Μπεχράκης: Η απλή αναλογική ,η τοπική αυτοδιοίκηση και η δημοτική παράταξη
Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι απλά ένας κοινωνικός φορέας
Η αναγκαιότητα της απλής αναλογικής στην τοπική αυτοδιοίκηση πήγασε από την ανάγκη της μεγαλύτερης συλλογικής διακυβέρνησης των τοπικών υποθέσεων ώστε να εκφραστούν πιο αυθεντικά οι τοπικές κοινωνίες. Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι απλά ένας κοινωνικός φορέας της τοπικής κοινωνίας όπως διατείνονται ορισμένοι .
Η καθολική ψηφοφορία από όλους τους εγγεγραμμένους πολίτες στους εκλογικούς καταλόγους για την εκλογή των συλλογικών οργάνων δείχνει τον ακριβή χαρακτήρα της. Είναι τοπική διακυβέρνηση οργανικό μέρος του συνολικού πολιτικού συστήματος της χώρας με καθορισμένες συνταγματικές αρμοδιότητες. Όπως έγραφε ο Π.Ευθυμίου “Ο εξοβελισμός της πολιτικής από την αυτοδιοικηση είναι προσχηματικός τουλάχιστον. Το γεγονός αυτό παρουσιάζεται είτε ως υποκρισία, όσων ομνύουν στην «ανεξάρτητη Αυτοδιοίκηση» και μετά την καπηλεύονται κομματικά, είτε ως άλλο ένα δείγμα «τριτοκοσμικής υστέρησης» της Ελλάδας έναντι της ανεπτυγμένης Ευρώπης.Πριν από όλα, όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη όχι απλώς είναι παρόμοια με τα εν Ελλάδι, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στη Γαλλία ή στο Βέλγιο, δεν υπάρχει καν ασυμβίβαστο στην ταυτόχρονη άσκηση κεντρικού πολιτικού και αυτοδιοικητικού αξιώματος. Στη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών επίσης, η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι βαθύτατα πολιτικοποιημένη”
Ο τρόπος εκλογής του Δήμαρχου και Δημοτικού Συμβουλίου είναι πολύ σημαντικός για την λειτουργία του θεσμού και το βαθμό εμπιστοσύνης των δημοτών σε αυτόν . Προφανώς χρειάζεται περισσότερος χρόνος και πεδίο ωρίμανσης κάποιων αυτοδιοικητικών περιόδων για την ορθότερη και αποτελεσματικότερη εμπέδωση της απλής αναλογικής από τους πολίτες ,τους αυτοδιοικητικούς και τα κόμματα.
Τα πρόσωπα των υποψηφίων δημάρχων παίζουν σημαντικό ρόλο στα πρώτα βήματα της νέας φάσης που διανύει η τοπική αυτοδιοίκηση . Σημαντικότερο όλων όμως είναι η στάση τους ως επικεφαλής συνδυασμών απέναντι στη βάση της λειτουργίας του νέου εκλογικού συστήματος ,την ύπαρξη συγκροτημένης δημοτικής παράταξης. Η αυτοτελής λειτουργία της οποίας ενισχύθηκε ουσιαστικά με το νέο θεσμικό πλαίσιο.
Ελπίδα όλων πρέπει να είναι η παραγωγική προωθητική σχέση των παρατάξεων της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης με τα πολιτικά κόμματα και το σεβασμό των δεύτερων στις πρώτες που ως εγγύτερες είναι και ευρύτερες από τους κομματικούς συσχετισμούς. Φυσικά οι προγραμματικές επεξεργασίες της κάθε δημοτικής παράταξης προφανώς και γίνονται με βάση τις γενικότερες πολιτικές πεποιθήσεις του ελληνικής κοινωνίας αλλά και φυσικά του υπαρκτού ενεργού δίπολου συντήρηση -πρόοδος της πολιτικής ζωής.
Κόμματα και αυτοδιοίκηση
Μερικά κόμματα του συντηρητικού τόξου συνεχίζοντας τις παλιές συνήθειες , θα ήθελαν “να πάρουν τους δήμους “ , προωθώντας προσωποπαγή σχήματα κρύβοντας είτε τις κομματικές εξαρτήσεις , είτε επιχειρηματικά συμφέροντα στο παραβάν του παλιού δημαρχοκεντρικού συστήματος (Πειραιάς- Μαρινάκης) . Η αναζήτηση σήμερα όμως σε κάθε περίπτωση δήθεν “λαμπερών” (Ψινάκης, Μπέος κ.α.) στην πασαρέλα των αυτοδιοικητικών εκλογών θα είναι αδιέξοδη.
Το αναγκαίο επόμενο βήμα της ωρίμανσης του ελληνικού πολιτικού συστήματος μετά την ψήφιση του “Κλεισθένη 1” είναι ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης των κομμάτων με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ειδικότερα για την Αριστερά, αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ανανέωση των ιδεολογικών, πολιτικών και οργανωτικών λειτουργιών που επιδιώκει στη μεταμνημονιακή εποχή του αυτοδιοικητικού χώρου. Ακόμη περισσότερο, γιατί η Αριστερά -και διακριτά από την κεντροαριστερά , η οποία ενεπλάκη με τις νεοφιλελεύθερες ιδέες της συντηρητικής παράταξης ιδιαίτερα στη μνημονιακη περίοδο – συνέβαλε αποφασιστικά στη δημιουργία των πολιτικών προϋποθέσεων για ουσιαστικότερη δημοκρατία στους ΟΤΑ και στον τρόπο εκλογής των δημοτικών αρχών.
Ο επαναπροσδιορισμός αυτής της σχέσης δεν πρέπει να οδηγεί στο διαζύγιο των κομμάτων από την Αυτοδιοίκηση, όπως προτείνουν κάποιοι «ευρωπαϊστές» της κεντροαριστερας ερήμην της πραγματικότητας στην Ευρώπη.
Ταυτόχρονα οι οργανωμένες δυνάμεις των προοδευτικών κομμάτων να επιδιώκουν την καλλιέργεια καθημερινά μέσα στα κόμματα μιας πραγματικής αυτοδιοικητικής κουλτούρας .Τη κουλτούρα του σεβασμού της αυτοτέλειας των αυτοδιοικητικών παρατάξεων που είτε συμμετέχουν, είτε στηρίζουν. Γιατί οι παρατάξεις αποτελούν το βασικό κρίκο του νέου εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής, που θα παράγει προγραμματικές δεσμεύσεις , θα αναδεικνύει και θα υποδεικνύει τα αντίστοιχα στελέχη αυτοδιοικητικού προσανατολισμού που απελευθερώνει ευρύτερες συνεργασίες στις βάσεις της κοινωνίας.
Τα προοδευτικά πολιτικά κόμματα πρέπει να διαπαιδαγωγούν τα στελέχη τους τα μέλη τους σε αυτές τις αξίες. Η παθογενής αντίληψη στη συνείδηση τμήματος του πολιτικού προσωπικού της κεντρικής πολιτικής σκηνής ,ως προς το χώρο της αυτοδιοίκησης , εδράζεται κυρίως στη μη ρητή θέση ,ότι η αυτοδιοίκηση εφαρμόζει τις αποφάσεις του κοινοβουλίου και άρα είναι υποχείριο της κεντρικής πολιτικής εξουσίας. Η θέση αυτή είναι απλά λάθος.
Οι αυτοδιοικητικές προοδευτικές δυνάμεις πρέπει να θέσουν ως επίκεντρο της δράσης τους την πραγματική συνάντηση της αυτοδιοίκησης με τους πολίτες, την ανοιχτή και διαφανή λειτουργία των Ο.Τ.Α., τη συλλογικότητα, τον πλουραλισμό, τη λήψη των αποφάσεων από τα «κάτω» προς τα «πάνω» . Αυτή τη διαφορετική φιλοσοφία πρέπει να αποτυπώνεται με συγκεκριμένες πρακτικές μετά την καθιέρωση της απλής αναλογικής, ως πάγιου εκλογικού συστήματος σε όλες τις βαθμίδες και τα Όργανα της Αυτοδιοίκησης, την ενίσχυση της λειτουργίας των Συλλογικών Οργάνων, τη θέσπιση μορφών ενδοδημοτικής και ενδοπεριφερειακής αποκέντρωσης και τοπικής δημοκρατίας, την καθιέρωση μηχανισμών δημόσιας λογοδοσίας και κοινωνικού ελέγχου.
Στόχος του προοδευτικού αυτοδιοικητικού τόξου πρέπει να είναι η ισχυροποίηση του θεσμού των αυτοδιοικητικών παρατάξεων , η επικοινωνία μεταξύ τους και ο προγραμματικός διάλογος και φυσικά η πολιτική στήριξη θεσμικού πλαισίου, που θα κάνει διαρκώς την Αυτοδιοίκηση πραγματικό πόλο τοπικής εξουσίας σε όφελος των τοπικών κοινωνιών, υπόβαθρο ενός διαφορετικού τρόπου περιφερειακής ανάπτυξης στη χώρα και το σπουδαιότερο, μοχλό εμβάθυνσης της δημοκρατίας μας , φέρνοντας νέες κοινωνικές δυνάμεις στην ενεργή συμμετοχή στις κοινές υποθέσεις και την πολιτική.
