Η αγροτική ανάπτυξη της χώρας μας – Αρχική
Η αγροτική ανάπτυξη της χώρας μας
December 27, 2016 Του Σίδερη Θεοχαρόπουλου
Η ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας στη σημερινή συγκυρία είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά επιβεβλημένη. Πέραν της ανάγκης απεξάρτησης από εισαγωγές τροφίμων, η γεωργία καλείται σήμερα, στην εποχή των μνημονίων που οδηγηθήκαμε από τις μέχρι τώρα πολιτικές της χώρας μας, να μειώσει τη φτώχεια και την ανεργία, να διευρύνει την κοινωνική ένταξη και να προστατεύσει το περιβάλλον. H αύξηση της παραγωγής τροφίμων θα πρέπει να λάβει επίσης υπόψη της το γεγονός ότι αυξάνεται συνεχώς ο πληθυσμός της γης και οι ανάγκες σε τρόφιμα, ότι ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι υποφέρουν από πείνα και ότι σύμφωνα με την UNICEF 8.000 παιδιά πεθαίνουν ημερησίως από πείνα.Ο πρωτογενής τομέας έχει τη δυνατότητα να συμβάλλει στην αειφόρο αγροτική ανάπτυξη, στην απεξάρτηση της χώρας από τους δανειστές και την εισαγωγή τροφίμων, στη μείωση της ανεργίας και στην κοινωνική συνοχή. Έτσι, μπορεί εν δυνάμει να αποτελέσει το βασικό πυλώνα του νέου εθνικού παραγωγικού μοντέλου που έχει ανάγκη η χώρα, βασισμένο στην κοινωνία της γνώσης.
Υψηλή ποιότητα και καινοτομία
H παγκοσμιοποίηση, τα μνημόνια, η έλλειψη τροφίμων στις αναπτυσσόμενες χώρες, η αυξανόμενη ζήτηση ποσοτικά και σε ποιοτικά και παραδοσιακά προϊόντα, η αύξηση του τουρισμού, η έξαρση του μεταναστευτικού, της ανεργίας, υποχρεώνει την ελληνική γεωργία να αναμετρηθεί με τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους και να στραφεί στην αύξηση της παραγωγής και στην εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας των αγροτικών προϊόντων. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της παραγωγής υψηλής ποιότητας και υγιεινής τροφίμων και καινοτομικών προϊόντων με προστιθέμενη αξία και με μειωμένο κόστος παραγωγής. Επίσης η γεωργία καλείται να συμβάλει στη διατήρηση του κοινωνικού ιστού της υπαίθρου, στην προστασία του περιβάλλοντος (φυσικών πόρων και οικοσυστημάτων), στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη του αγροτικού χώρου και στην «παραγωγή» τοπίου.
Διεθνώς ανταγωνιστική γεωργία
Η κατάσταση της ελληνικής γεωργίας και τα προβλήματα παρουσιάστηκαν σε προηγούμενο άρθρο μας (εφημερίδα «Εποχή», 23/10/16). Προτείνεται η έξυπνη εξειδίκευση ή στρατηγική (RIS3 Research and Innovation Strategy for Smart Specialization), ως μία ευρωπαϊκή πολιτική περιφερειακής ανάπτυξης, ενώ αρκετές και έγκυρες μελέτες προτείνουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας μέσω της γεωργίας και παραγωγής τροφίμων κύρια στις περιοχές της Ηπείρου, Θεσσαλίας, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, όπου διαμορφώνονται ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για την αγροτική παραγωγή. Από πολλούς μελετητές, μεταξύ άλλων από την McKinsey (2014), προτείνονται διάφορες στρατηγικές, ώστε μέχρι το 2021 το αγροτικό ΑΕΠ να φθάσει τα 20 δισ. και να δημιουργηθούν 140.000 θέσεις εργασίας, και το εμπορικό ισοζύγιο να βελτιωθεί κατά 2,7 δισ. ΕΥΡΩ.Αφού καθοριστούν εθνικά και περιφερειακά οι μακροχρόνιες πολιτικές κατευθύνσεις και εξειδικευτούν οι στόχοι και οι τομείς ανάπτυξης της ελληνικής γεωργίας, θα πρέπει να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα, η παραγωγικότητα, η επιχειρηματικότητα, και η αποτελεσματικότητα, ώστε η ελληνική γεωργία να είναι ανταγωνιστική διεθνώς. Αυτό προφανώς απαιτεί έργα υποδομής, καινοτομία, τεχνολογική βελτίωση, επάρκεια και αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων, όπως του φυσικού περιβάλλοντος, του κλίματος και των ευρωπαϊκών πολιτικών για την παραγωγή ποιοτικών και ανταγωνιστικών προϊόντων. Γι’ αυτό χρειάζονται επενδύσεις στην καινοτομία, την προώθηση της έρευνας, της τεχνολογίας και της μεταφοράς των αποτελεσμάτων τους στην πράξη μέσω εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης.
Πολυεπίπεδος σχεδιασμός
Η ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας θα πρέπει να αρχίσει και να συνδυαστεί με τη μελέτη της εγχώριας, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας αγοράς των γεωργικών προϊόντων, και των αναγκών διαχρονικά σε τρόφιμα, ποτά, τροφές ζώων, βιοκαύσιμα και ίνες, με συγκεκριμένες προδιαγραφές.Χρειαζόμαστε άμεσα έργα υποδομής, αναδασμούς (σχήματα αύξησης μεγέθους επιχειρήσεων, συνεταιρισμούς νέας γενιάς και νοοτροπίας), προώθηση των ευρυζωνικών υποδομών στις αγροτικές περιοχές, εσωτερική (φυτική και ζωική παραγωγή) και εξωτερική καθετοποίηση των επιχειρήσεων (τυποποίηση, συσκευασία, διακίνηση, εμπορία), μεταρρυθμίσεις, μετασχηματισμούς, εξωστρέφεια, ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα με καινοτόμες προσεγγίσεις και τεχνολογία.Απαιτείται συνεργασία των θεσμών, της έρευνας, των συνεταιρισμών, των ενώσεων παραγωγών και των καταναλωτών. Σήμερα χρειάζεται ιχνηλασιμότητα (from farm to fork, «από το αγρόκτημα στο τραπέζι») αποτυπωμένη στην ετικέτα των προϊόντων. Για να εξασφαλίζουν θέση τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα στα πιο απαιτητικά ράφια διεθνώς, απαιτείται και στροφή σε νέα, καινοτόμα και με προστιθέμενη αξία προϊόντα. Θα πρέπει να βελτιωθεί η παραγωγή, τυποποίηση, συντήρηση, διακίνηση, εμπορία, και γενικότερα η διαχείριση και η εφοδιαστική αλυσίδα (logistics) κλπ.Επίσης, πρέπει να αντιμετωπισθο
