Sharing is caring!

18 Ιουλίου 2018

Ψηφίστηκε στη Βουλή την 12.07.2018 το Σχέδιο Νόμου: «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Εμβάθυνση της Δημοκρατίας – Ενίσχυση της Συμμετοχής – Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των ΟΤΑ [Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»] – Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των ΦΟ.ΔΣ.Α – Ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη, ταχύτερη και ενιαία άσκηση των αρμοδιοτήτων σχετικά με την απονομή ιθαγένειας και την πολιτογράφηση – Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας ΥΠΕΣ.».

Οι αλλαγές που επέρχονται με το εν λόγω νομοσχέδιο αφορούν τα εξής θέματα:

I. Κατηγορίες Δήμων- Δημοτικές αρχές

II. Εκλογική Διαδικασία- εκλογικό σύστημα

III. Σύστημα Διοίκησης Δήμων

IV. Σύστημα Διοίκησης Κοινοτήτων

V. Συγκρότηση διοικήσεων των νομικών προσώπων των δήμων

VI. Εποπτεία ΟΤΑ\

VII. Έλεγχος νομιμότητας πράξεων ΟΤΑ\

VIII. Ευθύνη- Πειθαρχικός έλεγχος προσώπων ΟΤΑ

IX. Δημοτικό Δημοψήφισμα

X. Δημοτικός Διαμεσολαβητής

XI. Επιχειρησιακός προγραμματισμός

XII. Διευκόλυνση της εκτέλεσης έργων από Δήμους- Προγραμματικές συμβάσεις- Υπηρεσίες Δόμησης

XIII. Αναπτυξιακή δράση τοπικής αυτοδιοίκησης

XIV. Οικονομική λειτουργία των ΟΤΑ

XV. Θέματα προσωπικού

XVI. ΦΟΔΣΑ

XVΙI. Λοιπές διατάξεις

I. Κατηγορίες Δήμων – Δημοτικές αρχές

–Κατηγοριοποίηση Δήμων με βάση τον πληθυσμό, το βαθμό αστικοποίησης και τα γεωοικονομικά χαρακτηριστικά τους, τη γεωμορφολογική τους ιδιαιτερότητα και τη θέση τους στο διοικητικό χάρτη της χώρας, ανάλογα με το εάν αποτελούν ή όχι έδρες περιφερειών ή περιφερειακών ενοτήτων. (άρθρα 2 και 3)

–Καταργείται η έννοια των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων οι οποίες αντικαθίστανται με κοινότητες ανεξαρτήτως πληθυσμού. (άρθρο 4)

-Διακρίνονται οι κοινότητες με βάση τον πληθυσμό που έχουν και αν αυτός υπερβαίνει ή όχι τους 300 κατοίκους και αντίστοιχα ορίζονται τα όργανά τους που μπορεί να είναι ο πρόεδρος της κοινότητας και αναλόγως και το συμβούλιο κοινότητας, καταργώντας τη διάκριση σε δημοτικές και τοπικές κοινότητες (άρθρο 5)

II. Εκλογική Διαδικασία- εκλογικό σύστημα

-Η διάρκεια της θητείας των δημοτικών αρχών επανέρχεται σε 4 έτη αρχόμενη από 1.1 με λήξη 31.12 του 4ου έτους, ενώ για την πρώτη εφαρμογή ο πρώτος γύρος της εκλογικής διαδικασίας θα διεξαχθεί την Κυριακή κατά την οποία διενεργείται η ψηφοφορία για την εκλογή των αντιπροσώπων της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του έτους 2019, με εγκατάσταση των νέων αρχών την 1η Σεπτεµβρίου 2019 και θητεία έως την 31η Δεκεµβρίου 2023.

Η εκλογή προεδρείου συµβουλίων και επιτροπών διενεργείται κατά τους µήνες Σεπτέµβριο και Μάρτιο. (άρθρο 6)

Υπενθυμίζουμε ότι στο αρχικά κατατεθέν νομοσχέδιο ως ημερομηνία πρώτης εφαρμογής είχε τεθεί η 13.10.2019 με εγκατάσταση των νέων δημοτικών αρχών από 01.01.2020 και παράταση της τρέχουσας δημοτικής περιόδου έως 31.12.2019, κάτι το οποίο τελικά διαφοροποιείται στο ψηφισθέν νομοσχέδιο.

– Εισάγονται κάποιες μεταβολές στα κωλύματα εκλογιμότητας και ασυμβίβαστα για τις θέσεις των αιρετών δημοτικών και κοινοτικών οργάνων, μεταξύ των οποίων είναι η καθιέρωση απόλυτου τοπικού κωλύματος και ασυμβιβάστου για τους γενικούς γραμματείς των δήμων και για τους δικηγόρους με έμμισθη εντολή των δήμων, στους δήμους στους οποίους υπηρέτησαν κατά την προηγούμενη των εκλογών αυτοδιοικητική περίοδο και η πρόβλεψη σχετικού κωλύματος και ασυμβιβάστου μόνο για τους υπαλλήλους των δήμων και των πάσης φύσεως νομικών προσώπων τα οποία έχει συστήσει ή στα οποία μετέχει ο δήμος με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και εξαίρεση από το κώλυμα/ασυμβίβαστο των υπαλλήλων με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου. (άρθρο 11)

-Ενοποιούνται οι διατάξεις των άρθρων 18 και 19 του ν.3852/2010, όσον αφορά τις υποψηφιότητες και την κατάρτιση συνδυασμών για την εκλογή του δημάρχου και των δημοτικών συμβούλων και επαναδιατυπώνονται με αλλαγές αναφορικά με τον τρόπο κατάρτισης, τα αναγραφόμενα στη δήλωση του συνδυασμού και τον αριθμό των υποψηφίων. (άρθρο 14)

-Ορίζονται τα σχετικά για την εκλογή των οργάνων των κοινοτήτων (άρθρα 16, 17, 18 και 34)

-Τροποποιούνται οι διατάξεις για την αντικατάσταση των υποψηφίων σε περίπτωση θανάτου ή παραίτησης υποψήφιου δημοτικού συμβούλου ή υποψήφιου συμβούλου κοινότητας (άρθρο 20)

-Καθορίζονται τα δικαιώματα όχι μόνο των συνδυασμών, αλλά και των υποψηφίων κατά την εκλογική διαδικασία. Επίσης, ελαχιστοποιούνται στο αναγκαίο μέτρο τα κωλύματα διορισμού ως γενικών αντιπροσώπων ή αντιπροσώπων, αναπληρωτών ή πληρεξούσιων συνδυασμών. (άρθρο 21)

– Τροποποιείται μερικώς ο τρόπος σύνταξης του προγράμματος εκλογής. (άρθρο 22)

– Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τα ψηφοδέλτια (άρθρα 23 έως 26)

-Καταργείται το ισχύον άκρως πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα που ίσχυε στις δημοτικές εκλογές, και, καθιερώνεται το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής για την ανάδειξη των δημοτικών συμβούλων για το σύνολο των εδρών του οικείου συμβουλίου (άρθρο 28)

-Ρυθμίζονται τα θέματα επανάληψης της ψηφοφορίας και της παραίτησης ή θανάτου υποψήφιου δημάρχου, πριν από την επαναληπτική ψηφοφορία (άρθρα 29 και 31)

-Προβλέπεται ο τρόπος κατανομής των εδρών δημοτικού συμβουλίου και συμβούλων κοινότητας (άρθρα 30, 32 και 33)

-Ρυθμίζονται θέματα για την εκλογή των δημοτικών συμβούλων και των συμβούλων κοινότητας. (άρθρα 35 έως 38)

-Απλοποιείται η διαδικασία παραίτησης του δημάρχου, των δημοτικών συμβούλων, των συμβούλων κοινοτήτων και των προέδρων κοινοτήτων, καθώς και των αιρετών των δήμων από τις θέσεις που κατέχουν, ως εκ της ιδιότητας τους (άρθρο 41)

-Ορίζεται πλέον και ρητά ότι οι κενές έδρες του δημοτικού συμβουλίου καταλαμβάνονται από τους αναπληρωματικούς του αυτού συνδυασμού της ίδιας εκλογικής περιφέρειας (άρθρο 42)

-Προβλέπεται ότι, σε περίπτωση διάλυσης δημοτικού συμβουλίου, ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης αναλαμβάνει τα σχετικά με τη διεξαγωγή της εκλογής νέου δημοτικού συμβουλίου και δύναται να αναθέτει σε υψηλόβαθμο δημόσιο υπάλληλο τα καθήκοντα του δημάρχου που σχετίζονται με τη διεκπεραίωση των επειγουσών υπηρεσιακών υποθέσεων. Στην περίπτωση διάλυσης συμβουλίου κοινότητας, μέχρι τη νέα εκλογή, οι αρμοδιότητες του συμβουλίου ασκούνται από το δημοτικό συμβούλιο και οι αρμοδιότητες του προέδρου του συμβουλίου ασκούνται από τον δήμαρχο. (άρθρο 43)

Προβλέπεται ότι, όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρονται δημοτικές ή τοπικές κοινότητες ή πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών ή τοπικών κοινοτήτων, νοούνται, κατ’ αντιστοιχία, οι κοινότητες και οι σύμβουλοι του άρθρου 3. Όπου αναφέρονται εκπρόσωποι τοπικής κοινότητας νοείται ο πρόεδρος της κοινότητας έως 300 κατοίκων. Επιπλέον, τίθεται η έναρξη ισχύος των διατάξεων περί αυτοδιοικητικών εκλογών οι οποίες ισχύουν από την πρώτη, μετά την έναρξη ισχύος του νόμου, δημοτική περίοδο, ενώ επιπρόσθετα ορίζεται ότι οι διατάξεις των άρθρων 6 έως 39 του νόμου ισχύουν και για τις εκλογές ανάδειξης των δημοτικών αρχών της παρ.4 του άρθρου 9 του Ν.3852/10. (άρθρο 44).

III. Σύστημα Διοίκησης Δήμων

-Προβλέπεται ότι ως αντιδήμαρχοι μπορούν πλέον να οριστούν δημοτικοί σύμβουλοι όχι μόνο από την παράταξη του δημάρχου, όπως γινόταν μέχρι τώρα, αλλά από όλες τις δημοτικές παρατάξεις, με έγκριση του ορισμού από την πλειοψηφία των συμβούλων της παράταξης στην οποία ανήκει ο οριζόμενος αντιδήμαρχος, εφ’ όσον η παράταξη αυτή αριθμεί πάνω από 2 μέλη. Επίσης, αναμορφώνεται ο αριθμός των αντιδημάρχων με βάση τον πληθυσμό του δήμου, ενώ προβλέπεται αύξηση του αριθμού των αντιδημάρχων σε δήμους που προήλθαν από συνένωση, ανάλογα με τον αριθμό των δημοτικών ενοτήτων. (άρθρο 68)

– Καθορίζεται η διαδικασία εκλογής νέου δημάρχου, στην περίπτωση που η θέση μείνει κενή για οποιονδήποτε λόγο και προβλέπεται ότι νέος δήμαρχος εκλέγεται σύμβουλος που προέρχεται είτε από τον πρώτο είτε από τον δεύτερο σε εκλογική δύναμη συνδυασμό. (άρθρο 69)

-Περιγράφεται αναλυτικά η διαδικασία ανάδειξης των μελών του προεδρείου του δημοτικού συμβουλίου, η οποία διεξάγεται σε 2 φάσεις. Προβλέπεται, ειδικότερα, ότι ο υποψήφιος πρόεδρος προέρχεται από την παράταξη του εκλεγέντος δημάρχου, είτε αυτή αναδείχθηκε πρώτη είτε δεύτερη σε εκλογική δύναμη, ο αντιπρόεδρος προέρχεται από την παράταξη που αναδείχθηκε, αντίστοιχα, δεύτερη ή πρώτη σε εκλογική δύναμη, αλλά δεν ανέδειξε τον δήμαρχο, ενώ ο γραμματέας προέρχεται από την τρίτη σε εκλογική δύναμη παράταξη. (άρθρο 71)

-Προβλέπεται η δυνατότητα μεταβίβασης αρμοδιοτήτων του Δημοτικού Συμβουλίου και στην Οικονομική Επιτροπή εκτός από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής) (άρθρο 72)

-Σε αντίθεση με το ισχύον καθεστώς, παρέχεται η δυνατότητα σε μέλος που ανεξαρτητοποιείται ή διαγράφεται από την παράταξη με την οποία εκλέχθηκε, να ενταχθεί σε άλλη παράταξη, με δήλωσή του προς το προεδρείο, η οποία υπογράφεται από το ίδιο και τα 2/3 τουλάχιστον των μελών της παράταξης στην οποία προσχωρεί, εφόσον αυτή έχει περισσότερα από τρία μέλη ή από όλα τα μέλη, εφ’ όσον αυτή έχει λιγότερα από 3 μέλη. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότατα στις υπάρχουσες παρατάξεις να συνενώνονται δημιουργώντας νέα παράταξη. (άρθρο 73)

-Ρυθμίζονται αναλυτικά τα θέματα που αφορούν τη σύγκληση του δημοτικού συμβουλίου και τις γνωστοποιήσεις προς τα μέλη του. Επίσης, προβλέπεται ότι αν μέλος του συμβουλίου αρνηθεί ψήφο ή δώσει λευκή ψήφο, λογίζεται παρόν στη συνεδρίαση, μόνον ως προς την ύπαρξη απαρτίας. (άρθρο 74)

– Επέρχονται επιμέρους αλλαγές στις διατάξεις που αφορούν τη συγκρότηση και λειτουργία επιτροπών του δημοτικού συμβουλίου (άρθρο 75)

-Αναμορφώνεται η σύνθεση και η διαδικασία εκλογής των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, η θητεία των οποίων είναι πλέον διετής, με πρόβλεψη για συμμετοχή δύο αντιδημάρχων ως μέλη των επιτροπών (άρθρο 76) και περιγράφεται ο τρόπος λειτουργίας τους. (άρθρο 77)

-Προβλέπεται η συγκρότηση Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης σε δήμους με πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων, τροποποιούνται διατάξεις σχετικά με τη σύνθεσή της όσον αφορά τη συμμετοχή δημοτών, προστίθενται νέες αρμοδιότητες και ορίζεται ότι οι αποφάσεις της εισάγονται υποχρεωτικά προς συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο εντός μηνός από τη λήψη τους (άρθρο 78)

-Επεκτείνεται η αρμοδιότητα του Συμβουλίου Ένταξης Μεταναστών και στα αντίστοιχα ζητήματα των προσφύγων, ενώ περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για την εκπροσώπηση των μεταναστών και των προσφύγων από αναγνωρισμένους φορείς συλλογικής τους εκπροσώπησης, που δραστηριοποιούνται, κατά το καταστατικό τους, κατ’ αρχήν σε τοπικό επίπεδο και ελλείψει τέτοιων, σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. (άρθρο 79)

-Τίθεται ως ημερομηνία έναρξης των ανωτέρω διατάξεων η δημοτική περίοδος που αρχίζει μετά την έναρξη ισχύος του νόμου. (άρθρο 92).

IV. Σύστημα Διοίκησης Κοινοτήτων

-Ορίζεται η διαδικασία εκλογής του προέδρου συμβουλίου κοινότητας άνω των 300 κατοίκων και έως 300 κατοίκων (άρθρα 80 και 81)

– Προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες του προέδρου συμβουλίου κοινότητας άνω των 300 και έως 300 κατοίκων και του συμβουλίου κοινότητας άνω των 300 κατοίκων. (άρθρα 82 έως 84)

– Προβλέπεται ότι και οι αποφάσεις των αιρετών οργάνων διοίκησης των κοινοτήτων, εφόσον είναι εκτελεστές, προσβάλλονται με ειδική διοικητική προσφυγή, ενώπιον του Επόπτη ΟΤΑ. (άρθρο 85)

-Παρέχεται η δυνατότητα μεταβίβασης των αρμοδιοτήτων του δημάρχου και του δημοτικού συμβουλίου στα συμβούλια και στους προέδρους των κοινοτήτων. (άρθρο 86)

– Επεκτείνεται ο θεσμός της συνέλευσης κατοίκων σε όλες τις κοινότητες, ανεξαρτήτως πληθυσμού. (άρθρο 87)

– Καθιερώνεται η δυνατότητα σύγκλησης του συμβουλίου όποτε το ζητήσει το 1/3 τουλάχιστον των μελών του, καθώς και όταν το ζητήσουν τουλάχιστον 100 κάτοικοι της κοινότητας με γραπτή αίτηση τους. (άρθρο 89)

-Αξιοσημείωτη αλλαγή συνιστά ότι αν κάποιο μέλος του συμβουλίου κοινότητας αρνηθεί ψήφο ή δώσει λευκή ψήφο, υπολογίζεται ως παρόν μόνο για τον σχηματισμό της απαρτίας, ενώ η ψήφος δεν προσμετράται ούτε στον σχηματισμό της πλειοψηφίας ούτε στην καταμέτρηση θετικών και αρνητικών ψήφων, κατ’ αναλογία προς τα ισχύοντα για το δημοτικό συμβούλιο και τις επιτροπές του. (άρθρο 90)

-Τίθεται ως ημερομηνία έναρξης των ανωτέρω διατάξεων η δημοτική περίοδος που αρχίζει μετά την έναρξη ισχύος του νόμου. (άρθρο 92).

V. Συγκρότηση διοικήσεων των νομικών προσώπων των δήμων

Προβλέπεται ότι οι αιρετοί εκπρόσωποι του δημοτικού συμβουλίου στις διοικήσεις των δημοτικών νομικών προσώπων, από την επόμενη δημοτική περίοδο, θα ορίζονται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, η οποία θα λαμβάνεται με τη συνήθη διαδικασία και θα αποτυπώνει εξ ορισμού την αναλογική εκπροσώπηση του σώματος. Επιπλέον, αναπροσαρμόζονται αντίστοιχα στην αρχή της αναλογικής εκπροσώπησης και οι ρυθμίσεις που διέπουν τη συγκρότηση των διοικητικών συμβουλίων των Δ.Ε.Υ.Α. (άρθρο 91)

Τίθεται ως ημερομηνία έναρξης των ανωτέρω διατάξεων η δημοτική περίοδος που αρχίζει μετά την έναρξη ισχύος του νόμου. (άρθρο 92)

VI. Εποπτεία ΟΤΑ

-Προβλέπεται ότι η κρατική εποπτεία των Ο.Τ.Α. ασκείται από τις κατά τόπο αρμόδιες Αυτοτελείς Υπηρεσίες Εποπτείας Ο.Τ.Α., οι οποίες υπάγονται απευθείας στον Υπουργό και είναι 7, (άρθρο 109) και ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη στελέχωση αυτών (άρθρο 111) και τη διάρθρωσή τους (άρθρο 112)

-Αντικαθίσταται η έννοια του Ελεγκτή Νομιμότητας από τον Επόπτη ΟΤΑ (άρθρο 110) και ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τις υπηρεσιακές μεταβολές και τον πειθαρχικό έλεγχο αυτού (άρθρο 113)

-Συστήνεται Συμβούλιο Εποπτών Ο.Τ.Α. με σκοπό το συντονισμό του έργου άσκησης της κρατικής εποπτείας το οποίο αποτελείται από τους 7 Επόπτες ΟΤΑ. (άρθρο 114)

-Συγκροτείται στο Υπουργείο Εσωτερικών με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Επιτροπή Συντονισμού και Ελέγχου Εποπτείας Ο.Τ.Α., με αποστολή τον περιοδικό έλεγχο του επιπέδου συμμόρφωσης των Ο.Τ.Α., την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του μηχανισμού εποπτείας, την αμοιβαία ενημέρωση όλων των διοικητικών και δικαστικών φορέων για τα θέματα αρμοδιότητάς τους που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς και την παρακολούθηση και μέριμνα για τη διαρκή αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας της κρατικής εποπτείας επί των Ο.Τ.Α.. (άρθρο 115)

VII. Έλεγχος νομιμότητας πράξεων ΟΤΑ

– Αναπροσδιορίζονται οι αποφάσεις των συλλογικών οργάνων των Ο.Τ.Α. που αποστέλλονται υποχρεωτικά για έλεγχο νομιμότητας στην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. και ειδικότερα ορίζεται μεταξύ άλλων ότι αποστέλλονται οι αποφάσεις αναθέσεων προμηθειών, υπηρεσιών, έργων, μελετών άνω των 60.000€ χωρίς ΦΠΑ (υπενθυμίζουμε ότι στο αρχικά κατατεθέν ποσό το ποσό οριζόταν στις 120.000€ χωρίς ΦΠΑ), προστίθενται οι αποφάσεις για μίσθωση ακινήτων από τρίτους, για ίδρυση πάσης φύσεως νομικών προσώπων, συμμετοχή σε υφιστάμενα νομικά πρόσωπα, καθώς και λύση ή θέση σε εκκαθάριση νομικών προσώπων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, και για σύναψη προγραμματικών συμβάσεων, ενώ απαλείφονται οι περιπτώσεις αποστολής των αποφάσεων για την επιβολή φόρων, τελών, δικαιωμάτων, τη σύναψη κάθε μορφής συμβάσεων, και τις διαδικασίες κατάρτισης των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Ανάλογα αναπροσδιορίζονται και οι αποφάσεις που αποστέλλονται από κοινωφελείς επιχειρήσεις, ΔΕΥΑ και μονομετοχικές Α.Ε. ΟΤΑ (άρθρο 116)

-Προβλέπεται η έκδοση Υπουργικής Απόφασης για τη διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου, τη διαδικασία μέσω της οποίας η Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. θα λαμβάνει γνώση των εκδιδόμενων πράξεων, τη μέθοδο ανάρτησης ή ηλεκτρονικής διακίνησης της σχετικής αλληλογραφίας, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την άσκηση του δειγματοληπτικού ελέγχου. (άρθρο 117)

-Αυξάνεται η προθεσμία για την άσκηση προσφυγής κατά παράλειψης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας των οργάνων ΟΤΑ από τις 10 σε 15 ημέρες από την άπρακτη παρέλευση της ειδικής προθεσμίας που τυχόν τάσσει ο νόμος για την έκδοση της οικείας πράξης, διαφορετικά μετά την παρέλευση τριμήνου από την υποβολή της σχετικής αίτησης του ενδιαφερομένου. (άρθρο 118)

-Τίθεται ανάλογη ρύθμιση με την οποία ορίζεται ότι μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α. ο έλεγχος νομιμότητας των πράξεων ασκείται από τον Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης και τις Ειδικές Επιτροπές του άρθρου 152 του Κ.Δ.Κ, που βρίσκονται στις έδρες των περιφερειών που ανήκουν στην ανωτέρω Αποκεντρωμένη Διοίκηση, καθώς και τις Επιτροπές Ελέγχου των Πράξεων του άρθρου 68 του Κώδικα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (π.δ. 30/1996), που βρίσκονται στην έδρα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης και όπου αναφέρεται ο Επόπτης Ο.Τ.Α., κατά το μεταβατικό διάστημα, νοείται ο Συντονιστής της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. (άρθρο 131).

VIII. Ευθύνη – Πειθαρχικός έλεγχος προσώπων ΟΤΑ

– Η τριμελής ελεγκτική επιτροπή αστικής ευθύνης αιρετών συγκροτείται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών και αποτελείται από τον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τον Προϊστάμενο της Γενικής Δ/νσης Δημοσιονομικών Ελέγχων και έναν αιρετό εκπρόσωπο κατά περίπτωση. (άρθρο 124)

– Αρμόδιο όργανο για τον πειθαρχικό έλεγχο των αιρετών προσώπων αλλά και την έκδοση απόφασης επιβολής της πειθαρχικής ποινής της αργίας ή έκπτωσης είναι πλέον ο Επόπτης Ο.Τ.Α. (άρθρα 125 και 126)

– Επανέρχονται σε ισχύ οι σχετικές προβλέψεις περί της ιδιάζουσας δωσιδικίας των αιρετών, που είχαν καταργηθεί με το άρθρο 21 του ν. 4257/2014 (Α’ 93). Οι διατάξεις του παρόντος δεν εφαρμόζονται για πράξεις που φέρονται ότι τελέσθηκαν μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου. (άρθρο 127)

-Τίθεται ως λόγος έκπτωσης από το αξίωμα αιρετού η θέση σε δικαστική συμπαράσταση με τελεσίδικη δικαστική απόφαση και απαλείφεται από τους λόγους η στέρηση της διαχείρισης της περιουσίας τους με τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Για την έκπτωση εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Επόπτη Ο.Τ.Α., εντός 15 ημερών από τότε που έλαβε γνώση της σχετικής δικαστικής απόφασης, η οποία ανατρέχει στην ημερομηνία κατά την οποία η εν λόγω δικαστική απόφαση κατέστη τελεσίδικη ή αμετάκλητη. (άρθρο 128)

IX. Δημοτικό Δημοψήφισμα

Εισάγονται ρυθμίσεις για τη διενέργεια δημοτικού και περιφερειακού δημοψηφίσματος, αντικείμενο του οποίου δύναται να αποτελέσει κάθε θέμα, ακόμη και αν δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα των Ο.Τ.Α., πλην ζητημάτων που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια, την εξωτερική ή μεταναστευτική πολιτική, την ερμηνεία και εφαρμογή διεθνών συνθηκών, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και λατρείας ή τη θεσμική οργάνωση όλων των γνωστών θρησκειών, τη δημοσιονομική διαχείριση των Ο.Τ.Α., την επιβολή τελών και τη διοικητική διαίρεση της χώρας.

Οι ρυθμίσεις αυτές ισχύουν από την αυτοδιοικητική περίοδο που αρχίζει μετά την έναρξη του νόμου.

Την πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος δικαιούται να αναλάβει είτε το αρμόδιο Δημοτικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο, μετά από απόφαση της πλειοψηφίας των δύο τρίτων (2/3) των μελών του, είτε το δέκα τοις εκατό (10%) τουλάχιστον των εγγεγραμμένων εκλογέων του οικείου Δήμου ή Περιφέρειας. (άρθρα 133 έως 150)

Τα ανωτέρω ισχύουν από την αυτοδιοικητική περίοδο που αρχίζει μετά την έναρξη ισχύος του νόμου. (άρθρο 151)

X. Δημοτικός Διαμεσολαβητής

Εισάγονται ρυθμίσεις για τους Δημοτικούς Διαμεσολαβητές, οι οποίοι είναι συνολικά 58, επιλέγονται για 5ετή θητεία με δυνατότητα ανανέωσης για 1 φορά κατά τη διαδικασία που περιγράφεται στο νόμο, κατόπιν προκήρυξης Δημάρχου και αντικαθιστούν τους υπό το ισχύον καθεστώς Συμπαραστάτες του Δήμου και της Επιχείρησης.

Ο σκοπός της δημοτικής διαμεσολάβησης συνίσταται στην αντιμετώπιση φαινομένων κακής, ελλιπούς ή αναποτελεσματικής διοίκησης στους ΟΤΑ και τα νομικά πρόσωπα αυτών.

Οι ρυθμίσεις ισχύουν από την πρώτη, μετά την έναρξη ισχύος του νόμου, αυτοδιοικητική περίοδο. (άρθρα 152 έως 174)

XI. Επιχειρησιακός προγραμματισμός

-Η χρονική διάρκεια των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Δήμων αναπροσαρμόζεται σε τέσσερα έτη, ώστε να συμπίπτει με την τετραετή θητεία των δημοτικών αρχών. Περαιτέρω, ειδικά για την ψήφιση και εκτέλεση του προϋπολογισμού και του τεχνικού προγράμματος, επισημαίνεται ότι για το πρώτο έτος κάθε δημοτικής περιόδου, ο αντίστοιχος ετήσιος προϋπολογισμός και το αντίστοιχο τεχνικό πρόγραμμα λογίζονται ως προσχέδιο του Ετήσιου Προγράμματος Δράσης. Το Ετήσιο Πρόγραμμα Δράσης του πρώτου έτους της δημοτικής περιόδου οριστικοποιείται με την κατάρτιση και έγκριση του Τετραετούς Επιχειρησιακού Προγράμματος.

Επιπλέον, τίθεται ως σκοπός των επιχειρησιακών προγραμμάτων, μεταξύ άλλων, η παρακολούθηση του βαθμού υλοποίησης του Χωρικού και Αναπτυξιακού σχεδιασμού σε τοπικό επίπεδο. Τα τετραετή επιχειρησιακά προγράμματα των δήμων οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη το χωρικό σχεδιασμό υπερκείμενων επιπέδων. Προβλέπεται επίσης, δυνατότητα διαβούλευσης με τους πολίτες πριν την κατάρτισή τους ώστε να έχουν τη δυνατότητα να συμπεριλάβουν όσο το δυνατό περισσότερες προτάσεις δημοτών ή φορέων της τοπικής κοινωνίας. (άρθρο 175)

Τα ανωτέρω ισχύουν από την επόμενη αυτοδιοικητική περίοδο (άρθρο 210)

-Προβλέπεται η συγκρότηση Επιτροπής Παρακολούθησης & Υλοποίησης Χωρικού και Αναπτυξιακού Σχεδιασμού Περιφερειακού και Τοπικού Επιπέδου στο Υπουργείο Εσωτερικών, κατόπιν κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομίας και Ανάπτυξης για την παρακολούθηση του βαθμού υλοποίησης του χωρικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, την ενημέρωση και υποστήριξη των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού σε θέματα εναρμόνισης του σχεδιασμού τους με τον χωρικό και αναπτυξιακό σχεδίασμά των άλλων επιπέδων διοίκησης και την προώθηση του συντονισμού του χωρικού και αναπτυξιακού του τοπικού και περιφερειακού αναπτυξιακού σχεδιασμού με στόχο τη διαμόρφωση συνεκτικών πολιτικών χωρικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού σε επίπεδο εθνικό. (άρθρο 177)

XII. Διευκόλυνση της εκτέλεσης έργων από Δήμους- Προγραμματικές συμβάσεις- Υπηρεσίες Δόμησης

– Εισάγεται ρύθμιση με την οποία δήμοι, οι οποίοι είτε δεν έχουν επαρκή τεχνική υπηρεσία είτε στερούνται του αναγκαίου προσωπικού των απαιτούμενων ειδικοτήτων, θα μπορούν να επικουρούνται σε μία σειρά από διαδικασίες σχετικές με τη μελέτη και εκτέλεση έργων από την ανώνυμη εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την επωνυμία «Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (Μ.Ο.Δ. ΑΕ)». (άρθρο 178)

-Τροποποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 100 του Ν.3852/10 για τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων έτσι ώστε οι ΟΤΑ και οι επιχειρήσεις τους να συμβάλλονται με φορείς όπως η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε, η ΜΟΔ Α.Ε, η Ε.Τ.Α.Δ. και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, οι οποίοι διαθέτουν τη σχετική διαχειριστική επάρκεια και είναι σε θέση να αναλαμβάνουν την ωρίμαση μελετών αλλά και διενέργεια διαγωνισμών, αλλά και με την Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) για την υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων των ΟΤΑ. (άρθρο 179)

-Προβλέπεται η δυνατότητα σύστασης διαδημοτικού συνδέσμου τεχνικής υπηρεσίας από δύο ή περισσότερους Δήμους του ίδιου νομού, καθώς και όμορων νομών της ίδιας Περιφέρειας, έπειτα από απόφαση των δημοτικών τους συμβουλίων, λαμβανόμενη με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών τους, οι οποίοι μετά τη δημοσίευση της απόφασης σύστασής τους, υποκαθιστούν εξολοκλήρου τις αρμοδιότητες της τεχνικής υπηρεσίας των συνεργαζομένων δήμων, συμπεριλαμβανομένων και των εκκρεμών υποθέσεων των υπηρεσιών τους. (άρθρο 180)

-Θεσμοθετείται η υποχρεωτική λειτουργία υπηρεσίας δόμησης από τους δήμους, εφόσον αυτοί είτε πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, που καθορίζονται από σχετικό προεδρικό διάταγμα, είτε διαθέτουν, σε άλλες οργανικές μονάδες, πλην της ΥΔΟΜ ή των τεχνικών τους υπηρεσιών, προσωπικό με τις ειδικότητες και την αριθμητική επάρκεια που προβλέπονται στο ανωτέρω προεδρικό διάταγμα. Οι ΟΤΑ α’ βαθμού θα προστρέχουν στο καθεστώς της διοικητικής υποστήριξης μόνον εφόσον, με απόφαση δημάρχου, διαπιστώνεται αιτιολογημένα η αδυναμία συγκρότησης αυτοτελούς ΥΔΟΜ, σύμφωνα με τις θεσμοθετούμενες με το παρόν προϋποθέσεις. (άρθρο 181)

XIII. Αναπτυξιακή δράση τοπικής αυτοδιοίκησης

-Χορηγείται η δυνατότητα στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, κατ’ εξαίρεση των αριθμητικών περιορισμών του άρθρου 107 του ν. 3852/2010 και του άρθρου 194 του ν. 3852/2010, να συνιστούν νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημοσίου τομέα, με αντικείμενο δραστηριότητες του τομέα της ενέργειας. (άρθρο 182)

-Παρέχεται στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού η δυνατότητα να συμμετάσχουν σε σχήματα αξιοποίησης είτε βασικών υποδομών κοινής ωφέλειας είτε φυσικών πόρων ή περιοχών ή εγκαταστάσεων σημαντικής τουριστικής ή αναπτυξιακής αξίας (άρθρο 183)

-Χορηγείται η δυνατότητα σε μικρούς νησιωτικούς δήμους να συνιστούν μονομετοχικές ανώνυμες εταιρείες, με μοναδικό αντικείμενο την λειτουργία πρατηρίου υγρών καυσίμων εντός της χωρικής τους εμβέλειας, υπό την προϋπόθεση ότι δεν λειτουργεί αντίστοιχη ιδιωτική επιχείρηση εντός των ορίων τους, προς εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων τους. (άρθρο 184)

XIV. Οικονομική λειτουργία των ΟΤΑ

– ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ!: Απονέμεται στον δήμαρχο η αρμοδιότητα να αποφασίζει για την έγκριση των δαπανών και τη διάθεση όλων των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό πιστώσεων (συμπεριλαμβανομένων των πιστώσεων που εγγράφονται με αναμόρφωση). Ορίζεται επίσης ρητά ότι, για την άσκηση της αρμοδιότητας αυτής, δεν απαιτείται προηγούμενη απόφαση συλλογικού οργάνου, παρά μόνο εάν κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο προκειμένου να επιτευχθεί η απαιτούμενη εξειδίκευση της πίστωσης. Επιπλέον, ρυθμίζονται διαδικαστικά ζητήματα όπως ότι, σε διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας όπου ορίζεται το δημοτικό συμβούλιο ως όργανο αρμόδιο για την έγκριση της δαπάνης και τη διάθεση της πίστωσης, νοείται εφεξής ο δήμαρχος.

Τέλος, αντικαθίσταται η περίπτ. δ της παρ.1 του άρθρου 72 του Ν.3852/10 με την οποία αποτελούσε αρμοδιότητα της οικονομικής επιτροπής η έγκριση των δαπανών και η διάθεση των πιστώσεων.

Προστίθεται στις αρμοδιότητες της οικονομικής επιτροπής και η λήψη απόφασης για απευθείας ανάθεση προμηθειών, παροχής υπηρεσιών, εκπόνησης μελετών και εκτέλεσης έργων σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις καθώς και η λήψη απόφασης για μία και μόνο τροποποίηση έως 5% του φυσικού ή οικονομικού αντικειμένου συμβάσεων ποσού έως 120.000 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. (άρθρο 203)

-Αποσαφηνίζεται ότι η αιτιολόγηση της απόφασης του δημοτικού συμβουλίου για την επιβολή του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού οφείλει να είναι ειδική, επίκαιρη και πλήρως στοιχειοθετημένη. Επιπρόσθετα, ορίζεται πλέον ρητά ότι απαγορεύεται η με οποιονδήποτε χρήση ή δέσμευση των πόρων που προέρχονται από την είσπραξη του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού για την κάλυψη οποιονδήποτε άλλων δαπανών και υποχρεώσεων. Επιπλέον, για τον καθορισμό του ανταποδοτικού τέλους, εισάγονται τρεις (3) γενικοί συντελεστές, ενώ με απόφαση δημοτικού συμβουλίου μπορούν να καθορίζονται και ειδικοί συντελεστές για τις διαφορετικές κατηγορίες ακινήτων. (άρθρο 185)

Τα ανωτέρω ισχύουν από την επόμενη αυτοδιοικητική περίοδο (άρθρο 210)

-Ως κριτήρια κατανομής των ΚΑΠ θα λαμβάνονται στο εξής κοινωνικές παράμετροι και ιδιαιτερότητες κάθε ΟΤΑ, όπως το ποσοστό ανεργίας στον οικείο ΟΤΑ και η οικονομική ανάπτυξη κάθε ΟΤΑ. (άρθρο 186)

Επιπρόσθετα, αποσαφηνίζεται ότι, πέραν των κριτηρίων που εισάγονται με το προηγούμενο άρθρο του σχεδίου νόμου, συνεκτιμάται ως προς την κατανομή των ΚΑΠ στους Δήμους και το στοιχείο της διοικητικής υποστήριξης που παρέχεται από δήμο προς εξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών άλλων δήμων και σταθμίζονται ιδιαίτερα οι πάγιες ανάγκες εξυπηρέτησης των νησιωτικών και ορεινών δήμων. Επιπλέον, προβλέπεται η ενίσχυση των κοινοτήτων με πόρους μέσω των πιστώσεων από τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους, με τους οποίους επιχορηγούνται οι δήμοι, για την κάλυψη επενδυτικών αναγκών τους (πρώην ΣΑΤΑ), με την επιφύλαξη τυχόν έργων, προμηθειών, μελετών και λοιπών δράσεων που υλοποιούνται μέσω χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, ή σε βάρος των παραπάνω πιστώσεων ή ιδίων πόρων, αλλά αφορούν περισσότερες της μίας κοινότητες. (άρθρο 187)

Τα ανωτέρω ισχύουν από την επόμενη αυτοδιοικητική περίοδο (άρθρο 210)

– Διαφοροποιείται η διαδικασία ψήφισης του προϋπολογισμού των δήμων.

Η σχετική συζήτηση και ψηφοφορία διεξάγεται αναλυτικά μέχρι τεταρτοψήφιου κωδικού αριθμού εσόδων και δαπανών και τυχόν αναπτύξεων αυτού, επί της εισήγησης της οικονομικής επιτροπής και επί εναλλακτικών προτάσεων. Διευκρινίζεται ότι συζητούνται και ψηφίζονται χωριστά, όχι το σύνολο των κωδικών αριθμών, αλλά μόνο εκείνοι για τους οποίους υπάρχουν διαφωνίες και έχουν κατατεθεί εναλλακτικές προτάσεις. Οι τυχόν εναλλακτικές προτάσεις κατατίθενται είτε στην οικονομική επιτροπή κατά το στάδιο σύνταξης του σχεδίου του προϋπολογισμού, είτε στο δημοτικό συμβούλιο κατά την πρώτη συζήτηση επ’ αυτού.

Στην σχετική ψηφοφορία που ακολουθεί τη συζήτηση, έγκυρες θεωρούνται οι ψήφοι είτε υπέρ της κατατεθείσας από την οικονομική επιτροπή είτε υπέρ εναλλακτικών προτάσεων, ενώ οι λευκές ψήφοι δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της πλειοψηφίας. Σε περίπτωση που καμία πρόταση δεν συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού συμβουλίου, τότε η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους προτάσεων.

Συνοπτική κατάσταση της απόφασης έγκρισης του προϋπολογισμού του δήμου αναρτάται στην ιστοσελίδα του οικείου δήμου ενώ προβλέπεται και η δημοσίευσή του σε 1 τουλάχιστον ημερήσια ή εβδομαδιαία εφημερίδα τοπικής εμβέλειας. (άρθρο 189)

Τα ανωτέρω ισχύουν από την επόμενη αυτοδιοικητική περίοδο (άρθρο 210)

– Επιλέγεται η συζήτηση και ψήφιση του Τεχνικού προγράμματος να γίνεται ανά έργο στη βάση των προτάσεων που κατατίθενται. Από τις προτάσεις που θα κατατεθούν κατά τη συζήτηση του Τεχνικού Προγράμματος, αυτή που θα συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του Δημοτικού Συμβουλίου θα αποτελέσει και το εγκεκριμένο έργο του προς ψήφιση Τεχνικού Προγράμματος. (άρθρο 191)

Τα ανωτέρω ισχύουν από την επόμενη αυτοδιοικητική περίοδο (άρθρο 210)

-Προβλέπεται ότι αυτοί που υποχρεούνται σε καταβολή τέλους παρεπιδημούντων ή τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων υποβάλλουν τη σχετική δήλωση, μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής «TAXISnet» ταυτόχρονα με την υποβολή δήλωσης Φ.Π.Α., εφόσον υπόκεινται στο τελευταίο. Τα εν λόγω τέλη βεβαιώνονται αυτομάτως μέσω της ίδιας ηλεκτρονικής εφαρμογής και κοινοποιούνται με τον ίδιο τρόπο στον οικείο δήμο. (άρθρο 193)

-Προβλέπεται η δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων στο Υπουργείο Εσωτερικών με τίτλο «Καταγραφή Ακίνητης Περιουσίας Ο.Τ.Α.», στην οποία οι Περιφέρειες, οι Δήμοι και τα νομικά τους πρόσωπα δημοσίου δικαίου υποχρεούνται να καταχωρούν όλα τα στοιχεία των ακινήτων τους, καθώς και τις μεταβολές αυτών. (άρθρο 194)

– Συστήνεται Επιτροπή στο Υπουργείο Εσωτερικών, η οποία θα εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την παραχώρηση δημοτικών εκτάσεων για βιομηχανικούς ή βιοτεχνικούς σκοπούς, κτηνοτροφικές και αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ίδρυση και επέκταση σταυλικών εγκαταστάσεων, εγκαταστάσεων θερμοκηπίων και μονάδων στους τομείς αλιείας. (άρθρο 195)

-Συστηματοποιούνται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες επιτρέπεται η εκμίσθωση δημοτικών εκτάσεων χωρίς δημοπρασία. Προστίθενται, ακόμη, νέες περιπτώσεις και συστηματοποιούνται οι υφιστάμενες κατά τις οποίες επιτρέπεται η μακροχρόνια μίσθωση δημοτικών εκτάσεων, ακάλυπτων και μη, με έμφαση στην ενίσχυση των τουριστικών και των αθλητικών δραστηριοτήτων, στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της πρωτογενούς παραγωγής, στην ίδρυση ή επέκταση βιοτεχνικών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων, καθώς και των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Προβλέπεται, επιπλέον, ότι υπεκμίσθωση δημοτικής έκτασης επιτρέπεται για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το χρόνο λήξης της μίσθωσης.

Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα δωρεάν παραχώρησης της χρήσης δημοτικών ακινήτων και κινητών σε φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας που πληρούν τις προϋποθέσεις του ν.4430/2016, για τη στέγαση και την εκπλήρωση των καταστατικών τους σκοπών βάσει της σχετικής νομοθεσίας. (άρθρο 196)

– Επέρχονται τροποποιήσεις στο σκοπό, στις αρμοδιότητες, στη συγκρότηση και στον τρόπο λειτουργίας του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. (άρθρο 197)

– Συστηματοποιούνται και αποσαφηνίζονται τα οικονομικά στοιχεία τα οποία καταγράφονται στην έκθεση του Παρατηρητηρίου για τους ΟΤΑ, στους οποίους παρατηρείται αδυναμία ισοσκέλισης του προϋπολογισμού τους, όπως λόγου χάρη ο συνολικός δανεισμός, το ανεξόφλητο κεφάλαιο και το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης της δημόσιας πίστης, τυχόν εγγυήσεις που έχει παραχωρήσει ο Ο.Τ.Α. για τη συνομολόγηση δανείων και για ρυθμίσεις οφειλών από νομικά του πρόσωπα, καθώς και άλλα. Πρόσθετα, περιγράφεται η διαδικασία χρηματοδότησης των ΟΤΑ από τον προβλεπόμενο Λογαριασμό Οικονομικής Ενίσχυσης των ΟΤΑ, για το μέρος ή το σύνολο του υπολειπόμενου για την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού του ποσού, υπό τον όρο ότι αυτό δεν μπορεί να καλυφθεί με συνομολόγηση δανείου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 43 του ν.4325/2015 (Α’47). (άρθρο 198)

–Συνιστάται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ο «Λογαριασμός Οικονομικής Ενίσχυσης Ο.Τ.Α.» με σκοπό τη χρηματοδότηση των Ο.Τ.Α. και την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του κεφαλαίου Β’ του Ν. 4111/2003. Το λογαριασμό αυτό διαχειρίζεται η αρμόδια Διεύθυνση Οικονομικής και Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών. (άρθρο 199) Προκειμένου να χρηματοδοτηθεί Ο.Τ.Α. και νομικό του πρόσωπο από τον Λογαριασμό Οικονομικής Ενίσχυσης Ο.Τ.Α., απαιτείται η σύναψη Προγραμματικής Συμφωνίας, της οποίας προϋποθέσεις αποτελούν η απόφαση του οικείου δημοτικού, περιφερειακού ή διοικητικού συμβουλίου και η αποτυχία της διαδικασίας προσφυγής του ενδιαφερομένου φορέα σε δανεισμό κατά το άρθρο 43 του ν. 4325/2015. (άρθρο 200)

-Θεσπίζεται η διαδικασία σύνταξης περιοδικών τακτικών εκθέσεων από το Παρατηρητήριο σχετικά με τα αποτελέσματα εκτέλεσης των προϋπολογισμών των Ο.Τ.Α. και ενδεχόμενων Προγραμματικών Συμφωνιών και εξειδικεύεται το, αποτελούμενο τόσο από δεδομένα όσο και από προτάσεις, περιεχόμενο των εκθέσεων τους. (άρθρο 201)

– Ορίζεται ότι η παρακολούθηση από το Παρατηρητήριο της ορθής εκτέλεσης των προϋπολογισμών και της γενικότερης οικονομικής πορείας των Ο.Τ.Α. και των νομικών τους προσώπων που εντάσσονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης πραγματοποιείται βάσει του «Ολοκληρωμένου Πλαίσιο Δράσης» (Ο.Π.Δ.). (άρθρο 202)

-Ορίζεται ρητά ότι, από την έναρξη ισχύος του, ο δήμαρχος παύει να έχει την ιδιότητα του εκκαθαριστή των δαπανών και του εντολέα των πληρωμών και ότι όπου σε κείμενες διατάξεις ορίζεται ότι ο δήμαρχος υπογράφει ή συνυπογράφει πράξεις εκκαθάρισης και χρηματικά εντάλματα πληρωμής ή ότι εκδίδει χρηματικά εντάλματα, νοείται στη θέση του ο προϊστάμενος οικονομικών υπηρεσιών ή τα ιεραρχικώς υφιστάμενα όργανα που εξουσιοδοτούνται από αυτόν. Επίσης, καταργούνται προϊσχύουσες διατάξεις που αφορούσαν την ιδιότητα του δημάρχου ως υπολόγου και τον καταλογισμό του μόνο για δόλο ή βαριά αμέλεια. (άρθρο 204)

-Ορίζεται ρητά ποιος υπάλληλος του δήμου θεωρείται προϊστάμενος οικονομικών υπηρεσιών αυτού, κατά περίπτωση, ενώ γίνεται ειδική πρόβλεψη και για τους μικρούς δήμους που, λόγω έλλειψης προσωπικού και οργανικών μονάδων, δεν διαθέτουν προϊστάμενο οικονομικών υπηρεσιών. (άρθρο 205)

-Ορίζεται ότι για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης έργου, προμήθειας ή γενικής υπηρεσίας δεν απαιτείται εκ νέου απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, καθώς αυτή έχει επί της ουσίας ληφθεί κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού και του τεχνικού προγράμματος.

-Καθορίζεται η χρονική σειρά της λήψης απόφασης ανάληψης υποχρέωσης στις περιπτώσεις των απαλλοτριώσεων, αγοράς ή μίσθωσης ακινήτου και δαπανών που απορρέουν από προγραμματική σύμβαση. (άρθρο 206)

-Ορίζεται ότι δεν απαιτείται απόφαση του δηµοτικού συµβουλίου: α) για την εγγραφή του δήµου, ως συνδροµητή σε εφηµερίδες, περιοδικά ή άλλα έντυπα που κρίνονται χρήσιµα για τη λειτουργία του δήµου, καθώς και σε ηλεκτρονικές βάσεις πληροφοριών, β) για την επιστροφή χρηµατικών ποσών αχρεωστήτως εισπραχθέντων από δήµους. (άρθρο 206)

– Επικαιροποιείται το ρυθμιστικό πλαίσιο της πάγιας προκαταβολής, ως προς τον τρόπο φύλαξης του χρηματικού ποσού αυτής από τον εκάστοτε υπόλογο. (άρθρο 207)

– Δίδεται η δυνατότητα στους ΟΤΑ να συνάπτουν δάνεια, κατά παρέκκλιση των προϋποθέσεων που ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 264 του ν. 3852/2010 (Α’ 87), για την υλοποίηση δράσεων βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας εγκαταστάσεων, μηχανημάτων ή οχημάτων τους και εν γένει επενδυτικών σχεδίων, με την προϋπόθεση ότι, από τις ανωτέρω δράσεις και σχέδια, επέρχεται μείωση του κόστους λειτουργίας τους και ότι, από την εξοικονόμηση αυτή, καλύπτεται και το κόστος εξυπηρέτησης των σχετικών τοκοχρεολυσίων. (άρθρο 208)

-Παρατείνεται η δυνατότητα που δόθηκε στους Ο.Τ.Α και τους λοιπούς φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης που κατέχουν την πλειοψηφία ή το σύνολο των μετοχών ανωνύμων και αναπτυξιακών εταιρειών Ο.Τ.Α. να καταβάλουν τις οφειλές των εταιρειών αυτών προς το Ελληνικό Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και προς τρίτους, περιλαμβανομένων και δεδουλευμένων αποδοχών του μεταφερόμενου προσωπικού τους, εφόσον αυτές τελούν υπό εκκαθάριση ή λυθούν και τεθούν υπό εκκαθάριση μέχρι τις 31.10.2018. (άρθρο 220)

-Οριοθετούνται τα χρονικά όρια επιβολής της δήλωσης περί μη χρήσης ακινήτου προς καταβολή δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού και προβλέπεται ότι εφεξής για την απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής των εν λόγω τελών απαιτείται μόνο η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης περί της διακοπής ηλεκτροδότησης και της μη χρήσης του ακινήτου προς τον αρμόδιο Δήμο, ο οποίος και φέρει την ευθύνη ελέγχου της ακρίβειας του περιεχομένου της εν λόγω δήλωσης. (άρθρο 222)

-Παρατείνεται η διάρκεια του προγράμματος «ΘΗΣΕΑΣ«, η οποία παρατάθηκε έως τις 30.6.2018, από τη λήξη της έως τις 31.12.2018. (άρθρο 274)

-Αυξάνεται το ύψος των χρηματικών διαθεσίμων του Λογαριασμού Εξυγίανσης των Ο.Τ.Α. του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, από τον οποίο δύνανται να επιχορηγούνται οι δήμοι για την εξόφληση υποχρεώσεών τους από διαταγές πληρωμής και τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις. (άρθρο 275)

XV. Θέματα προσωπικού

-Επικαιροποιούνται και εντάσσονται σε ενιαίο άρθρο οι διατάξεις που διέπουν τις θέσεις ειδικών συμβούλων – επιστημονικών συνεργατών -ειδικών συνεργατών στους δήμους (άρθρο 213)

-Δίνεται η δυνατότητα στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου ανωνύμων εταιρειών Ο.Τ.Α., περιλαμβανομένων των ανωνύμων αναπτυξιακών εταιρειών πρώην Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, που λύονται, να μεταφέρεται με την ίδια σχέση εργασίας σε μέτοχο φορέα τοπικής αυτοδιοίκησης α’ ή β’ βαθμού, εφόσον αφενός η συμμετοχή του οικείου φορέα στην εταιρεία αυτή είναι ίση ή υπερβαίνει το 90% του μετοχικού κεφαλαίου και αφετέρου η εταιρεία έχει ήδη λυθεί και τεθεί υπό εκκαθάριση, η οποία όμως δεν έχει περατωθεί, ή λυθεί και τεθεί υπό εκκαθάριση μέχρι 31.10.2018. (άρθρο 220)

-Προβλέπεται, η επέκταση της εφαρμογής των ρυθμίσεων του άρθρου 99 του ν. 4483/2017, για την άρση δυσμενών επιπτώσεων της διαθεσιμότητας και της υποχρεωτικής κινητικότητας προσωπικού δημοτικής αστυνομίας και στις μετατάξεις ή μεταφορές υπαλλήλων που διενεργήθηκαν σε Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, σύμφωνα με τα άρθρα 74, 78,181 και 182 του ν. 3584/2007 (Α’ 143), 246 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) και 9 παρ. 18 του ν. 4057/2012 (Α’ 54), εκτός αυτών περί ενδοαυτοδιοικητικής κινητικότητας. (άρθρο 223)

-Τροποποιούνται οι διατάξεις σχετικά με το ποιοι δύνανται να τοποθετηθούν ως Προϊστάμενοι σε οργανικές μονάδες υπηρεσιών Κ.Ε.Π. (άρθρο 260)

-Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη διενέργεια μετατάξεων υπαλλήλων του κλάδου Διεκπεραίωσης Υποθέσεων Πολιτών (Δ.Υ.Π.) (άρθρο 261) και διατηρείται η δυνατότητα εκούσιας μετάταξης, μεταφοράς ή απόσπασής υπαλλήλων ΚΕΠ οι οποίοι πάσχουν από δυσίατα ή ανίατα νοσήματα ή έχουν αναπηρία 67% και άνω, σε άλλο ΚΕΠ της επιλογής τους χωρίς την προϋπόθεση της αμοιβαιότητας. (άρθρο 262)

-Προβλέπεται η δυνατότητα απόσπασης υπαλλήλων των φορέων του άρθρου 14 του Ν.2190/94 στην Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.. (άρθρο 273)

-Παρέχεται η δυνατότητα σε υπαλλήλους που μετατάχθηκαν σε Καταστήματα Κράτησης από θέσεις κλάδου Δημοτικής Αστυνομίας, οι οποίες καταργήθηκαν, να μεταταχθούν σε υπηρεσίες Δημοτικής Αστυνομίας, ως ειδικό ένστολο προσωπικό. (άρθρο 278)

XVI. ΦΟΔΣΑ

Εισάγονται ρυθμίσεις για τη λειτουργία και την οργάνωση των ΦΟΔΣΑ.

Η υποχρέωση συγχώνευσης σε ένα και μόνον φορέα καταργείται και δίνεται η δυνατότητα στους ΟΤΑ α’ βαθμού να συστήνουν από έναν έως τρεις ΦΟΔΣΑ, με τη μορφή συνδέσμου ή με τη μορφή επιχείρησης των ΟΤΑ με τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας, στη βάση συγκεκριμένων πλέον τεχνικών κριτηρίων. Περιλαμβάνονται, επίσης, διατάξεις που αποσαφηνίζουν και κωδικοποιούν τις αρμοδιότητες τόσο των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων όσο και των ίδιων των Δήμων. Πρόσθετα, θεσπίζεται η υποχρέωση των ΦΟΔΣΑ να καταβάλλουν αντισταθμιστικό τέλος υπέρ των Δήμων που φιλοξενούν, ή επιβαρύνονται από τη λειτουργία εγκαταστάσεων μηχανικής – βιολογικής επεξεργασίας αποβλήτων και χώρων υγειονομικής ταφής, με σκοπό να διατίθεται από αυτούς αποκλειστικά σε περιβαλλοντικά έργα και δράσεις, ενώ ανάγεται σε πειθαρχικό αδίκημα, για τους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, η άρνηση ή παράλειψη έκδοσης διοικητικών πράξεων που αφορούν στην καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων, στην αποκομιδή και διαχείριση των αποβλήτων, στην κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού, καθώς και στη λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων για την προστασία των κοινόχρηστων χώρων και ιδιαίτερα των χώρων διάθεσης απορριμμάτων από εκδήλωση πυρκαγιάς, σύμφωνα με την κείμενη σχετική νομοθεσία (άρθρα 225 έως 247)

XVΙI. Λοιπές διατάξεις

-Στις επικείμενες δημοτικές εκλογές η Δημοτική Ενότητα Δηλεσίου θα αποτελεί εκλογική περιφέρεια του Δήμου Τανάγρας, και οι Κοινότητες Πλάκας Δηλεσίου και Δηλεσίου θα αναδείξουν αρχές ως κοινότητες του άρθρου 2, παρ. 2 του ν. 3852/ 2010, όπως τροποποιείται με τον νόμο ενώ αλλάζουν η ονομασία του Δήμου Καλαμπάκας σε Δήμο Μετεώρων και του Δήμου Μώλου-Αγίου Κωνσταντίνου σε Δήμο Καμένων Βούρλων. (άρθρο 221)

-Καταργείται η διάταξη της περ. 4 της παρ. Ε του άρθρου 204 του ν. 3852/2010, σύμφωνα με την οποία ο καθαρισμός και η αστυνόμευση των ρεμάτων και των απαλλοτριώσεων χώρων παρά τα ρέματα εμπίπτει στις αρμοδιότητες των νησιωτικών Δήμων και η διάταξη της περ. θ της παρ.2 του άρθρου 4 του ν.4071/2012, όπως ισχύει, σύμφωνα με την οποία οι ορεινοί δήμοι ασκούν επιπλέον και μεταξύ άλλων, είτε αυτοτελώς είτε σε συνεργασία με την οικεία περιφέρεια, την αρμοδιότητα του καθαρισμού και της αστυνόμευσης των ρεμάτων. (άρθρο 224)

-Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη συμπλήρωση των ληξιαρχικών πράξεων, τον ενταφιασμό ή την αποτέφρωση προσώπου, την αποτέφρωση νεκρών και τη διασφάλιση της εγκυρότητας των στοιχείων των ληξιαρχικών πράξεων που έχουν καταχωριστεί μετά τη μετάπτωση στο Μητρώο Πολιτών. (άρθρα 249-250)

-Τροποποιείται ο Κ.Ο.Κ. σχετικά με τις ρυθμίσεις για τις τετράτροχες μοτοσικλέτες και τη διαδικασία έγκρισης κυκλοφορίας τους από το Δήμο σε ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο το οποίο θα καθορίζεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. (άρθρο 270)

-Παρέχεται η δυνατότητα διοργάνωσης εμποροπανηγύρεων και υπαίθριων αγορών και από Ανώνυμες Εταιρείες Ο.Τ.Α. ή κάθε είδους Δημοτικές Επιχειρήσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν στο σκοπό τους τέτοιες δυνατότητες. (άρθρο 282).