ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ «ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ» ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ «ΒΛΑΧΟΔΗΜΑΡΧΟΥΣ»
Κυνηγώντας το «ατόπημα» αποφεύγεται η ουσία
Το θέμα ήρθε στην επικαιρότητα από τον δήμαρχο Καλλιθέας και πρόεδρο της ΚΕΔΕ, κ. Ασκούνη, που από όσο δείχνουν τα πράγματα επιθυμεί την επανεκλογή του. Πρωτεργάτης της αυτοδιοικητικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, που μετέτρεψε την Τ.Α. σε άνευρο πολλαπλασιαστή των αντιλαϊκών κυβερνητικών μέτρων, υπερασπιστής στο δήμο του και στην ΚΕΔΕ όλων των μνημονιακών επιλογών, ο κ. Ασκούνης χρησιμοποίησε το θέμα για την προσωπική του προβολή.
Η ιστορία με τους «βλαχοδημάρχους» φέρνει στο νου τη γνωστή φράση του Λορέντζου Μαβίλη «δεν υπάρχουν χυδαίες λέξεις, υπάρχουν χυδαίοι άνθρωποι». Στη γλώσσα απόλυτα συνώνυμα σχεδόν δεν υπάρχουν. Κάθε λέξη έχει ένα δικό της βάρος, πολύ περισσότερο ενταγμένη στην ιδιόλεκτο ενός συγκεκριμένου ομιλητή ή εξαιτίας των κατά περίπτωση επικοινωνιακών συνθηκών. Μερικές φορές αυτό που θέλεις να πεις, μπορεί να το εκφράσει ακριβώς μοναχά κάποια από αυτές τις απαγορευμένες «κακές» λέξεις. Ανετότερο ίσως το «βλάξ» και το «αβέλτερος» και άλλα ευπρεπή συνώνυμά τους, αλλά εκείνη η νεοελληνική λέξη με τα πολλά «α» δεν αντικαθίσταται ό,τι και αν κάνουμε. Μάθαμε, ωστόσο, ότι αυτές τις λέξεις στον επίσημο δημόσιο λόγο μας, και στην περίπτωση του γραπτού πολύ περισσότερο, δεν πρέπει να τις χρησιμοποιούμε, είναι ταμπού. Μερικές φορές καταφεύγουμε σε τεχνάσματα. Η χρήση της καθαρεύουσας είναι ένα τέτοιο τέχνασμα. Κυρίως όταν μιλάμε για… ιδιαίτερα μέρη του σώματος, για τη γενετήσια πράξη και τις λειτουργίες των εκκρίσεων. Υποκρισία; Βεβαίως. Μπορούμε, ωστόσο, να τις λέμε περίπου ελεύθερα στον προφορικό λόγο, όταν είμαστε σε φιλικά περιβάλλοντα. Υποκρισία; Βεβαίως.
Υποκρισία
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, έκανε ένα μικρό γλωσσικό ατόπημα. Επέτρεψε στον εαυτό του να ξεχάσει για ένα λεπτό την επικοινωνιακή συνθήκη –τη δημόσια απεύθυνση- και να χρησιμοποιήσει μια λέξη που λέγεται στην καθημερινότητά μας, αλλά απαγορεύεται στο δημόσιο λόγο μας. Είναι νέος και είναι αυθόρμητος. Κανονικά αυτό είναι προσόν. Είπαμε, όμως, πως πρόκειται για ένα μικρό ατόπημα. Πού έγκειται αυτό; Ας πούμε μια ιστορία: ο Γιαννάκης σπάει το βάζο με το γλυκό. Ξέρει ότι η μαμά θα τον μαλώσει. Για να μεταφέρει την προσοχή της μαμάς και να αμβλύνει την τιμωρία, «καρφώνει» τον αδερφό του: «βρίζει, λέει κακά λόγια, με είπε έτσι κι έτσι κι έτσι…». Η μαμά ασχολείται μ’ αυτό, η ώρα της τιμωρίας απομακρύνεται κι όταν συγχυσμένη εκείνη ανακαλύψει τη ζημιά, δεν της δίνει και τόση σημασία. Αυτό συνέβη κι εδώ.
Ο Αλέξης Τσίπρας ορθά, πολύ ορθά, έβαλε το θέμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ίσως, μάλιστα, να έχουμε αργήσει κιόλας να το αναδείξουμε σε κεντρικό θέμα της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Ορθά, πολύ ορθά, δεν χάιδεψε αυτιά, αλλά μίλησε για τα φαινόμενα παθογένειας που ταλανίζουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση, για τη διαφθορά και τις πελατειακές σχέσεις. Υπάρχουν, ποιος το αμφισβητεί; Από το υπόγειο ψιθύρισμα των πολιτών που πολλά καταλαβαίνουν, αλλά δεν μπορούν να τα αποδείξουν, ως περισσότερο κραυγαλέες περιπτώσεις, που έφτασαν στον εισαγγελέα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι αμφισβητεί κανείς τη σημασία της. Το αντίθετο. Γιατί είναι το προπύργιο της άμεσης δημοκρατίας και πρέπει να είναι, και αν αυτό τα τελευταία χρόνια ξεθώριασε, αν ο λαός έχασε την εμπιστοσύνη του, είναι υποχρέωσή μας να αγωνιστούμε για να αλλάξουμε τα πράγματα. Γιατί είναι ο θεσμός εκείνος που (πρέπει να) βρίσκεται δίπλα στον πολίτη στην καθημερινότητά του, να φροντίζει τις άμεσες ανάγκες του: την αποκομιδή των σκουπιδιών, το πράσινο, τις κοινωνικές υπηρεσίες, τον πολιτισμό κ.ά. Η πόλη, ακόμα πιο πολύ η γειτονιά, είναι η βάση της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Όσο πιο πολύ προβάλλεται το μοντέλο της παγκοσμιοποιημένης ζωής, τόσο πιο πολύ φαίνεται η ανάγκη οργάνωσης της μικρής κοινότητας. Αυτό αποδεικνύεται από δήμους που οι δημοτικές αρχές χαίρουν εκτίμησης και εμπιστοσύνης, αποτελούν μέρος του λαϊκού κινήματος και δουλεύουν γι’ αυτό. Σ’ αυτούς τους δήμους η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ζωντανή, όσο μικρά κι αν είναι τα περιθώρια που της αφήνει ο «Καλλικράτης». Και πραγματικά ο «Καλλικράτης» είναι ασφυκτικός. Ολόκληρη η μνημονιακή πολιτική πέρασε μέσα από αυτόν. Η Τ.Α. φορτώθηκε με πάνω από 200 νέες αρμοδιότητες, αλλά αποψιλώθηκε οικονομικά. Τώρα έχασε και ένα πολύ μεγάλο μέρος των εργαζομένων της, έτσι αδυνατεί να εκτελέσει τις υποχρεώσεις της.
Όμως η αυθόρμητα ειπωμένη φράση για «βλαχοδημάρχους» δυστυχώς μετέφερε το ενδιαφέρον αλλού. Το ξέρουμε ότι «μας την έχουν στημένη», «μας περιμένουν στη γωνία» (για να χρησιμοποιήσουμε δυο φράσεις της καθομιλουμένης). Το ξέρουμε. Πολιτικοί και δημοσιογράφοι του συστήματος περιμένουν μια φράση, ακόμα και ένα σημείο στίξης για να στηρίξουν την άθλια προπαγάνδα κατά της Αριστεράς. Είναι ο μόνος τρόπος που έχουν μάθει να κάνουν πολιτική.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, κάναμε και λάθη αντιμετώπισης: ενώ έχουμε πολύ ενδιαφέρουσες επεξεργασίες από τους συντρόφους που ασχολούνται με την Τ.Α. , δεν τις προτάξαμε αλλά μπήκαμε σε θέση άμυνας και καταφύγαμε ακόμα και σε λεξικά. Το θέμα ήρθε ουσιαστικά στην επικαιρότητα από τον δήμαρχο Καλλιθέας και πρόεδρο της ΚΕΔΕ, κ. Ασκούνη, που από όσο δείχνουν τα πράγματα επιθυμεί την επανεκλογή του στο δήμο Καλλιθέας και τη διατήρηση της θέσης του προέδρου της ΚΕΔΕ. Πρωτεργάτης της αυτοδιοικητικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, που μετέτρεψε την Τ.Α. σε άνευρο πολλαπλασιαστή των αντιλαϊκών κυβερνητικών μέτρων, υπερασπιστής στο δήμο του και στην ΚΕΔΕ όλων των μνημονιακών επιλογών, ο κ. Ασκούνης χρησιμοποίησε το θέμα για την προσωπική του προβολή. Μετά, βγήκε στα κανάλια και τις εφημερίδες ο υπουργός Εσωτερικών, κ. Μιελάκης και μίλησε για πιθανό νέο εκλογικό νόμο για την Τ.Α.
Να σταματήσει η συζήτηση
Οι ανεπεξέργαστες θέσεις της ΝΔ για το πιθανό νέο εκλογικό σύστημα άρχισαν να συζητιούνται πολύ. Προτάσεις που δεν ακούγονται για πρώτη φορά και αποτελούν μια ακόμα προσπάθεια αποπροσανατολισμού του λαού και αποπολιτικοποίησης της Τ.Α., όπου υποστηρίζεται ότι δεν παίζει ρόλο το πολιτικό πλαίσιο και οι προτάσεις στις οποίες οδηγεί, αλλά τα πρόσωπα. Φυσικά και οι ιδέες δεν ίπτανται –δεν είμαστε πλατωνιστές να θεωρούμε τις ιδέες υπερβατικές ουσίες. Κάποιοι άνθρωποι τις διατυπώνουν και τις εφαρμόζουν. Φυσικά και η ανθρώπινη περίπτωση είναι σημαντική και η εφαρμογή μιας πολιτικής σχετίζεται από τις ικανότητες και το ήθος του ανθρώπου που την εφαρμόζει. Αλλά οι πολιτικές επιλογές είναι συγκεκριμένες και έχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα. Στις εκλογές δεν ψηφίζουμε πρόσωπα, αλλά πρόσωπα που είναι φορείς ιδεών και πολιτικών. Αυτό θέλει η κυβέρνηση να το ξεχάσει ο λαός και μιλά λες και βρισκόμαστε σε χολιγουντιανή ταινία, όπου ο αδιάφθορος ήρωας θα καθαρίσει την κόπρον του Αυγείου με τα χεράκια του και μόνο!
Τι πρέπει να κάνουμε; Να σταματήσουμε τη συζήτηση και να ξεκινήσουμε δουλειά στις γειτονιές και τις πόλεις. Δουλειά μυρμηγκιού, που είναι η μόνη αποτελεσματική. Να παρουσιάσουμε τις θέσεις μας, να μιλήσουμε για ανατροπή και να δείξουμε όχι μόνο την αναγκαιότητά της αλλά και πως είναι πλέον δυνατή. Δεν χρειάζεται να περιγράφουμε τον αυτονόητο ζόφο. Τον ζούμε και φτάνει. Η μεγάλη ανάγκη των πολιτών είναι να ακούσουν τις μικρές έστω νίκες του κινήματος, να δουν μπροστά στα μάτια τους να ξεδιπλώνεται ένα όραμα. Να νιώσουν πως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, αλλά πως τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς ολική κινητοποίηση του λαού και φυσικά χωρίς ευφάνταστη και αγόγγυστη κινητοποίηση των δυνάμεων της αριστεράς σε κάθε γειτονιά της χώρας. Και πρέπει να μάθουμε να ακούμε όσους έρχονται να συμμετάσχουν ενεργά στα κινήματα πόλης, που πρέπει να είναι οι παρατάξεις και οι κινήσεις της Αριστεράς, να αντέχουμε την αντίρρηση, το διαφορετικό, το ερώτημα, την αμφισβήτηση.
Μαρώ Τριανταφύλλου
