πηγή: Vassilis Papaefstathiou

Αυτές τις ημέρες, τρία χρόνια πριν, πραγματοποιούσαμε στους χώρους του Πνευματικού Κέντρου αλλά και σε διάφορες εγκαταστάσεις στην πόλη, την έκθεση Φαντάσου την πόλη: Καλαμάτα 2015. Εκεί, αρχιτέκτονες, μελετητές και μηχανικοί μεταμόρφωσαν στο χαρτί χώρους της πόλης, όπως τους φαντάστηκαν και οι πολίτες είχαν τη δυνατότητα να ενημερωθούν, να σκεφτούν, να συζητήσουν τις δυνατότητες βελτίωσης της πόλης μας και να την ονειρευτούν, όπως επιθυμούν εκείνοι.

Παράλληλα, σε μια σειρά από δράσεις αστικού πολιτισμού, διαλέξεις πανεπιστημιακών και ερευνητών, forum συζητήσεων, αλλά και παράλληλες δραστηριότητες, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα για τα παιδιά και δρώμενα, υπερτονίστηκε η αξία του δημοσίου χώρου και πως πρέπει να τον αντιλαμβανόμαστε.

Στην έκθεση, εκτός των άλλων, παρουσιάστηκαν και τρείς εξαιρετικές προτάσεις μηχανικών για το Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων, από την Θεατρική Τοπιογραφία του Σωτηρη Μητσουλα, και το New Ways to an Old Route, της Μελίνα Ανζάουη και της Χαράς Χριστοδουλάκη μέχρι τις Αστικές Συμβιώσεις – Επεμβάσεις στον αστικό χώρο του πάρκου Ο.Σ.Ε. Καλαμάτας των Μιχαήλ Μαλαπάνη, Ιωάννη Αστερίδη και Ντιάνα Δημητροπούλου που είχαν να κάνουν με την αναβάθμιση του υπερτοπικού ρόλου του πάρκου και την ανάδειξη του χαρακτήρα του ως τοπόσημου, την διευκόλυνση της καθημερινής μετακίνησης συνολικά στην πόλη, την διείσδυση του ελεύθερου χώρου στο αστικό ιστό και την ενεργοποίηση των ισόγειων προσπελάσεων από και προς αυτόν.

Το πάρκο αποτελεί και θα αποτελεί πηγή έμπνευσης για κάθε μελετητή, γιατι δίνει άπειρες δυνατότητες σχεδιασμού και χρήσης, αλλά και γιατι εδώ και καιρό έχει εγκαταλειφθεί και συντηρείται ανεπαρκώς.

Δυστυχώς, τρία χρόνια μετά την έκθεσή μας, το πάρκο βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση από πριν, έτοιμο να υποδεχτεί μια «προφύλαξη» που κοινωνικά θα το απομονώνει περισσότερο και τον Σύνδεσμο Εφέδρων Αξιωματικών Νομού Μεσσηνίας στον ανώγειο χώρο του κτηρίου του Σιδηροδρομικού Σταθμού Παραλίας.

Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με το αρθρο 3 του ιδιωτικού συμφωνητικού μίσθωσης μεταξύ της «ΓΑΙΑΟΣΕ – ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ, ΚΤΗΜΑΤΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» και του Δήμου Καλαμάτας που επικυρώθηκε με την υπ’αριθμ.542/2013 Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας με την οποία ενέκρινε την προσθήκη μίσθωσης επιπλέον χώρου στο κτίριο του Σιδηροδρομικού Σταθμού Παραλίας Καλαμάτας και συγκεκριμένα του ανωγείου, εμβαδού 83,00 τ.μ αναφέρεται ΡΗΤΑ ότι ο ανώγειος χώρος παραχωρείται για να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για πολιτιστική χρήση (περιοδικές εκδηλώσεις – εκθέσεις), συνεπώς οποιαδήποτε παραχώρηση σε Συνδεσμο αντιβαίνει σαφώς στον όρο μίσθωσης και είναι ασύμβατη.

Κατά δεύτερο, το Παρκο δεν χρειάζεται έναν ακόμη τοίχο προφύλαξης, αφού αφενός σκοπός ενός πάρκου είναι πως θα προσελκύει περισσότερο κόσμο στο εσωτερικό του και όχι πως να τον αποκλείει, αφετέρου η σημαντική λειτουργία του ως χώρο συνάθροισης κοινού σε περίπτωση σεισμου και εκτάκτων φαινομένων, ουσιαστικά απενεργοποιείται με επικίνδυνο τρόπο.

Από το πάρκο σήμερα λείπει ένα στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης και βιωσιμότητας, ένας φορέας διαχείρισης που θα περιλαμβάνει εκτός από τον Δήμο και κοινωνικές ομάδες, περιβαλλοντικές οργανώσεις και περιοίκους και ο απαιτούμενος προϋπολογισμός που θα το αναδείξει ακόμη περισσότερο. Λείπει ένα σχέδιο που θα στοχεύει στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών και μαθητών, καθώς και στην ανάδειξη της ιδιαίτερης αξίας του πρασίνου εντός του αστικού ιστού, με κάθε πρόσφορο μέσο, με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων εντός του πάρκου, αλλά και εκτός αυτού, εφόσον κρίνεται σκόπιμο και πρόσφορο.

Στην διεθνή πραγματικότητα και στην χώρα μας, υπάρχουν παραδείγματα ενεργούς κοινωνικής συμμετοχής στην διαχείριση δημοσίου χώρου, από τους φορείς αυτοδιαχείρισης στο Βοτανικό Κήπο Πετρούπολης και στο Παρκο Ναυαρίνου, τον φορέα κοινωνικής επιχειρηματικότητας και διαχείρισης της Δημοτικής Αγοράς Κυψέλης μέχρι τις προσπάθειες του Δήμου Χαλανδρίου, που από το 2017 μέσω του Κανονισμού Πρασίνου έχει θεσμοθετήσει τα Κοινωνικά Πάρκα. Μετά από απόφαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, μπορεί να «υιοθετηθούν» πάρκα, αλσύλλια, νησίδες, τρίγωνα και γενικά χώροι πρασίνου από ομάδες πολιτών, επιτροπές περιοίκων, συλλόγους, κινήματα πολιτών, επιτροπές γειτονιάς, συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, σχολικές επιτροπές, και γενικά από κάθε άλλο συλλογικό φορέα, ο οποίος επιθυμεί να αναλάβει τη συντήρηση, επιμέλεια και φροντίδα του συγκεκριμένου χώρου.

Από το Πάρκο σήμερα λείπει ένα οραματικό σχέδιο για την επόμενη ημέρα, μια μελέτη βιωσιμότητας που θα το μετατρέπει στο μέλλον σ’ ένα μοναδικό αστικό πνεύμονα ζωής.

Βασίλης Παπαευσταθίου, πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, MSc (Vassilis Papaefstathiou)
Τόνια Κουζή, αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ (Tonia Kouzi)
μέλη της εύ-τόπος, διοργανώτριας της έκθεσης Φαντάσου την πόλη Καλαμάτα 2015

---

By Messinia Live

Ξεκίνησε από τον ανάδοχο η τοποθέτηση θυρών στο Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης εργολαβίας, θα εγκατασταθούν 12 πόρτες, συρόμενες και ανοιγόμενες, ενώ προβλέπεται και η επέκταση καθ’ ύψος της περίφραξης στη δυτική πλευρά του Πάρκου, επί μήκους 650 μέτρων. Με την πλήρη περίφραξη του Πάρκου, αυτό θα κλείνει τις νυχτερινές ώρες για λόγους προστασίας των εκθεμάτων και του αστικού εξοπλισμού.

Όλα τα θέματα λειτουργίας του Πάρκου θα συμπεριλαμβάνονται σε Κανονισμό, που θα έλθει προς ψήφιση στο Δημοτικό Συμβούλιο.

Μ.Π.

Τις ενστάσεις του και τη διαφωνία του με τη μετατροπή του Πάρκου Σιδηροδρόμων Καλαμάτας σε ένα “απροσπέλαστο φρούριο” με κάγκελα και καγκελόπορτες διατυπώνει ο επικεφαλής της Μείζονος Αντιπολίτευσης του Δήμου Καλαμάτας, Μανώλης Μάκαρης. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε αναφέρει τα εξής:

Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας
Χώρος αναψυχής και Πολιτισμού ανοιχτός για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης

Προς μεγάλη έκπληξη όλων η δημοτική αρχή Καλαμάτας μετατρέπει σε φρούριο το πάρκο των Σιδηροδρόμων τοποθετώντας 12 σιδερένιες πόρτες σε όλες τις πλευρές του και με την ίδια εργολαβία υπερυψώνει την περίφραξη στη δυτική πλευρά. Και όπως αναφέρει σε σχετικό δελτίο τύπου αφού γίνουν αυτές οι μεγάλες παρεμβάσεις θα φέρει εκ των υστέρων κανονισμό λειτουργίας του Πάρκου στο Δημοτικό Συμβούλιο. Δηλαδή με λίγα λόγια πρώτα «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» και ύστερα συζητάμε.

Ο «Ανοιχτός Δήμος» κατανοεί την ανάγκη προστασίας των εκθεμάτων από βανδαλισμούς, αλλά σε καμία περίπτωση δεν συμφωνεί σε οποιαδήποτε περαιτέρω απαξίωση και αποκλεισμό της συγκεκριμένης έκτασης των 54 στρεμμάτων από την κοινωνική ζωή της πόλης, καθώς βρίσκεται ουσιαστικά εντός του οικιστικού ιστού και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτού.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια το συγκεκριμένο πάρκο αφέθηκε στην μοίρα του, με ελλιπή συντήρηση και εγκατάλειψη χωρίς καμία σχεδόν σοβαρή παρέμβαση και ανάδειξη της συνολικής του εικόνας.
Ως Δημοτική Παράταξη δεν πιστεύουμε στην ύψωση σιδερόφρακτων τειχών, που ουσιαστικά θα αποκόψουν το πάρκο από την τοπική κοινωνία.

Παράλληλα να τονιστεί ότι ο ίδιος ο Δήμος έχει ορίσει τον συγκεκριμένο χώρο ως ασφαλή χώρο καταφυγής των δημοτών σε περίπτωση μεγάλου σεισμού πράγμα που πασιφανώς είναι εκ διαμέτρου αντίθετο από την επιχειρούμενη μετατροπή του πάρκου σε απροσπέλαστο φρούριο κατά τις νυχτερινές ώρες.

Εμείς υποστηρίζουμε την προστασία του πάρκου με διαρκή φύλαξή του, αλλά -το σημαντικότερο- την ανάδειξή του με έργα αποκατάστασης των εκθεμάτων, επαρκή φωτισμό, επιμελή καθαρισμό όλης της έκτασης, φύτευση δέντρων και πρασίνου και διαρρυθμίσεις που θα το καταστήσουν τόπο αναψυχής για τις οικογένειες της πόλης μας καθώς επίσης και τόπο προσέλκυσης τουριστών που θα μπορούν να επισκεφτούν το μοναδικό στην Ελλάδα υπαίθριο μουσείο σιδηροδρόμων με τα σπουδαία εκθέματα που διαθέτει.

Συμπερασματικά ως δήμος Καλαμάτας οφείλουμε να προστατεύσουμε και να αναδείξουμε το Πάρκο Σιδηροδρόμων ως έναν πολύπλευρο χώρο αναψυχής, πολιτισμού και πρασίνου, με ποιοτικά έργα συνολικής ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής”.