα Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την ένταξη μεταναστών/μεταναστριών, αιτούντων/αιτουσών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας, το οποίο θα αποτυπώνει τις πολιτικές και στρατηγικές στοχεύσεις των δήμων αναφορικά με την ενταξιακή κατεύθυνση και πολιτική τους.
Ειδικότερα, προτείνεται κάθε Δήμος της χώρας να εκπονεί και να καταθέτει προς έγκριση στο Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής ένα Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την ένταξη, καθορίζοντας τις προτεραιότητες του και το ύψος των απαιτούμενων πόρων για την υλοποίησή του. Το Σχέδιο Δράσης θα είναι τριετές και θα καταρτίζεται βάσει των στραγητικών στόχων του Υ.ΜΕ.ΠΟ, όπως αυτοί αποτυπώνονται στην εν ισχύ Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη.
Το Σχέδιο Δράσης κάθε δήμου θα πρέπει να περιλαμβάνει:
α) την καταγραφή στοιχείων σχετικά με τον αριθμό και τα χαρακτηριστικά του μεταναστευτικού πληθυσμού (π.χ. φύλο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση, χώρα προέλευσης, καθεστώς διαμονής) εντός της χωρικής αρμοδιότητάς του σε σχετική βάση Δεδομένων, με σκοπό τη δημιουργία «Δημοτολογίου Μεταναστών»,
β) την καταγραφή των προγραμμάτων στέγασης και παροχής οικονομικής βοήθειας που παρέχονται από το κράτος στους αιτούντες, τις αιτούσες και τους/τις δικαιούχους διεθνούς προστασίας εντός της χωρικής αρμοδιότητάς τους
γ) την καταγραφή του εκπαιδευτικού υπόβαθρου και των επαγγελματικών προσόντων και δεξιοτήτων, του επιπέδου γλωσσικής επάρκειας της ελληνικής και άλλων γλωσσών κάθε ενήλικα μετανάστη, με στόχο τη δημιουργία «Ηλεκτρονικού Μητρώου Προφίλ Δεξιοτήτων»,
δ) την καταγραφή των φορέων (Μ.Κ.Ο., σύλλογοι μεταναστών κτλ) που δραστηριοποιούνται στον τομέα της στήριξης των μεταναστών/μεταναστριών, των αιτούντων/αιτουσών και των δικαιούχων διεθνούς προστασίας στη χωρική αρμοδιότητά του, με στόχο τη δημιουργία Μητρώου Φορέων σε τοπικό επίπεδο και την επικαιροποίησή του με βάση το Εθνικό Μητρώο Μ.Κ.Ο. το οποίο λειτουργεί υπό το Υ.ΜΕ.ΠΟ.
ε) τη δημιουργία Μητρώου Εθελοντών για το δήμο
στ) τις δράσεις που στοχεύουν στην ένταξη μεταναστών/μεταναστριών, αιτούντων/αιτουσών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στο δήμο (π.χ. γλωσσομάθεια, προγράμματα εκπαιδευτικής κατάρτισης).
Επιπρόσθετα, μέσω του σχεδίου δράσης, προωθείται και η δημιουργία ενός Δικτύου Δήμων για την Ένταξη, το οποίο θα αποτελείται από τους δήμους που θα εκπονήσουν Ολοκληρωμένα Σχέδια Δράσης για την ένταξη μεταναστών/μεταναστριών, των αιτούντων/αιτουσών και των δικαιούχων διεθνούς προστασίας με στόχο την ανταλλαγή ιδεών και καλών πρακτικών. Στο πλαίσιο της ενημέρωσης αναφορικά με την πορεία και την υλοποίηση των ενταξιακών προγραμμάτων, το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής προβλέπεται να συμμετέχει στο παραπάνω δίκτυο.”
· “Δημιουργία περιφερειακού μηχανισμού κατανομής του μεταναστευτικού πληθυσμού
Η δημιουργία ενός περιφερειακού μηχανισμού κατανομής του νεοεισερχόμενου μεταναστευτικού και προσφυγικού πληθυσμού στις περιφέρειες και τους δήμους της χώρας (…)
Ο μηχανισμός θα εποπτεύεται από το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, ενώ θα συντονίζεται από τις περιφέρειεςσε συνεργασία με τους εκπροσώπους των κοινωνικών υπηρεσιών των δήμων.”
· “Δημιουργία εθνικού χρηματοδοτικού προγράμματος για την ένταξη
Με στόχο την καλύτερη υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης προκειμένου να συμμετάσχει ενεργά στη διαμόρφωση και την υλοποίηση σχετικών δράσεων προβλέπεται η δημιουργία ενός εθνικού χρηματοδοτικού προγράμματος για την ένταξη.
Το πρόγραμμα θα συγκεντρώνει πόρους που θα προέρχονται από τον τακτικό προϋπολογισμό, από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία και από ιδιωτικά κληροδοτήματα.
(…) Από το πρόγραμμα μπορούν να χρηματοδοτούνται δράσεις που προβλέπονται στο Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης των Δήμων (π.χ. στεγαστικά προγράμματα, πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού για την υποστήριξη δράσεων ένταξης, κ.ά.), ειδικά προγράμματα για την ένταξη που έχουν σχεδιάστει από τις περιφέρειες καθώς και η δημιουργία νέων και η ενίσχυση των ήδη υπάρχοντων Κέντρων Ένταξης Μεταναστών”.
· “Δημιουργία κεντρικού μηχανισμού καταγραφής και παρακολούθησης της κατανομής αιτούντων/αιτουσών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στην ελληνική περιφέρεια
Η δράση έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός μηχανισμού καταγραφής και χαρτογράφησης των ωφελούμενων από τα προγράμματα στέγασης που υλοποιούνται με τη συμμετοχή των δήμων ώστε να αποτυπώνεται δυναμικά η διασπορά τους, ο οποίος θα υποστηρίζεται αντίστοιχα από βάση δεδομένων.
(…) Τον μηχανισμό καταγραφής θα διαχειρίζονται τόσο το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής όσο και οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίοι συμμετέχουν σε προγράμματα στέγασης”.
· “Προώθηση και γεωγραφική επέκταση σε περισσότερους δήμους του προγράμματος στέγασης σε διαμερίσματα αιτούντων/αιτουσών διεθνούς προστασίας και παροχή οικονομικού βοηθήματος
Για όσο διάστημα εξετάζεται η αίτηση των αιτούντων και των αιτουσών διεθνούς προστασίας, παρέχεται η δυνατότητα στέγασης σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα με την ταυτόχρονη παροχή προπληρωμένων καρτών για την κάλυψη των βασικών αναγκών τους μέσω του Προγράμματος Στήριξης Έκτακτης Ανάγκης για την Ένταξη και τη Στέγαση – ESTIA (EmergencySupporttoIntegrationandAccommodation). Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαμέσου της Διεύθυνσης Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας (DGECHO), και υλοποιείται σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
(…) Παράλληλα, προτείνεται η σταδιακή αποδέσμευση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες από τη διαχείριση του προγράμματος και η εκπαίδευση των δήμων ώστε να αναλάβουν το πρόγραμμα στέγασης οι φορείς της TοπικήςAυτοδιοίκησης σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Προστασίας Αιτούντων Άσυλο του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής”.
· “Πιλοτικό πρόγραμμα ολοκληρωμένων παρεμβάσεων ένταξης δικαιούχων διεθνούς προστασίας
Η εν λόγω δράση πρόκειται να υλοποιηθεί στους Δήμους Θήβας και Λειβαδιάς σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης. Το πρόγραμμα αποτελεί ένα πιλοτικό μοντέλο με βάση το οποίο, η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να διαχειριστεί την ένταξη, υποστηριζόμενη από εθνικά προγράμματα (π.χ. γλωσσομάθεια) και, παράλληλα, επεκτείνοντας τις κοινωνικές υπηρεσίες που παρέχει ήδη στα άτομα που διαβιούν εντός της χωρικής αρμοδιότητάς της.
Η δράση επιδιώκει να δημιουργήσει τη βάση για ολοκληρωμένες παρεμβάσεις ένταξης (παροχή στέγασης, υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, συμβουλευτικής εργασίας, υποστήριξης και ενίσχυση της τεχνικής κατάρτισης, γλωσσομάθειας, διευκόλυνση της πρόσβασης στις τοπικές υπηρεσίες και την κοινωνία υποδοχής, νομική υποστήριξη κ.λπ.) σε 50 τριάντα (30) οικογένειες δικαιούχων διεθνούς προστασίας, με στόχο οι ωφελούμενοι και οι ωφελούμενες να αποκτήσουν σταδιακά την αυτονομία τους και να ενταχθούν στον κοινωνικό ιστό των πόλεων της Θήβας και της Λειβαδιάς.
Παράλληλα, το πρόγραμμα στοχεύει στη συλλογή ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους και την ανίχνευση του απαιτούμενου κόστους για την εξασφάλιση της επιτυχίας του εν λόγω συστήματος.”
· “Γεωγραφική επέκταση του προγράμματος ολοκληρωμένων παρεμβάσεων ένταξης σε όλη την επικράτεια
Η δράση αυτή στοχεύει να επεκτείνει το ως άνω αναφερόμενο πιλοτικό πρόγραμμα σε όλη την ελληνική επικράτεια δικαιούχοι διεθνούς προστασίας (στον ίδιο τον Δήμο ή/και σε κοντινές περιοχές) ή/και συμπληρωματικά στους οποίους υπάρχει σε κοντινή απόσταση Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας, προκειμένου η προτεινόμενη ολιστική παρέμβαση να έχει μεγαλύτερο αριθμό ωφελούμενων και, ως εκ τούτου, ουσιαστικότερα αποτελέσματα ένταξης”.
· “Γεωγραφική επέκταση των Κέντρων Ένταξης Μεταναστών
(…) Με δεδομένο τόσο τον αρχικό προγραμματισμό της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής, η οποία σχεδίασε και πρότεινε τη λειτουργία των Κ.Ε.Μ., όσο και το γεγονός ότι πρόκειται για δομές που παρέχουν υπηρεσίες όχι μόνο σε δικαιούχους διεθνούς προστασίας αλλά και στους μετανάστες και στις μετανάστριες που είναι ήδη διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στη χώρα και χρειάζονται βοήθεια και καθοδήγηση στην προσπάθειά τους για επιτυχή ένταξη, η δράση αυτή αφορά στη δημιουργία 3-5 νέων Κ.Ε.Μ., επιπλέον των 10 χρηματοδοτούμενων σε Δήμους των ακόλουθων Περιφερειών: Αττικής (πλέον των υπαρχόντων στους δήμους Αθηνών και Πειραιά), Θεσσαλίας, Κεντρικής Μακεδονίας (πλέον του υπάρχοντος Κ.Ε.Μ. στο Δήμο Θεσσαλονίκης) και Πελοποννήσου”.
· “Διαπολιτισμική επιμόρφωση δημοσίων υπαλλήλων και υπαλλήλων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Η διαπολιτισμική επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση των δημοσίων υπαλλήλων Υπουργείων, δήμων και περιφερειών, εποπτευόμενων φορέων, Υπηρεσιών Μιας Στάσης, κ.λπ., κρίνεται επιτακτική προκειμένου να επιτευχθεί η βελτίωση της πρόσβασης των μεταναστών και των μεταναστριών, των αιτούντων και αιτουσών διεθνούς προστασίας καθώς και των δικαιούχων αυτής σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες που παρέχει το κράτος. (…) “
· “Προώθηση και διευκόλυνση της συμμετοχής των πολιτών τρίτων χωρών στα Κοινά με στόχο την ένταξής τους στη δημόσια ζωή της Χώρας
– Επεξεργασία και εισήγηση πρότασης αναφορικά με την παροχή δυνατότητας του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε μετανάστες και μετανάστριες
Η δράση αφορά στη σύσταση εξειδικευμένης Ομάδας Εργασίας για την επεξεργασία και την εισήγηση πρότασης προς την αρμόδια Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία θα εξετάσει την παροχή δυνατότητας του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε πολίτες τρίτων χωρών. Η πρόταση προβλέπεται να κατατεθεί ενόψει της επικείμενης αναθεώρησης του Συντάγματος.
– Ενεργοποίηση των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών των Δήμων καθώς και ενίσχυση του ρόλου τους και διεύρυνση των αρμοδιοτήτων τους, μέσω νομοθετικής ρύθμισης
Μέσω νομοθετικής ρύθμισης, αλλά και ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης των τοπικών παραγόντων και της κοινωνίας υποδοχής για τη σημασία των Σ.Ε.Μ. στην ομαλή ένταξη των μεταναστών/μεταναστριών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας, η δράση αυτή στοχεύει στην επίλυση των βασικών προβλημάτων που εντοπίζονται μετά από επτά έτη της πρόβλεψης λειτουργίας των Σ.Ε.Μ. καθώς και στην ενίσχυση της λειτουργίας τους, προκειμένου η συμβολή τους στη διαδικασία ένταξης των μεταναστών/μεταναστριών στην τοπική κοινωνία να είναι ουσιαστική.”
