Παρέμβαση για τα αρχαία στην Πλατεία της Υπαπαντής από τον αρχιτέκτονα Γιώργο Αλμπάνη
Πηγή: εφημερίδα Θάρρος Πρώτη Δημοσίευση: 06/12/2018 17:30 -Τελευταία Ενημέρωση: 06/12/2018 17:30
Το θέμα των αρχαίων που είχαν ανασκαφεί περίπου τη δεκαετία του 1950
και τα οποία είχαν καταγραφεί, φωτογραφηθεί και εν συνεχεία επιχωθεί –
προ της προηγούμενης «ανάπλασης» και όχι εξαιτίας της – ήταν γνωστό και
προκάλεσε προβληματισμό κατά την εκπόνηση των μελετών που αφορούσαν στο
Ιστορικό Κέντρο, στις οποίες εντάσσεται – ως τελευταίο έργο – και η
μελέτη για την Πλατεία Υπαπαντής.
Αποτέλεσμα αυτών των προβληματισμών ήταν στην επικαιροποιημένη προμελέτη
της Πλατείας, η οποία υπεβλήθη το 2010 από τη «ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΕ –
Γ. ΑΛΜΠΑΝΗΣ – Ν. ΦΙΝΤΙΚΑΚΗΣ», να υπάρχει πρόβλεψη ειδικής κατασκευής
από άθραυστο γυαλί, που θα σκεπάζει το χώρο τον αρχαίων, ενώ θα
προβλέπει και κατάλληλο φωτισμό για τη νυχτερινή ανάδειξή τους. Από
απόψεως Η/Μ εγκαταστάσεων προβλέπεται ειδικός κλιματισμός για τη
συντήρησή τους.
Επιπροσθέτως, στην Τεχνική Έκθεση της πρότασης υπήρχε ειδική μνεία με
παλαιότερες φωτογραφίες των αρχαίων –από το σύντομο διάστημα που η
ανασκαφή ήταν ανοιχτή – και με επισήμανση στο κείμενο ότι τη μελέτη
«[…]ενδιαφέρει απολύτως η ανάδειξη της από αρχαιοτάτων χρόνων ιστορικής
συνέχειας της πόλης[…]».
Η επικαιροποιημένη προμελέτη, με τη σύμφωνη γνώμη της Δημοτικής Αρχής
και της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, υπεβλήθη το Σεπτέμβριο του 2010
προς έγκριση στο ΚΑΣ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο).
Εδώ είναι σκόπιμο να αναφερθεί και κάτι- δυστυχώς- σπάνιο για τα
ελληνικά δεδομένα. Όλοι οι δήμαρχοι από το 1998 που άρχισε η μελέτη και η
σταδιακή υλοποίησή της, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, αγκάλιασαν
το έργο, το οποίο ήταν ένα από τα οράματα του τότε δημάρχου Χ. Μαλαπάνη
με τη συμπαράσταση του τότε δημοτικού συμβούλου κ. Γ. Κουτσούλη, ο
οποίος επισήμανε την παλαιότερη ανασκαφή και προμήθευσε από το προσωπικό
του αρχείο τις σχετικές φωτογραφίες.
Στη συνέχεια και ο κ. Π. Κουμάντος και ο κ. Γ. Κουτσούλης, ως δήμαρχοι,
προχώρησαν στην ολοκλήρωση και υλοποίηση επιμέρους τμημάτων του
Ιστορικού Κέντρου.
Τέλος, ο νυν δήμαρχος, κ. Π. Νίκας, συνέχισε τα επιμέρους έργα και
φρόντισε για την αποπεράτωση του όλου έργου με την ένταξη και του
τελευταίου τμήματος – της Πλατείας Υπαπαντής – σε χρηματοδοτικό
πρόγραμμα, ώστε να ολοκληρωθεί το αρχικό όραμα της ανάπλασης του συνόλου
του Ιστορικού Κέντρου.
Σε όλα τα παραπάνω σημαντικότατη συμμετοχή, λόγω αρμοδιότητας, είχε και η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου.
Το Μάρτιο του 2011 η προμελέτη ενεκρίθη από το ΚΑΣ, ως είχε, με τη μόνη
παρατήρηση: την εξαίρεση της ειδικής κατασκευής στη ΝΑ γωνία της
Πλατείας Υπαπαντής με το ακόλουθο αιτιολογικό: «[…] εκτός από τη
διαμόρφωση, που προβλέπει την αποκάλυψη αρχαιολογικών καταλοίπων παλαιάς
ανασκαφής και την κάλυψή τους με γυάλινο στέγαστρο, διότι η διατήρηση
των καταλοίπων αυτών σε κατάχωση είναι προτιμότερη για την
αποτελεσματική προστασία τους».
Η ανωτέρω απόφαση δεν πρέπει να ξενίζει, αφού αποτελεί συνήθη τακτική σε
όλες τις Μεσογειακές και Μεσοποτάμιες χώρες, οι οποίες λόγω του πλήθους
των αρχαιολογικών χώρων και του αντιστοίχου ιστορικού βάθους τους δεν
μπορούν να ανταποκριθούν σε όλες τις ανασκαπτικές εργασίες.
Ίσως ενδιαφέρει και η πληροφόρηση ότι οι μελετητές της Πλατείας
Υπαπαντής έχουν δηλώσει ότι διατίθενται για τη συνέχιση της μελέτης,
όποτε αυτό αποφασισθεί, ώστε να υπάρχει έτοιμη πλήρης μελέτη για την
κάλυψη των ευρημάτων, εφόσον αποκαλυφθούν, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι τα
συγκεκριμένου είδους έργα αποτελούν σημαντική αρχιτεκτονική πρόκληση.
Του Γιώργου Αλμπάνη
Αρχιτέκτονος
