«Σύσταση Τοπικού Συμβουλίου Δήμου Πρόληψης Παραβατικότητας»

συντάκτης s · 21 Οκτωβρίου 2016

Πλαίσιο Βασικών Αρχών Λειτουργίας για τα Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης της Εγκληματικότητας

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=4059219

Ασφάλεια του πολίτη και τοπικό Σ.Π.Ε.

Η δημόσια ασφάλεια αποτελεί ένα κοινό αγαθό συνυφασμένο με την κοινωνική αλληλεγγύη και την ασφάλεια των δικαιωμάτων των πολιτών. Υπό την έννοια αυτή η ασφάλεια του πολίτη και η προστασία των εννόμων αγαθών αποτελεί, εκτός από πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας, ένα καθολικό και επιτακτικό αίτημα των σύγχρονων κοινωνιών. Η κατοχύρωση της επιβάλλει, σήμερα, λογικές κοινωνικής εγρήγορσης, συνευθύνης αλλά και συνδιοίκησης, δηλαδή λογικές μιας ευρύτερης συμμετοχική ς διαδικασίας στον τομέα της πρόληψης, ενώ συνιστά, παράλληλα, ένα ζήτημα ποιότητας ζωής και ένα σταθεροποιητικό παράγοντα της κοινωνικής συμβίωσης.Το θεωρητικό πλαίσιο των τοπικών Σ. Π. Ε στηρίζεται στην προώθηση και εμβάθυνση της συμμετοχικής αντεγκληματικής πολιτικής, καθώς και στη μείωση του αισθήματος της ανασφάλειας, μέσω της κατά το δυνατόν άρσης των όρων του κοινωνικού αποκλεισμού και της περιθωριοποίησης καθώς και την δραστηριοποίηση των πολιτών για την πρόληψη της καθημερινής μικρομεσαία ς εγκληματικότητας. Αποτελεί μια πολιτική συνεργασίας του πολίτη με τους θεσμούς της πρόληψης του εγκλήματος, μια πολιτική εμπέδωσης της κοινωνικής συνοχής, αλληλεγγύης και ενδυνάμωσης της συνευθύνης που συνεπάγεται το κοινωνικό συμβόλαιο. Τα τοπικά ΣΠΕ είναι κατεξοχήν φορείς εμπέδωσης του αισθήματος ασφαλείας των πολιτών, συμπαραγωγής της δημόσιας ασφάλειας και έγκαιρης πρόληψης των γενεσιουργών αιτιών και παραγόντων παραβατικής συμπεριφοράς.Η εφαρμογή μιας συμμετοχική ς αντεγκληματικής πολιτικής δεν περιορίζεται στη γραφειοκρατική μεταβίβαση ορισμένων αρμοδιοτήτων, στον τομέα της πρόληψης, από το κράτος στους Ο.Τ.Α. και στις τοπικές κοινωνίες. Δεν συγκαλύπτει κάποια διαδικασία απώθησης ευθυνών της Πολιτείας για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας. Αντίθετα συνιστά μια ρεαλιστική πρόταση συνεργασίας κράτους και τοπικών κοινωνιών, επιζητώντας την ενεργητική συμμετοχή των ιδίων των πολιτών.Η θέσπιση και η λειτουργία των τοπικών ΣΠΕ επιβεβαιώνει την αλλαγή που επιτελείται σταδιακά στην Ελλάδα ως προς την παραγωγή της δημόσιας ασφάλειας και υποδεικνύει την ανακατανομή των ρόλων στη διαμόρφωση της αντεγκληματικής πολιτικής. Το κράτος έχει την αρμοδιότητα της χάραξης και εφαρμογής των γενικών κατευθύνσεων της αντεγκληματικής πολιτικής και της καταπολέμησης της εγκληματικότητας, ενώ η τοπική αυτοδιοίκηση, οι κοινωνικοί φορείς, η τοπική αστυνομία και οι πολίτες καλούνται να συμμετάσχουν στη σχεδίαση και εφαρμογή πολιτικών πρόληψης σε τοπικό επίπεδο.

Αποστολή των τοπικών ΣΠΕ

Με το Νόμο 2713/1999 (άρθρο 16) θεσπίστηκαν τα Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης της Εγκληματικότητας (ΣΠΕ). Κύρια αποστολή αυτού του νεοεισαχθέντος στην Ελλάδα θεσμού είναι η καταγραφή και η μελέτη της εγκληματικότητας σε τοπικό επίπεδο, καθώς και η σχεδίαση, η οργάνωση, ο συντονισμός και η εφαρμογή από τους κοινοτικούς φορείς πρωτοβουλιών, κατάλληλων να προλάβουν ή να περιορίσουν ορισμένες μορφές της μικρομεσαίας ιδίως εγκληματικότητας. Τ α τοπικά ΣΠΕ αποσκοπούν στην ανάπτυξη μιας εναλλακτικής και αποκεντρωμένης αντεγκληματικής πολιτικής, προσαρμοσμένης στις ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις των τοπικών κοινωνιών. Πρόκειται στην ουσία, για όργανα μιας πολυμερούς συνεργασίας μεταξύ κράτους και των Ο.Τ.Α., των αστυνομικών και δικαστικών αρχών, των κοινωνικών φορέων, αλλά και των ιδίων πολιτών, που φιλοδοξούν να εμπεδώσουν, μέσα από τη συμμετοχή, τη δημόσια ασφάλεια στην καθημερινή ζωή.Σύμφωνα με το Νομοθετικό τους πλαίσιο τα τοπικά ΣΠΕ αποτελούν συμβουλευτικά/γνωμοδοτικά όργανα τα οποία μπορούν να συσταθούν σε κάθε Δήμο ή Κοινότητα της χώρας με πληθυσμό πάνω από τρεις χιλιάδες κατοίκους.
Απαρτίζονται από επιστήμονες και λειτουργούς που διαμένουν μόνιμα στην περιφέρεια του Δήμου ή της Κοινότητας και διαθέτουν ειδικές γνώσεις στον τομέα της εγκληματικότητας (εγκληματολόγοι, κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι, δικαστικοί λειτουργοί, κοινωνικοί λειτουργοί, ιατροί, αστυνομικοί κ.λπ.)Τα μέλη των τοπικών ΣΠΕ δεν επιτρέπεται να είναι λιγότερα από πέντε ή περισσότερα από έντεκα και ορίζονται για τρία χρόνια.Κάθε τοπικό ΣΠΕ συγκαλείται και προεδρεύεται από το Δήμαρχο του οικείου Δήμου ή τον οριζόμενο από αυτόν εκπρόσωπό του.Τα τοπικά ΣΠΕ αναλαμβάνουν συγκεκριμένες δράσεις για:

1. την καταγραφή και μελέτη της εγκληματικότητας στην πραγματική της διάσταση στο πλαίσιο των Δήμων που αυτά δραστηριοποιούνται και την σύνταξη ετήσιας έκθεσης για την εξέλιξη της εγκληματικότητα ς στην περιοχή τους,

2. την ευαισθητοποίηση και την ενεργό συμμετοχή των κοινωνικών φορέων και των πολιτών σε προγράμματα πρόληψης,

3. την πλαισίωση και το συντονισμό πρωτοβουλιών άλλων κοινωνικών φορέων όπως π.χ.(θεραπευτικών κοινοτήτων, συλλόγων γονέων, επαγγελματικών ενώσεων, εκκλησίας κ.α.) που στοχεύουν στην πρόληψη.

4. τη συνδρομή στο κοινωνικό έργο της αστυνομίας

5. την πρόταση της δημιουργίας κέντρων βοηθείας, αρωγής και πληροφόρησης για τα θύματα εγκληματικών πράξεων σε συνεργασία με τους τοπικούς κοινωνικούς φορείς,

6. την ανάπτυξη της κοινοτικής διαμεσολάβησης και την εμπέδωση της κοινωνικής αλληλεγγύης,

7. την εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων παροχής κοινωφελούς εργασίας,

8 την υποβολή προτάσεων προς τους αρμόδιους φορείς (περιφέρεια, Νομαρχία, ΥΠΕΧΩΔΕ) για την αναβάθμιση ορισμένων περιοχών, που παρουσιάζουν έντονα ή χρόνια χωροταξικά και κοινωνικά προβλήματα και προβλήματα παραβατικότητας,

9. τη σύσταση δικτύου ΄΄στελεχών πρόληψης΄΄ σε τομείς όπως η οδική συμπεριφορά, η αντικοινωνική συμπεριφορά, η σχολική-εξωσχολική βία, η χρήση ναρκωτικών, η κακοποίηση και η εκμετάλλευση ανηλίκων,

10. την κατάστρωση προγραμμάτων πρόληψης, σχετικά με ειδικές μορφές παραβατικής-εγκληματικής συμπεριφοράς ή. με ειδικές κατηγορίες δραστών και την υποστήριξη τους σε κεντρικό (κρατικό) επίπεδο.

Μέσα από τις παραπάνω δράσεις και λειτουργίες των τοπικών ΣΠΕ, οι τοπικές κοινωνίες, μπορούν να καταστούν οι φυσικοί χώροι διαχείρισης και πρόληψης της μικρομεσαίας εγκληματικότητας και να συμβάλλουν στην εμπέδωση της ασφαλείας του πολίτη στην καθημερινή του ζωή, ως βασικό όρο της ποιότητας ζωής.

Συνεργασία τοπικού ΣΠΕ, Ελληνικής Αστυνομίας και Δημoτικής Αστυνομίας.

Τα τοπικά ΣΠΕ λόγω της αποστολής τους μπορούν να αποτελέσουν το φορέα συνεργασίας μεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Ελληνικής Aστυνoμίας και της Δημοτικής Αστυνομίας, σε όποιους Δήμους έχει αυτή συσταθεί.

Σκοπός μιας τέτοιας συνεργασίας είναι ο σχεδιασμός και η ανάληψη δράσεων πρόληψης σε επίπεδο γειτονιάς και η ανάδειξη του κοινωνικού ρόλου της Αστυνομίας.Οι εν λόγω δράσεις έχουν ως σημείο αναφοράς τους την τοπική κοινότητα και βασίζονται στη συστηματική λειτουργία και ανάπτυξη των τοπικών ΣΠΕ, στο νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Ελληνικής Αστυνομίας και της Δημοτικής Αστυνομίας, καθώς και στις σύγχρονες στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της πρόληψης της εγκληματικότητας.Μέσα από αυτήν την πολυπαραγοντική συνεργασία προωθείται η συμπαραγωγή της δημόσιας ασφάλειας ως κοινωνικό αγαθό και η ασφάλεια των δικαιωμάτων των πολιτών, με αποτέλεσμα την εμβάθυνση της συμμετοχικής δημοκρατίας σε τοπικό επίπεδο.

Συνεργασία των τοπικών ΣΠΕ με Αρχές και φορείς

1. Τα τοπικά ΣΠΕ για την εκπλήρωση ,της αποστολής τους συνεργάζονται: α. Με τα ομοειδή Συμβούλια των άλλων και ιδίως των ομόρων δήμων και κοινοτήτων.
β. Με δημόσιες Υπηρεσίες και ιδίως τις τοπικές Αστυνομικές Αρχές και την Αστυνομική Επιτροπή Νόμου, με τη Γενική Γραμματεία Ισότητας καθώς και με τους Ο.Τ.Α. και τη Noμαρχιακή Αυτοδιοίκηση.
γ. Με Οργανισμούς όπως ο ΟΚΑΝΑ, με Ινστιτούτα Αντεγκληματικής Πολιτικής και μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
δ. Με επιστημονικούς, επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς και ιδίως συλλόγους γονέων, θεραπευτικές κοινότητες, δικηγορικούς και ιατρικούς συλλόγους, πανεπιστήμια και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
ε. Με σωφρονιστικά καταστήματα και κέντρα ή ιδρύματα αποκατάστασης και θεραπείας.
στ. Με τα Μ.Μ.Ε.
ζ. Με τους Εθνικούς εκπροσώπους της χώρας μας σε διεθνείς οργανισμούς ή όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της πρόληψης του εγκλήματος και, εφόσον κληθούν από αυτούς, συμμετέχουν στις συνεδριάσεις των τελευταίων αναπτύσσοντας τις απόψεις τους.

Σύμφωνα με το άρθρο 84 του Δ.Κ.Κ., προβλέπεται η συγκρότηση Τοπικών Συμβουλίων Πρόσληψης Παραβατικότητας στους δήμους, προκείμενου με τη συνεργασία του Τοπικού Συμβουλίου, της Αστυνομίας, των φορέων, της δημοτικής αρχής, αλλά και του Κεντρικού Συμβουλίου Πρόσληψης Παραβατικότητας, να μειωθεί η εγκληματικότητα σε πρωτογενές στάδιο .

Το Δημοτικό Συμβούλιο πρέπει να αποφασίσει και να εγκρίνει τη συγκρότηση 11μελους Τοπικού Συμβουλίου Πρόληψης Παραβατικότητας στο Δήμο , στο οποίο θα συμμετέχουν : ο Δήμαρχος , 2 Δημοτικοί Σύμβουλοι, ο εκάστοτε Αστυνόμος του Αστυνομικού Τμήματος , ο εκάστοτε Διοικητής της Τροχαίας, ο εκάστοτε Λιμενάρχης του Λιμεναρχείου Κέρκυρας, ο εκάστοτε Προϊστάμενος της Δημοτικής Αστυνομίας, ο πρόεδρος της ΔΗΜΟΠ, ένας παιδοψυχολόγος, ένας ψυχολόγος και

ο Δήμαρχος, ο εκάστοτε Αστυνόμος, ο εκάστοτε Λιμενάρχης σε περίπτωση κωλύματος θα αντικαθίστανται από τους νόμιμους εκπροσώπους του. Τα μέλη του Τοπικού Συμβουλίου ορίζονται για τρία χρόνια και η θέση τους είναι τιμητική και άμισθη. Πρόεδρος ορίζεται ο Δήμαρχος, ο οποίος και θα συγκαλεί σε σύσκεψη. Η δράση του δεν θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του Δήμου και οι εκδηλώσεις που θα προγραμματίζει θα γίνονται σε συνεργασία με τους άλλους φορείς της πόλης. Θα συνεδριάζει τακτικά μια φορά το μήνα και έκτακτα όταν το ζητήσει ο Δήμαρχος ή τουλάχιστον το 1/3 των μελών του, ενώ οι αποφάσεις του θα εγκρίνονται από το Δημοτικό Συμβούλιο.

Απώτερος σκοπός του Τοπικού Συμβουλίου Πρόληψης Παραβατικότητας είναι η εμπέδωση συνθηκών ασφάλειας στους κατοίκους.

Έργο του εν λόγω συμβουλίου θα είναι :

Η καταγραφή και μελέτη τοπικών παραβατικών συμπεριφορών .
Η κατάρτιση σχετικών προγραμμάτων
Ο συντονισμός προληπτικών πρωτοβουλιών των κοινωνικών φορέων της περιφέρειας για τον περιορισμό ορισμένων μορφών παραβατικότητας .
Απώτερος σκοπός των εν λόγω συμβουλίων είναι η εμπέδωση συνθηκών ασφάλειας στη διαβίωση των κατοικών και η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης .

Η εγκληματικότητα και η παραβατικότητα είναι δύο έννοιες που στη συνείδηση του πολίτη είναι συνυφασμένες με την αστυνομία και την προσπάθεια καταστολής τους. Πριν όμως φτάσουμε στο σημείο της καταστολής τους, αφού δηλαδή έχει λάβει χώρα η πράξη, πρέπει να αναρωτηθούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε τέτοιου είδους παραβατικές συμπεριφορές, ξεκινώντας μάλιστα από τοπικό επίπεδο. Η πρόληψη της παραβατικότητας αποτελεί έναν νέο τρόπο σκέψης και αντιμετώπισης των καθημερινών προβλημάτων, για την ελληνική πραγματικότητα και ο Δήμος Κερκυραίων αναλαμβάνει ενεργό ρόλο μέσω του Τοπικού Συμβουλίου Πρόληψης Παραβατικότητας που θα συσταθεί με τη σημερινή μας απόφαση.

Τα Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης Παραβατικότητας είναι εκείνα που εστιάζουν τη δράση τους στην πρόληψη του εγκλήματος και της παραβατικότητας. Έχουν προληπτικό, συμβουλευτικό και ενημερωτικό χαρακτήρα που επικεντρώνεται στη μείωση του αισθήματος φόβου των πολιτών αλλά και στη μείωση των ευκαιριών που ευνοούν τη δράση του εγκληματία και παραβάτη.

Η ευαισθητοποίηση των δημοτών αποτελεί άμεση προτεραιότητα των Συμβουλίων. Η διαρκής και συνεπής παρουσία των μελών στις κλήσεις των πολιτών είναι απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία των συμβουλίων. Πρέπει να γίνει γνωστό ότι τα μέλη των Συμβουλίων έχουν επιλεγεί βάσει της ιδιότητάς τους και έχουν άμεση και πλήρη γνώση του αντικειμένου.

Η συμμετοχή των πολιτών στην προσπάθεια του Δήμου Κερκυραίων για την πρόληψη του εγκλήματος κρίνεται απαραίτητη, αφού οι ίδιοι οι πολίτες χρειάζεται σε πολλές περιπτώσεις να μεριμνούν για την προφύλαξή τους, ώστε να ελαττώνεται η περίπτωση θυματοποίησής τους, αλλά και να λειτουργούν σε συλλογικό και συμμετοχικό επίπεδο λαμβάνοντας μέρος στις δράσεις που εκπονούνται από τα Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης Παραβατικότητας. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δίνεται η ιδέα στους συμμετέχοντες ότι ασκούν εξουσία ή έχουν δικαιώματα αυτοδικίας.

Ο νέος Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων με το άρθρο 84 ορίζει τη λειτουργία των ανωτέρω Συμβουλίων σύμφωνα με το Ν.2713/1999 «Υπηρεσία Εσωτερικών υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας και άλλες Διατάξεις» και το άρθρο 16.

Η προσπάθεια για τη σύσταση και λειτουργία των Τοπικών Συμβουλίων Πρόληψης Παραβατικότητας ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1999 με το Ν.2713/1999 και το άρθρο 16 απ’ όπου ορίζεται σε κάθε Δήμο ή Κοινότητα άνω των 3.000 κατοίκων η σύσταση ενός Τοπικού Συμβουλίου Πρόληψης Παραβατικότητας.

Δραστηριότητες Τοπικών Συμβουλίων Πρόληψης Παραβατικότητας.

Το κάθε Τοπικό Συμβούλιο Πρόληψης Παραβατικότητας αναλαμβάνει ορισμένες δραστηριότητες για τη διεξαγωγή, ανάπτυξη και προβολή του έργου του που είναι οι ακόλουθες :

Καθιέρωση ημερίδων από τα μέλη των Το.Σ.Π.ΠΑ. με αφορμή τις Διεθνείς Ημέρες σχετικές με την παραβατικότητα και την εγκληματικότητα.
Ανταλλαγή ενημερωτικού εγγράφου για θέματα τεχνογνωσίας μεταξύ των όμορων Συμβουλίων Παραβατικότητας που λειτουργούν ανά την επικράτεια.
Σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας και με το τμήμα Κοινωνικής Υποστήριξης Σχολείων τα μέλη του κάθε Το.Σ.Π.ΠΑ. δραστηριοποιούνται για τη δημιουργία ενός ενημερωτικού φυλλαδίου για παιδιά κατά τη παραβατικότητας συνδυάζοντας συμβουλές για την προφύλαξή τους από τους καθημερινούς κινδύνους εντός και εκτός σχολικού χώρου.
Προβολή των Το.Σ.Π.ΠΑ. μέσω τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών μηνυμάτων και γνωστοποίηση της ύπαρξής τους στο ευρύ κοινό των δημοτών.
Η προβολή των Το.Σ.Π.ΠΑ. από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα μπορούσε να ακολουθείται από ένα ενδεικτικό σήμα αναγνώρισης των Συμβουλίων όπως συμβαίνει σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο εξωτερικό.
Δίνεται η δυνατότητα στους δημότες να έλθουν σε επαφή με τους υπεύθυνους του Το.Σ.Π.ΠΑ., ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν στα προγράμματα και στις δράσεις του κάθε Το.Σ.Π.ΠΑ. Τα Συμβούλια με τη σειρά τους θα μπορούν να παρέχουν πιστοποιητικά συμμετοχής σε όσους επιθυμούν εθελοντικά να ενισχύσουν το έργο και τις δράσεις των Το.Σ.Π.ΠΑ.
Δημιουργία μηνιαίου ενημερωτικού φύλλου από το Το.Σ.Π.ΠΑ. με αναφορές σε παραβατικές και εγκληματικές συμπεριφορές που διεπράχθησαν στο κάθε διαμέρισμα, ύστερα από ενημέρωσή τους από τα Αστυνομικά Τμήματα μέσω δελτίου τύπου αλλά και τα προβλήματα που οι ίδιοι κατέγραψαν. Παράλληλα, εμπεριέχονται συμβουλές πρόληψης για τους δημότες του κάθε διαμερίσματος και σχετικές πληροφορίες με τηλέφωνα και διευθύνσεις. Εφιστούμε την προσοχή τους για τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα αλλά και μέσω των φυλλαδίων ενημερώνουμε και για τις νέες εγκληματικές τάσεις που παρατηρούνται π.χ. δημιουργία συμμορίας ανηλίκων σε κάποια γειτονιά ή σχολείο που δεν αντιμετώπιζε έως τώρα το συγκεκριμένο πρόβλημα. Το ενημερωτικό αυτό φύλλο θα διατίθεται από το Δήμο.

Κρίνεται απαραίτητη η δημιουργία μίας ηλεκτρονικής διεύθυνσης αποκλειστικά για το Το.Σ.Π.ΠΑ. του κάθε διαμερίσματος.

Καθιέρωση επισκέψεων των μελών Το.Σ.Π.ΠΑ. σε σχολεία το μήνα, σε κέντρα ηλικιωμένων, λέσχες φιλίας, τοπικούς συλλόγους όπου ενημερώνουν και ενημερώνονται για τυχόν παραβατικές συμπεριφορές, αναπαράγουν βίντεο με θεματικές που αναφέρονται ξεχωριστά στην κάθε ομάδα στόχου αναφέροντας και τα ανάλογα προστατευτικά μέτρα. Ο ρόλος τους είναι συμβουλευτικός και καθοδηγητικός, ενώ παράλληλα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την αφύπνιση του αισθήματος ασφάλειας και εμπιστοσύνης στις Δημοτικές και Αστυνομικές αρχές.
Τα Τοπικά Συμβούλια Πρόληψης Παραβατικότητας σε συνεργασία με τοπικούς, σχολικούς συλλόγους κ.α. θα δύνανται να πραγματοποιήσουν θεατρικές, μουσικές εκδηλώσεις κ.α. με αφορμή θεματικές ενότητες που σχετίζονται με την παραβατικότητα όπως οι προαναφερθείσες παγκόσμιες ημέρες, καλώντας να συμμετάσχουν άτομα όλων των ηλικιών.
Σύσταση και συντονισμός δικτύου εθελοντών – στελεχών πρόληψης σε κάθε Το.Σ.Π.ΠΑ. κατά τομείς όπως :