Αρχείο ετικέτας ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ

Θεσμικό πλαίσιο Αυτοδιοίκησης

Ν.Ε. ΑΡΚΑΔΙΑΣ Οι 8 θέσεις της Νομαρχιακής Επιτροπής για την επικείμενη αλλαγή του «Καλλικράτη».

Συμβολή στην συζήτηση για την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης 

Οι 8 θέσεις της Νομαρχιακής Επιτροπής για την επικείμενη αλλαγή του «Καλλικράτη».

 
Στις 28 Φεβρουαρίου 2017 η Επιτροπή για την Αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δημοσίευσε την τελική της πρόταση προς τον Υπουργό Εσωτερικών.
Εν όψη της σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας για την αλλαγή του Καλλικράτη, που αναμένεται έως το Καλοκαίρι, η Νομαρχιακή Επιτροπή Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ καταθέτει τις ακόλουθες προτάσεις:
  1. Οι εκλογές για την ανάδειξη των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων να διεξάγονται με το εκλογικό σύστημα της Απλής Αναλογικής.
  2. Οι εκλογές για την ανάδειξη των Δημοτικών και Περιφερειακών αρχών να διεξάγονται ανά 4 έτη και όχι ανά 5.
  3. Οι θητείες των προσώπων στις θέσεις των Δημάρχων και των Περιφερειαρχών να είναι το πολύ δύο.
  4. Η εκλογή του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη να γίνεται από τα μέλη του Δημοτικού και Περιφερειακού Συμβουλίου αντίστοιχα.
  5. Να θεσμοθετηθούν τα Δημοτικά και Περιφερειακά Δημοψηφίσματα, τα οποία θα προκαλούνται και με πρωτοβουλία των πολιτών.
  6. Οι εκλογές για την ανάδειξη των Τοπικών Συμβουλίων των Κοινοτήτων να διεξάγονται με ενιαίο ψηφοδέλτιο.
  7. Οι Δήμοι να υποχρεώνονται να διαθέτουν προϋπολογισμό στα Τοπικά Συμβούλια των Κοινοτήτων την διαχείριση του οποίου και θα αναλάβουν τα ίδια τα Κοινοτικά Συμβούλια.
  8. Να καταργηθούν οι αποκεντρωμένες διοικήσεις και οι αρμοδιότητές τους να παρέχονται από αποκεντρωμένες διευθύνσεις των Υπουργείων.
Η νομοθέτηση των ανωτέρω υλοποιεί τη θεμελιώδη αρχή του Συντάγματος ότι «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα».
Πολλοί φωνασκούντες εναντίον της νομοθέτησης των ανωτέρων κινούνται από ιδιοτελή κριτήρια με στόχο τόσο τη διατήρηση των προσώπων – επαγγελματιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και τη συνέχιση των πελατειακών σχέσεων και των σχέσεων διαπλοκής, με λάφυρο το Δημόσιο χρήμα.
Τρίπολη 4 Απριλίου 2017
Η Νομαρχιακή Επιτροπή ΣΥΡΙΖΑ Αρκαδίας.

Κράτα το

Ενημέρωση Ειδήσεις Πληροφόρηση,Θεσμικό πλαίσιο Αυτοδιοίκησης

Βασίλη Τεντόμα Σχετικά με τις προτεινόμενες αλλαγές στους ΟΤΑ

4 Απριλίου 2017 

του Βασίλη Τεντόμα

Με ποιες αλλαγές διαφωνούμε – Σε ποια αλλαγή υπερθεματίζουμε

 
 

Δυόμιση χρόνια πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019, δηλ. πολύ πιο έγκαιρα σε σχέση με τους προηγούμενους νόμους για την αυτοδιοίκηση, η κυβέρνηση άνοιξε τη συζήτηση για τη προτεινόμενη μεταρρύθμιση στους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης με στόχο ο σχετικός νόμος να ψηφιστεί μέσα στο καλοκαίρι του 2017 (ο «Καποδίστριας» ψηφίστηκε πριν ένα χρόνο και ο «Καλλικράτης» μόλις 3 μήνες πριν από την ημερομηνία των αυτοδιοικητικών εκλογών του 1998 και του 2010 αντίστοιχα).

Πριν λίγες μέρες  δόθηκαν στη δημοσιότητα οι προτάσεις της Επιτροπής που είχε συσταθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών πριν ένα χρόνο. Βασικό μέλημα και στόχος των προτεινομένων μεταρρυθμίσεων είναι η περισσότερη δημοκρατία και η διάχυση αρμοδιοτήτων στο κατώτερο δυνατό επίπεδο.

 Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές που προτείνονται:

  1. Δημιουργία αποκεντρωτικών δομών σε επίπεδο Δημοτικής Ενότητας («Καποδιστριακού» δήμου), με άμεσα εκλεγόμενα Συμβούλια.
  2. Ενίσχυση των Συμβουλίων των Δημοτικών Ενοτήτων με σημαντικές αρμοδιότητες.
  3. Κατάργηση των σημερινών δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων ως δομών ενδοδημοτικής αποκέντρωσης και διατήρησή τους ως επιπέδου οργάνωσης των αμεσοδημοκρατικών και συμμετοχικών διαδικασιών (τοπικών συνελεύσεων κ.λπ.)
  4. Αποσύνδεση των αυτοδιοικητικών εκλογών από τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών και επαναφορά της 4ετούς θητείας των δημοτικών / περιφερειακών συμβουλίων..
  5. Επέκταση του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι για του πολίτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις περιφερειακές εκλογές.
  6. Μείωση του ορίου ηλικίας για την κτήση του δικαιώματος του εκλέγειν στα 17 έτη και για τις αυτοδιοικητικές εκλογές.
  7. Συστηματοποίηση, απλοποίηση και αποσαφήνιση των κωλυμάτων εκλογιμότητας και των ασυμβιβάστων.
  8. Πλήρης κατάργηση της εσωτερικής διαίρεσης των Δήμων σε εκλογικές περιφέρειες και ενιαία εκλογή των δημοτικών συμβούλων σε όλη την έκταση του Δήμου.
  9. Εκτεταμένη αλλαγή και άμβλυνση των προϋποθέσεων έγκυρης κατάρτισης συνδυασμού.
  10. Κατανομή του συνόλου των εδρών του Δημοτικού/ Περιφερειακού Συμβουλίου από τον πρώτο γύρο με το σύστημα της απλής αναλογικής μεταξύ των συνδυασμών, με βάση την «κλασική» μέθοδο της αναλογικής των υπολοίπων, όπως συμβαίνει σήμερα για τον 1ο γύρο.
  11. Σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το 50%+1 των ψήφων κατά τον 1ο γύρο (οπότε ο επικεφαλής του αναδεικνύεται, αντίστοιχα, Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης), θα πραγματοποιείται επαναληπτική εκλογή σε 2ο γύρο μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, οπότε Δήμαρχος/Περιφερειάρχης θα είναι ο επικεφαλής του πλειοψηφήσαντος στο γύρο αυτό συνδυασμού, χωρίς ωστόσο αυτό να επιδρά στην κατανομή των εδρών που έχει ολοκληρωθεί από τον 1ο γύρο.
  12. Κατάργηση των γεωγραφικών αντιδημάρχων και της άμεσης εκλογής των χωρικών Αντιπεριφερειαρχών.
  13. Κατάργηση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής και μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων της στα Συμβούλια των Δημοτικών Ενοτήτων.
  14. Κατάργηση της Οικονομικής Επιτροπής και μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων της είτε στο δημοτικό/Περιφερειακό Συμβούλιο είτε στην Εκτελεστική Επιτροπή, ανάλογα και με το ειδικότερο περιεχόμενο κάθε αρμοδιότητας.
  15. Συμμετοχή εκπροσώπου των εργαζομένων στις συνεδριάσεις είτε της Εκτελεστικής Επιτροπής είτε του Δημοτικού/Περιφερειακού Συμβουλίου είτε και των δύο αυτών οργάνων, με δικαίωμα λόγου, σε όλα τα θέματα που αφορούν τον τρόπο διοίκησης, το προσωπικό και τα οικονομικά του ΟΤΑ.
  16. Αντικατάσταση της Επιτροπής Διαβούλευσης, από ένα Δημοτικό/Περιφερειακό Κοινωνικό και Οικονομικό Συμβούλιο, στο οποίο θα μετέχουν οι εκπρόσωποι όλων των βασικών φορέων της περιοχής και το οποίο θα συνεδριάζει υποχρεωτικά σε τακτά και σύντομα χρονικά διαστήματα, εκφράζοντας γνώμη επί όλων των θεμάτων που απασχολούν την τοπική κοινωνία και το Δήμο/την Περιφέρεια. Σε συγκεκριμένες σημαντικές αποφάσεις (π.χ. κατάρτιση προϋπολογισμού, επιχειρησιακού προγράμματος κ.λπ.) το Συμβούλιο θα παίζει καθοριστικό ρόλο ως ο κεντρικός φορέας της διαβούλευσης στο τοπικό επίπεδο.
  17. Υποχρεωτική δημοσιοποίηση των συνεδριάσεων των Δημοτικών ή Περιφερειακών Συμβουλίων στους διαδικτυακούς τόπους κάθε Δήμου και Περιφέρειας.
  18. Τοπικά Δημοψηφίσματα, όχι μόνο μετά από πρωτοβουλία των οργάνων του Δήμου, αλλά και κατόπιν λαϊκής πρωτοβουλίας.
  19. Κατάργηση του θεσμού του Συμπαραστάτη και απόδοση του συνόλου των σχετικών με την Τοπική Αυτοδιοίκηση διαμεσολαβητικών αρμοδιοτήτων στο Συνήγορο του Πολίτη, με ταυτόχρονη εξασφάλιση της παρουσίας του τελευταίου σε τοπικό/ περιφερειακό επίπεδο, με τη λειτουργία γραφείων Συνηγόρου ανά την Επικράτεια (πρώτο σενάριο) είτε διατήρηση του θεσμού, με ουσιώδεις όμως βελτιώσεις, του θεσμού ως προς τη βελτιστοποίηση της διαδικασίας επιλογής, τη διαφορετική οργανωτική δομή κλπ. (δεύτερο σενάριο).
  20. Τέλος μπαίνει για συζήτηση η αναδιανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού, με κύρια αυτή της Πολεοδομικής Υπηρεσίας που προτείνεται να επανέλθει στην αιρετή περιφέρεια.

Με ποιες αλλαγές διαφωνούμε:

  1. Θεωρούμε μεγάλο λάθος τη κατάργηση των τοπικών κοινοτήτων. Η προτεινόμενη δημιουργία των συμβουλίων σε επίπεδο «Καποδιστριακού» δήμου δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα που δημιουργούνται από την μεγάλη απόσταση μεταξύ κεντρικού δήμου και τοπικών ενοτήτων, τουλάχιστον όσον αφορά περιφερειακούς δήμους. Αντίθετα απαιτείται η ισχυροποίηση των υφιστάμενων τοπικών συμβουλίων ως προς τον αριθμό των μελών τους (κανένα μονοπρόσωπο) αλλά κυρίως ως προς τη παραχώρηση βασικών αρμοδιοτήτων για θέματα τοπικού χαρακτήρα με την εκχώρηση των αντίστοιχων πόρων.
  2. Δεν συμφωνούμε με τη κατάργηση της Οικονομικής Επιτροπής, αφού ενδεχόμενη μεταφορά των αρμοδιοτήτων της στην Εκτελεστική Επιτροπή  του Δήμου/Περιφέρειας αφαιρεί τη δυνατότητα ελέγχου των οικονομικών πράξεων της δημοτικής/περιφερειακής αρχής από την αντιπολίτευση. Ενώ στη περίπτωση που οι αρμοδιότητες μεταφερθούν στα δημοτικά/περιφερειακά συμβούλια, αυτό θα επιβαρύνει υπέρογκα τη θεματολογίων των συνεδριάσεων των αντίστοιχων σωμάτων.

Σε ποια αλλαγή υπερθεματίζουμε:

Συμφωνούμε απόλυτα με τη θέση του υπουργείου Εσωτερικών ότι η μόνη αδιαπραγμάτευτη αλλαγή, είναι αυτή που αφορά την εφαρμογή της απλής αναλογικής, αφού η καθιέρωσή της  δεν είναι μόνο διαχρονικό ταυτοτικό στοιχείο της Αριστεράς και κεντρική προγραμματική προτεραιότητα της σημερινής κυβέρνησης, αλλά θα αντιμετωπίσει κραυγαλέες αναντιστοιχίες μεταξύ της λαϊκής ψήφου και του παραγόμενου συσχετισμού δύναμης των αυτοδιοικητικών παρατάξεων σε επίπεδο δημοτικών / περιφερειακών συμβουλίων.

Π.χ. είναι απαράδεκτο στους Δήμους, το ποσοστό των εδρών που πήραν οι πρώτοι συνδυασμοί το 2014 επί αυτών που θα τους αναλογούσαν με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής να ανέρχεται σε 144%, δηλαδή 1,5 φορά πάνω, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις να φτάνει και το 343%, δηλαδή σχεδόν 3,5 φορές πάνω από τις έδρες που  δικαιούνταν.

Και αντίστοιχα, στις Περιφέρειες, το ποσοστό των εδρών που πήραν οι πρώτοι συνδυασμοί επί αυτών που θα τους αναλογούσαν με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής να ανέρχεται σε 178%, δηλαδή σχεδόν 1,8 φορές πάνω από τις έδρες που δικαιούνταν.

Είναι σίγουρο ότι η απλή αναλογική θα δώσει νέα πνοή στον χώρο της αυτοδιοίκησης με την ενθάρρυνση για εμπλοκή σ τα κοινά νέων και δημιουργικών ανθρώπων, που το ισχύον καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα τους απέκλειε εκ των πραγμάτων.

 Καταλήγουμε με την επισήμανση ότι οι προτάσεις της επιτροπής είναι σημεία προς συζήτηση και όχι τελικές αποφάσεις.  Αυτές αφού γίνουν αντικείμενο ευρύτερου διαλόγου μεταξύ των φορέων της αυτοδιοίκησης και κυρίως μέσα στη κοινωνία θα καταλήξουν  στη διαμόρφωση του σχετικού Ν/Σ.

ΥΓ. Οι παραπάνω προτάσεις  δεν αναφέρονται στο θέμα της χωροταξικής αναδιάρθρωσης των δήμων, ένα θέμα που απασχολεί έντομα τη τοπική μας κοινωνία, μιας και ο δήμος Λέσβου, με τον Καλλικράτη έγινε ο μεγαλύτερος σε έκταση δήμος της χώρας, ένας δήμος-«τέρας» όπως αποκαλείται από πολλούς. Η εκτίμηση του υπουργείου Εσωτερικών είναι ότι η από κοινού συζήτηση μεταρρυθμίσεων και χωροταξικού θα αποπροσανατόλιζε τη συζήτηση ετεροβαρώς προς το δεύτερο. Αποδεχόμαστε τη παραπάνω εκτίμηση και θεωρούμε καταλυτική τη διαβεβαίωση του υπουργού Π. Σκουρλέτη ότι το θέμα του χωροταξικού θα αντιμετωπιστεί αμέσως μετά και για ακραίες μόνο περιπτώσεις, αφού η περίπτωση του δήμου Λέσβου είναι η ακραία-ακραία περίπτωση.

 

Ο Βασίλης Τεντόμας είναι Υπεύθυνος της Επιτροπής Αυτοδιοίκησης του ΣΥΡΙΖΑ Λέσβου

Aυτοδιοίκηση,Θεσμικό πλαίσιο Αυτοδιοίκησης

Ενίσχυση της τοπικής δημοκρατίας

Βισκαδουράκη Ηλέκτρα Δημοσίευση: 01 Μαρτίου 2017 19:00    

Στα χέρια του υπουργού Εσωτερικών η έκθεση της Επιτροπής αναθεώρησης του Καλλικράτη – Συνεδριάζουν σήμερα οι εκπρόσωποι των αυτοδιοικητικών οργάνων

Τις τελικές θέσεις της επιτροπής για την αναθεώρηση του Καλλικράτη παρουσιάζει σήμερα η “Α”, όπως αυτές κατατέθηκαν στον υπουργό Εσωτερικών Π. Σκουρλέτη την περασμένη Παρασκευή. Η επιτροπή δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της τοπικής δημοκρατίας μέσα από την εισαγωγή της ενδοδημοτικής και ενδοπεριφερειακής αποκέντρωσης.

Οι θέσεις που διαμόρφωσαν οι εμπειρογνώμονες της Αυτοδιοίκησης είναι πλέον στη διάθεση του υπουργού Εσωτερικών για να τις αξιολογήσει και σε επόμενη φάση να τις προωθήσει για νομοθέτηση έχοντας προηγουμένως ανοίξει νέο κύκλο διαλόγου με τους αιρετούς. Η λήξη του διαλόγου προσδιορίζεται τον Ιούνιο. Για τη στάση που θα κρατήσουν εν όψει του νέου κύκλου διαλόγου συνεδριάζουν σήμερα τα αυτοδιοικητικά όργανα δημάρχων και περιφερειαρχών (ΚΕΔΕ, ΕΝΠΕ).

Δεν ανοίγει το χωροταξικό των δήμων

Στο πόρισμα της επιτροπής δίνεται έμφαση στην ενίσχυση της τοπικής δημοκρατίας. Όμως, η επιτροπή εισηγείται να μην ανοίξει συζήτηση για το χωροταξικό των δήμων και προς αυτή την κατεύθυνση κρίνεται αναγκαία αφ’ ενός η ανάπτυξη ενιαίας δημοτικής και περιφερειακής συνείδησης, αφ’ ετέρου η αναγόμενη σε “μείζον ζήτημα” ενίσχυση και αναβάθμιση της ενδοδημοτικής και ενδοπεριφερειακής αποκέντρωσης, προκειμένου η Αυτοδιοίκηση να βρίσκεται κοντά στον πολίτη.

Ενεργοποιούνται οι δημοτικές κοινότητες

Για την ενδοδημοτική αποκέντρωση η επιτροπή προτείνει ακόμη και την ανάδειξη αρμόδιου αντιδημάρχου, καθώς οι δημοτικές και τοπικές κοινότητες αξιολογούνται ως “ιδιαίτερα αποδυναμωμένες”, αφού “στερούνται αποφασιστικών αρμοδιοτήτων”.

Επίσης η επιτροπή εισηγείται “την κατάργηση των σημερινών δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων” και τη διαδοχή τους από συμβούλια εντός των διοικητικών ορίων τους, τα οποία “θα ενισχυθούν με αποφασιστικές αρμοδιότητες”, όπως η συντήρηση δημοτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων, η κυκλοφορία και συγκοινωνία της περιοχής, η εκτέλεση νέων έργων κ.ά. Ουσιαστικά η επιτροπή προτείνει σειρά μεταβίβασης αρμοδιοτήτων από το δημοτικό συμβούλιο στο συμβούλιο δημοτικών ενοτήτων.

Κατά τη γνώμη της επιτροπής “δεν συντρέχει λόγος για θέσπιση διακριτού οργάνου” σε επίπεδο περιφερειακών ενοτήτων. Ωστόσο, σημειώνει ότι οι περιφερειακές ενότητες δεν αποτελούν θεσμούς “ενδοπεριφερειακής αποκέντρωσης”, αφού “ελλείπει το στοιχείο της διακριτής εκπροσώπησης πολιτών” και γι’ αυτό προτείνει την κατάργηση του θεσμού του, η οποία, όπως τονίζει, “φαλκιδεύει την τοπική εκπροσώπηση”. Προτείνει την ανάδειξη του χωρικού αντιπεριφειάρχη με σταυρό.

Με απλή αναλογική η κατανομή των εδρών από την πρώτη Κυριακή

Εκτεταμένη αναφορά γίνεται στην αλλαγή του εκλογικού συστήματος, με σκοπό να αποτελέσει “λειτουργικό και οργανικά αναπόσπαστο μέρος της μεταρρύθμισης”. Ως προτεινόμενο σύστημα προσδιορίζεται η απλή αναλογική με κατανομή των εδρών του δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου από την πρώτη Κυριακή. Για τη δεύτερη Κυριακή προσδιορίζεται η ανάδειξη του δημάρχου και του περιφερειάρχη εφ’ όσον την πρώτη Κυριακή δεν συγκεντρώσει το 50%+1%.

Η Επιτροπή εισηγείται την επαναφορά της τετραετούς θητείας (σ.σ.: από πενταετή με λήξη το 2019) για δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια με εκλογική διαδικασία τον Οκτώβριο κάθε τέσσερα χρόνια και ανάληψη καθηκόντων την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους διεξαγωγής των εκλογών. Ταυτόχρονα προτείνει την αποσύνδεση των αυτοδιοικητικών εκλογών από τις ευρωεκλογές γιατί, όπως επισημαίνει, “υποβαθμίζεται η σημασία και των δυο διαδικασιών και συσκοτίζονται τα επίδικα ζητήματα καθεμιάς”.

Από τα 17 ψηφοφόρος, από τα 21 δήμαρχος / περιφερειάρχης

Με σκοπό την ενίσχυση της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης, η επιτροπή εισηγείται “την αποσύνδεση εκλογής οργάνων της δημοτικής ενότητας από την εκλογή δημοτικού συμβουλίου τόσο για την κατάρτιση συνδυασμών όσο και για την ανάδειξη επιτυχόντων”. Η Επιτροπή προτείνει δικαίωμα εκλέγειν στις αυτοδιοικητικές εκλογές για τους νομίμως διαμένοντες αλλοδαπούς, όπως και δικαίωμα εκλέγειν στις περιφερειακές εκλογές για τους πολίτες κρατών – μελών της Ε.Ε. Το ηλιακό όριο για το εκλέγειν προσδιορίζεται στα 17 χρόνια, κατ’ αντιστοιχία του ορίου ηλικίας στις εθνικές εκλογές.

Η επιτροπή εισηγείται αλλαγές στο όριο ηλικίας για άσκηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι. Συγκεκριμένα προτείνει μείωση του ορίου ηλικίας στα 21 για δήμαρχο, περιφερειάρχη, αντιπεριφερειάρχη και στα 18 για τους δημοτικούς και περιφερειακούς συμβούλους. Για το δικαίωμα του εκλέγεσθαι προτείνεται για την ανάδειξη του περιφερειακού συμβούλου από πολίτες των κρατών – μελών της Ε.Ε., που όμως έχουν την ελληνική υπηκοότητα.

Δικλίδες ασφαλείας για την απλή αναλογική

Με την επισήμανση ότι “στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν υπάρχει η αρχή της δεδηλωμένης και άρα η δημοτική / περιφερειακή αρχή δεν ‘πέφτει’”, η επιτροπή, ανταποκρινόμενη στους προβληματισμούς και τις ενστάσεις μερίδας των αιρετών της Αυτοδιοίκησης για την εφαρμογή της απλής αναλογικής, προτείνει δικλίδες ασφαλείας με την προϋπόθεση ότι στα δημοτικά περιφερειακά συμβούλια θα επιτυγχάνονται συναινέσεις και συγκλίσεις.

Στις δικλίδες ασφαλείας περιλαμβάνεται η διαδικασία προδιαβούλευσης πριν από την ψήφιση σημαντικών θεμάτων στο δημοτικό / περιφερειακό συμβούλιο, η θέσπιση “εποικοδομητικής αρνητικής ψήφου, ενίσχυση του θεσμού του τοπικού δημοψηφίσματος ως τελικού καταφυγίου για τη λήψη αποφάσεων και ενίσχυση των διατυπώσεων δημοσιότητας για πραγματική ενημέρωση των πολιτών. Παράλληλα προτείνεται και η επέκταση των τοπικών συνελεύσεων και σε μικρές δημοτικές κοινότητες.

Ενιαία εποπτεία των ΟΤΑ

Στο σκέλος της εποπτείας των διοικητικών πράξεων των ΟΤΑ προτείνεται η “ενιαία” θεσπισμένη εποπτεία για έλεγχο νομιμότητας των πράξεων και πειθαρχικό έλεγχο των προσώπων. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η “πλήρης κατάργηση του υποχρεωτικού ελέγχου πράξεων των ΟΤΑ” συνδυαζόμενη με τη “ρητή νομοθετική κατοχύρωση της ενεργητικής νομιμοποίησης προς άσκηση της διοικητικής προσφυγής”. Προτείνεται, όμως, ο αυτεπάγγελτος έλεγχος μέσω στοχευμένης δειγματοληψίας, ώστε να εντοπίζονται οι προβληματικές περιπτώσεις που αφορούν το δημόσιο συμφέρον.

Aυτοδιοίκηση,Θεσμικό πλαίσιο Αυτοδιοίκησης

Π. Σκουρλέτης: Είμαστε φανατικοί οπαδοί του διαλόγου, αλλά κρατάμε το δικαίωμα να νομοθετούμε

Νέο κύκλο διαλόγου για την αναθεώρηση του Καλλικράτη ανοίγει η ηγεσία του ΥΠΕΣΒ – Π. Σκουρλέτης: Είμαστε φανατικοί οπαδοί του διαλόγου, αλλά κρατάμε το δικαίωμα να νομοθετούμε

Την έναρξη της δεύτερης φάσης του διαλόγου για τη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση του Καλλικράτη με ενίσχυση της τοπικής δημοκρατίας ανακοίνωσε επίσημα χθες ο υπουργός Εσωτερικών Π. Σκουρλέτης δίνοντας στη δημοσιότητα την έκθεση της επιτροπής 443 σελίδων, την οποία είχε δημοσιοποιήσει την Τετάρτη η “Α”.

Ο υπουργός δεσμεύτηκε για την έναρξη νέου κύκλου διαλόγου όχι μόνον με τα αυτοδιοικητικά όργανα ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ, αλλά με τους αιρετούς ξεχωριστά στο πλαίσιο περιοδείας, αρχής γενομένης από τη Θράκη τη Δευτέρα. Σκοπός είναι να ολοκληρωθεί η διαδικασία νομοθέτησης στα μέσα του 2017, “εφ’ όσον όλα πάνε ομαλά” όπως είπε.

Παράλληλα ο Π. Σκουρλέτης άσκησε δριμεία κριτική στην ΚΕΔΕ και τον “γαλάζιο” πρόεδρό της Γ. Πατούλη για την “ακατανόητη” απόφασή της να αποχωρήσει από τον διάλογο λίγες μέρες πριν από τη λήξη της θητείας της επιτροπής, ενώ την κάλεσε “να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων”.

 

Κουλτούρα συναινέσεων και αντιμισθία στους δημοτικούς συμβούλους

“Είμαστε φανατικοί οπαδοί του διαλόγου, ακούμε προτάσεις, αλλά ως κυβέρνηση κρατάμε το δικαίωμα να νομοθετούμε” ξεκαθάρισε ο Π. Σκουρλέτης θυμίζοντας ότι κατά τις προηγούμενες κυβερνήσεις οι αλλαγές (Καλλικράτης και Καποδίστριας) αποφασίζονταν “πίσω από κλειστές πόρτες”.

Επικρίνοντας την ΚΕΔΕ ο υπουργός σημείωσε: “Ποτέ δεν είπαμε ότι η μεταρρύθμιση συρρικνώνεται στην αλλαγή του εκλογικού συστήματος, όπως κατά καιρούς λέει ο κ. Πατούλης. Ίσως γιατί αποτελεί φόβο για τον ίδιο ή αδυναμία του ίδιου φορέα να καταθέσει δικές του προτάσεις”.

Ειδικά για την εισαγωγή της απλής αναλογικής, ο υπουργός τη συνδέει με την ανάγκη διαμόρφωσης νέας κουλτούρας συνθέσεων και συναινέσεων. “Είμαστε υπέρ της απλής αναλογικής με σκοπό την αναλογική εκπροσώπηση και αυτό το έχουμε θέσει στις προγραμματικές μας θέσεις” τόνισε ο υπουργός. Στο πλαίσιο ενίσχυσης της συμμετοχής ενέταξε και την εξαγγελία για “μικρή” αποζημίωση στους δημοτικούς συμβούλους.

 

Εξετάζεται νέο μοντέλο για την Αποκεντρωμένη Διοίκηση

Ο Π. Σκουρλέτης επανέλαβε ότι δεν τίθεται ζήτημα αλλαγής του χωροταξικού των δήμων, παρά μόνον για κάποιους ορεινούς και νησιωτικούς δήμους. Χαρακτήρισε “τεράστιο” το ζήτημα των αρμοδιοτήτων της Αυτοδιοίκησης, που διακλαδίζονται με το κράτος. “Πρέπει να ξεφύγουμε από το κράτος – αφέντη που ήθελε να ελέγχει τα πάντα” σημείωσε ο υπουργός αναφερόμενος στις “δυσλειτουργίες” που προκαλεί η Αποκεντρωμένη Διοίκηση.

Άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να διαμορφωθεί ένα “σύστημα αποκεντρωμένης παρουσίας των υπουργείων, όπως συμβαίνει με το υπουργείο Παιδείας” και “έπειτα κάποιες αρμοδιότητες να μεταβιβαστούν στις Περιφέρειες”. “Όμως, δεν μπορούμε να υιοθετήσουμε μια αφελή ρητορική ότι ‘ο καθένας αποφασίζει για τον τόπο του’ . Αυτό μπορεί να επιτευχθεί στο πλαίσιο της νομιμότητας, του Συντάγματος, στο πλαίσιο ευθύνης της Πολιτείας” τόνισε προσθέτοντας:

“Κανείς δεν είναι αγάς ή πασάς στα Γιάννενα. Ο δήμαρχος πρέπει, όμως, να έχει τον πρώτο ρόλο στο πλαίσιο των δικών του αρμοδιοτήτων και να είναι σαφές πως αυτές δεν θα επικαλύπτονται από τον δεύτερο βαθμό Αυτοδιοίκησης ή δεν θα στραγγαλίζεται η δική του δραστηριότητα από την κεντρική εξουσία”.

“Θέλουμε αυτή η μεταρρύθμιση να μείνει με τη σφραγίδα ότι η Δημοκρατία, η συμμετοχή έρχεται στο επίκεντρο των αυτοδιοικητικών αποφάσεων” τόνισε ο γ.γ. Εσωτερικών και πρόεδρος της Επιτροπής για την αναθεώρηση του Καλλικράτη Κ. Πουλάκης. “Οι προτάσεις της επιτροπής καλύπτουν όλο το φάσμα της Αυτοδιοίκησης, έχουν σκοπό τη βοήθεια στους πολίτες και είναι άδικο που η ΚΕΔΕ μιλούσε μόνο για το εκλογικό σύστημα” σημείωσε ο Κ. Πουλάκης.

Οι άξονες της πρότασης της επιτροπής εξειδικεύονται σε:

* Άσκηση αρμοδιοτήτων και διοικητικές διαδικασίες.

* Διαδημοτικές, διαπεριφερειακές και διαβαθμιδικές συνεργασίες.

* Δημοκρατικό εκλογικό σύστημα για την αναλογική συγκρότηση των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων και ένα απλό και διαυγές σύστημα διακυβέρνησης ανοιχτό, πλουραλιστικό και με νέες διαδικασίες, όπως η συμμετοχή με δικαίωμα λόγου των εργαζομένων στα όργανα.

* Ισχυρούς θεσμούς ενδοδημοτικής αποκέντρωσης με ουσιαστικό ρόλο και πραγματικές ευκαιρίες συμμετοχής για τις τοπικές κοινωνίες.

* Σύγχρονες, αμερόληπτες και αποτελεσματικές διαδικασίες εποπτείας των ΟΤΑ.

* Νέους, ενισχυμένους θεσμούς και διαδικασίες τοπικής διαμεσολάβησης προς όφελος της προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών.

* Εκσυγχρονισμό της οικονομικής διοίκησης των ΟΤΑ με διαφανείς και αποτελεσματικές διαδικασίες ταμειακής λειτουργίας, είσπραξης των ίδιων των εσόδων των ΟΤΑ.

* Αξιοποίηση σε κοινωνική και αναπτυξιακή κατεύθυνση της λιμνάζουσας σε πολλές περιπτώσεις περιουσίας των ΟΤΑ με αυτονόητη διαφύλαξη του δημόσιου χαρακτήρα της.

* Αναβάθμιση της συμμετοχής της Αυτοδιοίκησης στον δημοκρατικό, αναπτυξιακό προγραμματισμό και μέσω διεθνών συνεργασιών.

 

Οσονούπω το νομοσχέδιο – σκούπα

Τέλος, ο υπουργός εξήγγειλε ότι τις επόμενες μέρες θα κατατεθεί το πολυνομοσχέδιο, το οποίο θα περιλαμβάνει σύνολο διατάξεων που θα διευκολύνουν τη λειτουργία των ΟΤΑ. Για το ζήτημα των χρονίως ανανεούμενων συμβάσεων επανέλαβε το αίτημά του για διακομματική συναίνεση προκειμένου να υπάρξει “αποκατάσταση της πραγματικής εργασιακής σχέσης”.

“Είναι ανάλγητο να διαχωρίζεις τους εργαζόμενους σε δικούς σου και δικούς μας και να τους διατηρείς σε καθεστώς ομηρείας και κάθε φορά να αποκαλύπτεται το πραγματικό πρόσωπο -αναφέρομαι στον κ. Μητσοτάκη- και να λες ‘θα απολυθούν’” υπογράμμισε ο Π. Σκουρλέτης καταλήγοντας: “Θέλει ο Μητσοτάκης να κρυφτεί, αλλά ο νεοφιλελευθερισμός του δεν τον αφήνει”.

Aυτοδιοίκηση,Θεσμικό πλαίσιο Αυτοδιοίκησης

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση χρειάζεται οξυγόνο

28 Φεβρουάριος, 2017  της ·Γνωσιούλας Χαϊλατζίδου

Προχώρησε μάλιστα σε ένα βήμα παραπέρα: αποχώρησε από το διάλογο που ξεκίνησε η κυβέρνηση προκειμένου, μετά από ουσιαστική συζήτηση με τους αρμόδιους φορείς και την κοινωνία να προχωρήσει σε αλλαγές στο νόμο «Καλλικράτη». Ενός νόμου που δέχτηκε πυρά από όλους σχεδόν τους πολιτικούς χώρους. Ενός νόμου που υλοποιήθηκε παρά τις μεγάλες αντιδράσεις και κινητοποιήσεις πολιτών και που οι δυσκολίες που έφερε στην ΤΑ είναι εμφανείς σε εκείνους που συμμετέχουν στα θεσμικά της όργανα, αλλά και σε όλους τους πολίτες.

Η κάθετη αυτή άρνηση της ΚΕΔΕ να συμμετάσχει στο διάλογο, δείχνει να απορρέει από προφανείς αντιπολιτευτικούς λόγους -τους οποίους με ιδιαίτερη συνέπεια και επιμονή υπηρετεί εδώ και δυο χρόνια η «μένουμε Ευρώπη» ΚΕΔΕ- και από μια παράλογη επικοινωνιακή επιλογή, που εν τέλει της αφαιρεί τη δυνατότητα να συμμετάσχει ουσιαστικά στη διαδικασία διαμόρφωσης ενός αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Ποιες λοιπόν είναι αυτές οι αλλαγές που προτείνει η Επιτροπή σε ότι αφορά το θεσμικό πλαίσιο και τις οποίες η ΚΕΔΕ βρίσκει τόσο ενοχλητικές και βλαβερές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ώστε να αποχωρήσει από το διάλογο;

v  Εκλογικός νόμος

Τι ισχύει μέχρι τώρα: ο νικητής των δημοτικών εκλογών του δεύτερου γύρου– που δεν είχε το 50%, συν ένα στον πρώτο γύρο- με όποιο ποσοστό και να πέρασε στο δεύτερο γύρο παίρνει τα 3/5 των δημοτικών συμβούλων. Του δίνεται δηλαδή η δυνατότητα μιας ισχυρότατης πλειοψηφίας, ακόμη κι αν πήρε το 22% όπως πχ ο δήμαρχος Αθηναίων.

Τι προτείνει η Επιτροπή: ΑΠΛΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ και στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Απλή αναλογική για τους δημοτικούς συμβούλους και εκλογή του δημάρχου σε δεύτερη Κυριακή ανάμεσα στους δυο επικρατέστερους.

Η αντιπροσώπευση δηλαδή των πραγματικών συσχετισμών στο επίπεδο των τοπικών κοινωνιών και των περιφερειών, η αποτύπωση της πραγματικής βούλησης των πολιτών. Όταν έχει ψηφιστεί η απλή αναλογική για τις βουλευτικές εκλογές, δεν είναι δυνατό να ζητάμε να μείνει η Τοπική Αυτοδιοίκηση  σε παλαιότερα μοντέλα.

v  Δημοτικά και τοπικά συμβούλια

Τι ισχύει: πλήρως απαξιωμένα εκλεγμένα όργανα, χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες, μακριά από τις τοπικές κοινωνίες  και με την πλειοψηφία του κάθε δήμου να τα χρησιμοποιεί μόνο όταν χρειάζεται να προωθήσει κάποιες αποφάσεις.

Τι προτείνεται: αναβάθμιση του ρόλου των Δημοτικών Συμβουλίων και αντικατάσταση τοπικών συμβουλίων και άλλων επιτροπών από «λαϊκές συνελεύσεις» και συνελεύσεις γειτονιάς, με δεσμευτικό -και όχι συμβουλευτικό ως ίσχυε- χαρακτήρα των αποφάσεων, καθώς και τη δυνατότητα προκήρυξης Δημοψηφισμάτων από ομάδες κατοίκων Τοπικών για θέματα που αφορούν τις περιοχές κατοικίας τους.

Προτείνεται δηλαδή ο επανασχεδιασμός των θεσμών της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης, έτσι ώστε να δημιουργηθούν ισχυρές τοπικές δομές στο εσωτερικό κάθε Δήμου, με ουσιαστικές αρμοδιότητες και να ενισχυθούν οι θεσμοί άμεσης κοινωνικής συμμετοχής.

Τα παραπάνω αποτελούν στοιχεία που αυξάνουν το αίσθημα εγγύτητας των πολιτών προς το θεσμό της Αυτοδιοίκησης, φέρνουν τους δημότες στο κέντρο των εξελίξεων και των αποφάσεων.

v   Ψήφος σε μετανάστες.

Τι ισχύει σήμερα: δικαίωμα «εκλέγειν» έχουν οι υπήκοοι κρατών-μελών της ΕΕ στις ευρωεκλογές και τις δημοτικές εκλογές.

Τι προτείνεται: Να επεκταθεί το δικαίωμα και για τις περιφερειακές εκλογές και να έχουν δικαίωμα ψήφου και όσοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα.

Η Επιτροπή στην καταληκτική της συνεδρίαση στις 24-2-2017 ενέκρινε και μια σειρά εισηγήσεις, που παρουσιάστηκαν από τις επιμέρους Θεματικές Ομάδες, σχετικά με τις αρμοδιότητες των ΟΤΑ, τη θεσμική τους συγκρότηση και λειτουργία. Παρουσιάστηκαν επίσης εισηγήσεις για τα οικονομικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα οποία όλοι γνωρίζουμε πως χρειάζονται ένα νέο, δημοκρατικό, αποτελεσματικό και διαφανές σύστημα διαχείρισης και δημοσιονομικής εποπτείας, που θα εξασφαλίζει την οικονομική βιωσιμότητα των ΟΤΑ, χωρίς να παραβιάζει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτοτέλειά τους.

Η αντιπαράθεση όμως από μεριάς της ΚΕΔΕ εστιάστηκε στις θεσμικές αλλαγές και κυρίως στον εκλογικό νόμο, παραβλέποντας και αδιαφορώντας για όλα τα άλλα σημαντικά θέματα που ήρθαν προς συζήτηση.

Στην ελληνική κοινωνία όμως είναι προφανές εδώ και καιρό πως ο «Καλλικράτης» έφερε ένα πέρα για πέρα συγκεντρωτικό μοντέλο. Οι δυσλειτουργίες του μοντέλου αυτού είναι πολλές:

v  Πλήρης  απαξίωση των συνεδριάσεων των Δημοτικών Συμβουλίων  που λειτουργούν ως όργανα επικύρωσης προειλημμένων αποφάσεων.

v  Πλήρης απαξίωση της συμμετοχής της αντιπολίτευσης σε κάθε συζήτηση, αλλά και στις αποφάσεις της δημοτικής αρχής. Τα ερωτήματα που υποβάλλει η αντιπολίτευση και οι προτάσεις που θέτει προς συζήτηση δεν έχουν καμιά τύχη και καμιά αξία όταν ο δήμαρχος δε θέλει να απαντήσει ή δε θέλει να τις συζητήσει. Η εφαρμογή ενός «στενού και στεγνού» κανονισμού λειτουργίας στις συνεδριάσεις του  Δημοτικού Συμβουλίου καθιστά το διάλογο άχρηστο και απονεκρώνει στην ουσία κάθε δημοκρατική λειτουργία.

v  Πλήρως απαξιωτικό μοντέλο προς την κοινωνία,  την οποία διατείνεται ότι υπηρετεί.

Καμιά ουσιαστική συμμετοχή της κοινωνίας σε διαβουλεύσεις και αποφάσεις. Οι Δημοτικές Επιτροπές Διαβούλευσης, όταν και όπου λειτούργησαν, μόνο ως επίφαση δημοκρατίας χρησιμοποιήθηκαν από την εκάστοτε πλειοψηφία. Οι διαβουλεύσεις επίσης  με φορείς είναι συνήθως προσχηματικοί και μόνο επικοινωνιακά εκμεταλεύσιμοι.

Κανένα πρόβλημα της κοινωνίας δεν έρχεται αδιαμεσολάβητα στα Δημοτικά Συμβούλια. Ακόμα και όταν με τις λίγες, ομολογουμένως, υπογραφές φτάνει κάποιο θέμα στις συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου βρίσκει απέναντι την «ισχυρή πλειοψηφία». Οι ενεργοί πολίτες αντιμετωπίζονται τις περισσότερες φορές εχθρικά ή απαξιωτικά και οι αποφάσεις της δημοτικής αρχής δεν αλλάζουν, με αποτέλεσμα και αυτή η δυνατότητα των πολιτών ελάχιστες φορές να αξιοποιείται.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση χρειάζεται οξυγόνο.

Χρειάζεται  να ανασάνει. Είναι καιρός  να αποκτήσει τον πραγματικό της ρόλο. Να γίνει πράγματι ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ. Να είναι κοντά στον πολίτη και μαζί του να σχεδιάζει το καλό του τόπου του. 

Βασικό στοιχείο και ζητούμενο είναι η συμμετοχή.

Μια συμμετοχή θεσμικά κατοχυρωμένη, που δεν θα εναπόκειται στην καλή θέληση κάθε δημοτικού άρχοντα.

Μια συμμετοχή που θα υποχρεώνει τη δημοτική αρχή στις όποιες αποφάσεις της.

Μια συμμετοχή που θα εμπνέει τον δημότη γιατί η φωνή του θα ακούγεται, η γνώμη του θα μετράει.

Μια συμμετοχή που θα δίνει χώρο και ρόλο στους πολίτες.

Είναι αλήθεια πως η δημοκρατία είναι μια «κουραστική» διαδικασία. Θέλει  διάλογο, συζήτηση, θέλει διαβούλευση, θέλει υποχωρήσεις, θέλει και συναίνεση. Θέλει χρόνο.

Η δημοκρατία όντως είναι δύσκολη, αλλά είναι απαραίτητη.

Η Γνωσούλα Χαϊλατζίδου είναι μέλος Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ και δημοτική σύμβουλος στο Δήμο Κατερίνης

Aυτοδιοίκηση,Θεσμικό πλαίσιο Αυτοδιοίκησης

To ψήφισμα που μειοψήφησε στο Συνέδριο της ΕΝΠΕ -Ποιοι υπογράφουν

 
 

Ένα αναλυτικό ψήφισμα για ένα εύρος θεμάτων που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση, κατατέθηκε στη διάρκεια του Συνεδρίου της ΕΝΠΕ, συγκεντρώνοντας όμως τη μειοψηφία.

Το ψήφισμα αναφέρεται ξεκινάει με ένα γενικό πολιτικό πλαίσιο, αναφέρεται στον «Καλλικράτη», καταθέτει θεμελιώδεις αρχές για ένα νέο πλαίσιο για την Αυτοδιοίκηση και προτείνει ακόμη ένα νέο χωροταξικό και θεσμικό πλαίσιο με βάση συγκεκριμένους άξονες.

Το ψήφισμα, που υπογράφεται από τους:

  • Τζόκας Σπύρος (φωτο), Μέλος Δ.Σ. ΕΝΠΕ, Αντιπεριφερειάρχης Δυτικόύ Τομέα Αθηνών
  • Γαβρίλης Γιώργος, Αντιπεριφερειάρχης Πειραιά, Περιφ. Αττική
  • Κριτσωτάκης Μιχάλης, Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης
  • Στραβοράβδης Διονύσης, Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Ιονίων Νήσων
  • Φοντάνας Γιάννης, Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Ιονίων Νήσων
  • Χαραλαμπίδου Δέσποινα, Περιφερειακή Σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας
  • Χατζηλάμπρου Βασίλης, Περιφερειακός Σύμβουλος Δυτικής Ελλάδας

έχει ολόκληρο ως εξής:

ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΕΝΠΕ 22 ΟΚΤΩΒΡΗ

«ΝΕΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ»

 

Α. ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Είναι γεγονός ότι η τοπική αυτοδιοίκηση λειτούργησε ιστορικά σαν μια μικρογραφία του κράτους και του κεντρικού πολιτικού συστήματος σε τοπικό επίπεδο κι όχι σαν μια διακριτή, πόσω μάλλον εναλλακτική, δομή πολιτικής εξουσίας.

Η λειτουργία αυτή επιδεινώθηκε από τις πολιτικές πραγματικότητες που εδραιώθηκαν  στην Ελλάδα της «μνημονιακής» περιόδου, οι οποίες  επέφεραν μια ακόμη οξύτερη επιδείνωση και πολιτικοθεσμική υποβάθμιση της αυτοδιοίκησης. Στο πλαίσιο της προϊούσας «αποκένωσης» του κράτους και της δημόσιας σφαίρας γενικότερα, η αυτοδιοίκηση επλήγη με ιδιαίτερη σφοδρότητα και απειλείται με πολλαπλούς τρόπους.

Πλέον ο κίνδυνος δεν είναι αυτός μιας «καχεκτικής» αυτοδιοίκησης, αλλά μιας «κλινικά νεκρής» αυτοδιοίκησης. Η πρωτόγνωρη χρηματοδοτική της ασφυξία συνδυάσθηκε με μια λαίλαπα άμεσων και έμμεσων, υλοποιούμενων και επαπειλούμενων, ιδιωτικοποιήσεων που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην μετατροπή των ΟΤΑ σε τοπικά παραρτήματα του ΤΑΙΠΕΔ και των συμφερόντων που αυτό φιλοξενεί και δεξιώνεται. Την ίδια στιγμή η προώθηση των συμφωνιών CETA και ΤΤΙΡ που περιορίζουν ακόμα περαιτέρω την κυριαρχία και την ελευθερία προς όφελος των πολυεθνικών εταιρειών καθώς και η δραματική υποστελέχωση των φορέων και των δύο βαθμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όχι μόνο συντελούν, αλλά επιτείνουν μία πορεία κατάρρευσης των τελευταίων.

Άρα ο κίνδυνος είναι σαφής αλλά και ορατός. Η οποιαδήποτε απόπειρα παρέμβασης στις μικροδομές του πολιτικού συστήματος που θα στερείται ρητής και πολιτικά συγκεκριμένης απεύθυνσης στην κοινωνική βάση και άρα στις τοπικές δυνάμεις που συνιστούν τον πολιτικό μακρόκοσμο θα είναι ατελέσφορη και πιθανότατα θνησιγενής.

Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να υπάρξει μια εκ βάθρων ανασυγκρότηση της αυτοδιοίκησης – πράγμα που βέβαια σημαίνει την πλήρη ανατροπή του καθεστώτος που εγκαθίδρυσε το σχέδιο «Καλλικράτης». Ο «Καλλικράτης», αυτή η κολοβή και αντιδημοκρατική μεταρρύθμιση, σχεδιάστηκε εξαρχής για να αποτελέσει το όχημα προώθησης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών στο πεδίο της Αυτοδιοίκησης.

Πράγματι, η Αυτοδιοίκηση υπήρξε ένα από τα μεγάλα θύματα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών λιτότητας και των αλλεπάλληλων Μνημονίων, αφού μετά από την  εφαρμογή της μνημονιακής πολιτικής και του «Καλλικράτη», η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση έχει υποστεί μείωση πάνω από 60% των θεσμοθετημένων πόρων της και έχει οδηγηθεί σε πραγματική οικονομική ασφυξία. Ίδια εικόνα υπάρχει και στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση, όπου η μείωση κατά περίπου 40% των πόρων της, μαζί με την απουσία δημοκρατικού προγραμματισμού και αναπτυξιακού σχεδιασμού, τον ερμαφρόδιτο χαρακτήρα της μεταξύ κρατικής διοίκησης και τοπικής αυτοδιοίκησης και τη διατήρηση της επιτήρησης του κράτους με τις επτά αποκεντρωμένες κρατικές διοικήσεις, δημιούργησαν έναν νέο γραφειοκρατικό μηχανισμό, ανίκανο να συμβάλει στην πραγματική ανάπτυξη και πρόοδο της κάθε περιοχής.

Ο «Καλλικράτης» δεν «ατύχησε» απλώς, επειδή συνέπεσε χρονικά με την οικονομική κρίση. Σχεδιάστηκε εξαρχής με άξονα τις νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις για λιτότητα και «λιγότερο Κράτος».

   Γι’ αυτό και, κατά τη γνώμη μας, η Αυτοδιοίκηση, και ευρύτερα η ίδια η κοινωνία και η χώρα έχουν ανάγκη από μία ριζική ανατροπή του «Καλλικράτη» και από την αντικατάστασή του από ένα νέο ριζοσπαστικό, πραγματικά δημοκρατικό και συμμετοχικό θεσμικό πλαίσιο για την Αυτοδιοίκηση.

Στο διάλογο που πρόσφατα με πρωτοβουλία της κυβέρνησης  άνοιξε σχετικά με το  θέμα του «νέου θεσμικού πλαισίου για την Αυτοδιοίκηση» δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο, αν και ήταν ο πυρήνας της αυτοδιοικητικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, όταν ήταν στην αντιπολίτευση και τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης του.

Από τα κείμενα που έχουν δοθεί  μέχρι στιγμής  από το υπουργείο  εσωτερικών δεν υπάρχει πολιτική βούληση για αμφισβήτηση των μνημονίων και ανατροπή του «Καλλικράτη». Το αντίθετο μάλιστα, καθώς  οι εισηγήσεις κινούνται στο γενικότερο σχεδιασμό εφαρμογής των  μνημονίων και ιδιαίτερα του τρίτου (Ν.4336), των δεσμεύσεων της κυβέρνησης  για συνεχή  και αυξανόμενο περιορισμό των κοινωνικών δαπανών. Δεν υπάρχει καμιά δυνατότητα αμφισβήτησης του πλαισίου δημοσιονομικής πολιτικής, γεγονός που άλλωστε φαίνεται και από το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που προβλέπει περαιτέρω  μειώσεις  για τα οικονομικά της  Τ. Α.

 

Β. ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ

 ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

  • Οι ανθρώπινες κοινότητες αποτελούν κοινωνικά κύτταρα με πρωτογενή εξουσία η οποία εκφράζεται μέσα από συμμετοχικές δομές αυτοδιεύθυνσης των τοπικών υποθέσεων.
  • Η αυτοδιοίκηση σε όλες τις βαθμίδες δομείται θεσμικά με τρόπο τέτοιο που να αναδεικνύεται η αξία της συλλογικής ευθύνης αντί της προσωποκεντρικής εξουσίας.
  • Η πρωτογενής εξουσία της κοινότητας επί των αιρετών επισφραγίζεται με το δικαίωμά της να τους ανακαλεί μέσω δημοψηφισματικών διαδικασιών .
  • Οι συμμετοχικοί θεσμοί αποτελούν θεμελιώδες γνώρισμα της αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού και κατά συνέπεια αποτελούν αναπόσπαστο και δομικό συστατικό μέρος της θεσμικής και πολιτικής τους λειτουργίας.
  • Η δομή της αυτοδιοίκησης θα πρέπει να σέβεται και να αντανακλά με πολιτικά ορθολογικό τρόπο τη θεμελιώδη διάκριση μεταξύ πόλης και υπαίθρου (η οποία από τον «Καποδίστρια» και μετά έχει χαθεί εντελώς).
  • Οι βαθμίδες αυτοδιοίκησης συναρθρώνονται δομικά με τις κεντρικές πολιτικές κατά το σχεδιασμό της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης. Ο επιμερισμός των ρόλων και των ευθυνών γίνεται στη βάση της αρχής της επικουρικότητας. Οι βαθμίδες αυτοδιοίκησης αποτελούν οργανικά υποκείμενα του χωρικού προγραμματισμού.
  • Η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικού κράτους και αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι σαφής, εύληπτη και σταθερή και να μην μπορεί να μεταβληθεί με την έκδοση απλών υπουργικών αποφάσεων.
  • Το φορολογικό σύστημα και η δημοσιονομική πολιτική περιλαμβάνει ως αναπόσπαστο μέρος κι ένα πολιτικό συμβόλαιο μεταξύ κεντρικού κράτους και αυτοδιοίκησης σχετικά με τον επιμερισμό εσόδων και δαπανών ανάμεσα στις διάφορες χωρικές κλίμακες.
  • Νόμος κατοχυρώνει ότι για τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στην αυτοδιοίκηση πρέπει να προηγείται η μεταφορά των απαιτούμενων χρηματοδοτικών πόρων.

 

Γ. ΝΕΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

για την  Τοπική Αυτοδιοίκηση

  • Ο νόμος που θα επανιδρύει την αυτοδιοίκηση και των δύο βαθμών θα πρέπει να έχει το χαρακτήρα νόμου-πλαισίου όπου θα ρυθμίζονται τα κεντρικά χαρακτηριστικά του αυτοδιοικητικού συστήματος. Τα υπόλοιπα θέματα συστηματοποιούνται και ρυθμίζονται από έναν νέο και ενιαίο κώδικα αυτοδιοίκησης
  • Η θητεία των αυτοδιοικητικών οργάνων όλων των βαθμίδων μεταπίπτει στο προηγούμενο καθεστώς της τετραετίας και οι εκλογές για την αυτοδιοίκηση αποσυνδέονται από τις ευρωεκλογές.
  • Χωροταξική αποκλιμάκωση των ΟΤΑ, ώστε αφενός να καλυφθεί το τεράστιο σημερινό έλλειμμα πρωτογενούς δημοκρατίας και αφετέρου οι ΟΤΑ να γίνουν πιο αποτελεσματικοί.   Πιο συγκεκριμένα, ως προς τη χωροταξική διάρθρωση των Δήμων αντικαθιστούμε το αμιγώς ποσοτικό και πληθυσμιακό κριτήριο του «Καλλικράτη» από την εξής δέσμη λειτουργικών κριτηρίων/προϋποθέσεων βιωσιμότητας ενός Δήμου : (α) τη διευκόλυνση της ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτών στα δημοτικά δρώμενα, (β) την οικονομική ευρωστία και επιχειρησιακή ικανότητα του Δήμου, (γ) το σεβασμό στις πολιτιστικές/ιστορικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και (δ) τις γεωμορφολογικές συνθήκες κάθε περιοχής (ιδίως σε σχέση με το νησιωτικό, ορεινό χαρακτήρα της χώρας, κ.λπ.).
  • Αποκέντρωση και  σαφής προσδιορισμός των αρμοδιοτήτων κάθε επιπέδου διοίκησης.   Εκ βάθρων επανεξέταση των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης. Επείγει να γίνει μια ενδελεχής μελέτη των αρμοδιοτήτων και του οικονομικού κόστους που αυτές συνεπάγονται ώστε να συνταχθεί ένα συνολικό σχέδιο ορθολογικής κατανομής τους ανάμεσα στο κεντρικό κράτος, τα αποκεντρωμένα του όργανα και τις βαθμίδες αυτοδιοίκησης. Η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικού κράτους και Αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι σαφής, εύληπτη και σταθερή και να μην μπορεί να μεταβληθεί με την έκδοση απλών υπουργικών αποφάσεων.    Οι Περιφέρειες θα μεταβληθούν σε βασικούς θεσμούς ανάπτυξης. Στόχος είναι το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων, πέραν των κεντρικών εθνικής εμβέλειας έργων, να υλοποιείται από τις Περιφέρειες, που προβλέπεται να συμμετέχουν ουσιαστικά στο γενικό δημόσιο σχεδιασμό. Παράλληλα, οι Περιφέρειες θα συντονίζουν και θα συναποφασίζουν με τους Ο.Τ.Α τις παραγωγικές και κοινωνικές δράσεις της περιοχής τους.
  • Επαρκής και επακριβής κατανομή των πόρων και των αντίστοιχων επενδυτικών μέσων.   Διασφαλίζεται η εφαρμογή του Συντάγματος ώστε για τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στην Αυτοδιοίκηση να πρέπει να προηγείται η μεταφορά των απαιτούμενων χρηματοδοτικών πόρων. Οι ανώτατες ελεγκτικές αρχές (π.χ. Ελεγκτικό Συνέδριο) ασκούν δικαίωμα αρνησικυρίας για κάθε αρμοδιότητα που το κεντρικό κράτος μεταβιβάζει στην Αυτοδιοίκηση σε περίπτωση που δεν μεταβιβάζει ταυτόχρονα και τους απαιτούμενους πόρους  για την εξυπηρέτηση της επίδικης αρμοδιότητας.   Στο παραπάνω πλαίσιο, το φορολογικό σύστημα και η δημοσιονομική πολιτική περιλαμβάνει ως αναπόσπαστο μέρος το πολιτικό συμβόλαιο μεταξύ κεντρικού κράτους και Αυτοδιοίκησης σχετικά με τον επιμερισμό εσόδων και δαπανών ανάμεσα στις διάφορες χωρικές κλίμακες όπως και τη δυνατότητα άσκησης επιμέρους τοπικών πολιτικών.
  • Βαθύς εκδημοκρατισμός της λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η Αυτοδιοίκηση νοείται ως ένας γνήσιος λαϊκός θεσμός, όπου η άμεση δημοκρατία και συλλογική ευθύνη πρέπει να είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, και όχι οι μονοπρόσωπες, συγκεντρωτικές εκτελεστικές εξουσίες. Στην κατεύθυνση αυτή υποστηρίζουμε  τα ακόλουθα: (α) Συμμετοχικούς θεσμούς και παρεμβάσεις ως αναπόσπαστο και δομικό συστατικό μέρος της θεσμικής και πολιτικής τους λειτουργίας της ΤΑ.  (β) Την απλή αναλογική σε όλα τα επίπεδα εκλογής και αντιπροσώπευσης των Ο.Τ.Α., διότι το υφιστάμενο εκλογικό σύστημα που αποδίδει τα 3/5 των εδρών στον συνδυασμό που πλειοψήφησε αλλοιώνει την αναλογική αντιπροσώπευση. (γ) Την ουσιαστική και τυπική αναβάθμιση των συλλογικών οργάνων των Δήμων και των Περιφερειών (δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, επιτροπές, συμβούλια Νομικών Προσώπων των Ο.Τ.Α.) και των τοπικών συμβουλίων που καθίστανται οι χώροι επεξεργασίας και λήψης όλων των αποφάσεων και ελέγχου της υλοποίησής τους, αντί των Δημάρχων και των Περιφερειαρχών που αποφασίζουν και ελέγχουν στο σημερινό σύστημα.

 

  1. Αναλυτικά για την καλύτερη λειτουργία της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, προτείνονται:
  • Σε κάθε Υπουργείο η σύσταση κοινών οργάνων διαβούλευσης και προετοιμασίας των Νομοσχεδίων με συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων που να διασφαλίζουν έναν ενισχυμένο και ουσιαστικό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό και στον αναπτυξιακό προγραμματισμό.
  • να αναλάβουν οι Περιφέρειες, εντός τριετίας, όλες τις αρμοδιότητες προώθησης, έγκρισης και υποστήριξης των ιδιωτικών επενδύσεων περιφερειακής σημασίας και, πριν την έγκριση των ιδιωτικών επενδύσεων εθνικής σημασίας, να γνωμοδοτεί η αντίστοιχη Περιφέρεια.
  • η επικαιροποίηση του κανονιστικού πλαισίου (Ν.1622/86), που αφορά τον αναπτυξιακό προγραμματισμό σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, η ρύθμιση της συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων, των Περιφερειών και των Δήμων, η χρηματοδότηση και η εφαρμογή των αναπτυξιακών προγραμμάτων.
  • Η κατάργηση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και η μεταφορά των αρμοδιοτήτων της στην Αυτοδιοίκηση, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Η θεσμοθέτηση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης παράλληλα με την Αιρετή Περιφέρεια, καταδεικνύει την δυσπιστία του κράτους στην Αυτοδιοίκηση.
  • η συγκρότηση και λειτουργία των αυτοτελών υπηρεσιών εποπτείας των ΟΤΑ (Ν.3852/2010).
  • η θεσμική ολοκλήρωση, η οργάνωση και ο λειτουργικός εκσυγχρονισμός των Περιφερειών στους τομείς :  Αγροτικής Οικονομίας (Γεωργίας – Κτηνοτροφίας – Αλιείας), Ανάπτυξης (Φυσικών Πόρων – Ενέργειας – Βιομηχανίας, Απασχόλησης – Εμπορίου – Τουρισμού), Μεταφορών – Επικοινωνιών, Προστασίας Περιβάλλοντος,  Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας, Παιδείας – Πολιτισμού – Αθλητισμού  και Πολιτικής Προστασίας.
  • σε όλες τις σχεδιαζόμενες δημόσιες πολιτικές, σε όλα τα κανονιστικά κείμενα (νόμους, προεδρικά διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις) και σε όλα τα εθνικά και τα συγχρηματοδοτούμενα επιχειρησιακά προγράμματα, να εισάγει τη «νησιωτικότητα» ως οριζόντια πολιτική και θετικές διακρίσεις υπέρ των νησιών της χώρας, όπως το μεταφορικό ισοδύναμο, περιλαμβανομένης της μείωσης του ΦΠΑ και της επιδότησης των μεταφορών και των συγκοινωνιών, καθώς και η ανάπτυξη ειδικών πολιτικών και μέτρων για τη λειτουργία του ΕΣΥ των Νησιών.
  • η προώθηση της διαβαθμιδικής συνεργασίας και συγκεκριμένα : η θεσμοθέτηση οργάνων συνεργασίας των δυο βαθμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (κοινού οργάνου Περιφέρειας – Περιφερειακής Ένωσης Δήμων και Εθνικού Συμβουλίου Περιφερειών και Δήμων), η συγκρότηση κοινής επιτροπής ΥΠΕΣ-ΕΝΠΕ-ΚΕΔΕ για την αξιολόγηση της εφαρμογής του «Καλλικράτη» και η εκπόνηση ενός ενιαίου Κώδικα Περιφερειών και Δήμων.
  • η σύσταση Εθνικού Παρατηρητηρίου με τη συμμετοχή των αρμόδιων Κυβερνητικών φορέων, της ΕΝ.Π.Ε που θα έχει ως αποστολή την παρακολούθηση της εφαρμογής και τη συνεχή επικαιροποίηση του κανονιστικού πλαισίου που αφορά τις Περιφέρειες.
  • η προτεινόμενη αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης απαιτεί και την ταυτόχρονη αναβάθμιση της καταστατικής θέσης των αιρετών, διασφαλίζοντας την αναγκαία θεσμική, τεχνική και οικονομική υποστήριξή τους, για να μπορούν να ανταποκριθούν στην όλο και πολυπλοκότερη αποστολή τους και να αποκτήσουν στην τοπική κοινωνία το κύρος και την αξιοπρέπεια που απαιτεί ο θεσμικός ρόλος τους.
  • Είναι εθνική ανάγκη να προετοιμαστεί το πολυεπίπεδο χωροταξικό σχέδιο στρατηγικής για να οριοθετήσει χωρικά τις δημόσιες πολιτικές και για να καθοδηγήσει τις νέες κοινωνικο–οικονομικές προσπάθειες ανάκαμψης και ανάπτυξης, οι οποίες θα πρέπει να βασίζονται πρωτίστως στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Στον χωροταξικό αυτό σχεδιασμό πρέπει να διασφαλιστεί ο ρόλος των Περιφερειών.
  • Τα Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια, συνδεόμενα με τα αντίστοιχα Περιφερειακά Αναπτυξιακά Προγράμματα, να διασφαλίζουν τη συνοχή μεταξύ χωρικών, τομεακών και περιβαλλοντικών πολιτικών και να στηρίζουν την ανάπτυξη κάθε Περιφέρειας.
  • Η κατεύθυνση αυτή οδηγεί εύλογα στις Περιφέρειες τους πόρους των διαρθρωτικών ταμείων της περιόδου 2014–2020 για την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας.
  • Τα «Περιφερειακά Πλαίσια Χωρικής Οργάνωσης» να εκπονούνται από την Περιφέρεια.
  • η επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης από τις υποχρεωτικά εμπλεκόμενες στα δημόσια έργα Υπηρεσίες, μέσω της υιοθέτησης διακριτού πρωτοκόλλου αιτημάτων αδειοδότησης έργων που πρόκειται να υποβληθούν προς ένταξη στο ΕΣΠΑ.
  • Να υιοθετηθεί ένα νέο σύστημα οικονομικού προγραμματισμού των εσόδων των Περιφερειών, σε συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία που θα στηρίζεται στις αρχές της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας που αποτελούν τον πυρήνα της χρηστής διαχείρισης αλλά και της κατοχύρωσης της οικονομικής αυτοτέλειας των Περιφερειών.
  • Το σύστημα αυτό θα πρέπει να στηρίζεται σε ένα μεσοχρόνιο προϋπολογισμό των Κ.Α.Π. σε ορίζοντα τουλάχιστον τριετίας, προκειμένου αυτοί να υπολογίζονται βάσει του μέσου όρου των φορολογικών εσόδων των τριών τελευταίων ετών, ώστε να αποφεύγονται έντονες διακυμάνσεις λόγω ειδικών συνθηκών όπως οι σημερινές.
  • Αυτονόητη είναι η απόδοση των θεσμοθετημένων Κ.Α.Π. (4,2% επί του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων και 4 % επί του Φ.Π.Α).
  • Η διατήρηση του θεσμού των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (μέχρι να αλλαχθεί) ως βασική πηγή χρηματοδότησης της αυτοδιοίκησης θα πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο ενός σταθερού και δεσμευτικού δημοσιονομικού συμφώνου μεταξύ κράτους και αυτοδιοίκησης.
  • Ως προς τις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, θα πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά το μερίδιο που κατευθύνεται στην αυτοδιοίκηση τόσο ως προς το συγχρηματοδοτούμενο από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους τμήμα του όσο και ως προς εκείνο που προέρχεται από αμιγώς εθνικούς πόρους.
  • Για κάθε σκέλος των Κ.Α.Π. (λειτουργικούς και επενδυτικούς) προτείνουμε ένα αναλογικό, σχετιζόμενο με πληθυσμιακά, κοινωνικά και γεωγραφικά κριτήρια και ένα εξισορροπητικό μέρος, που θα αμβλύνει τις ειδικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι Περιφέρειες (ορεινότητα, νησιωτικότητα, «μητροπολιτικότητα»).
  • Δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος παρακολούθησης των οικονομικών των Περιφερειών, του οποίου θα διασφαλίζεται η διαλειτουργικότητά με τα αντίστοιχα συστήματα της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης, ώστε να επιτευχθεί η διαφάνεια της διαχείρισης του συνόλου των οικονομικών του Κράτους και η ισότιμη και αποτελεσματική συνεργασία Κυβέρνησης – Περιφερειών στη διαμόρφωση και εφαρμογή των εθνικών και των περιφερειακών δημόσιων πολιτικών.
  • Κατάργηση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας, του οποίου η δομή και οι αρμοδιότητες έχουν μονόπλευρη και παρεμβατική λειτουργία και στοχεύουν στην επιτροπεία των Περιφερειών.
  • Κατάργηση κάθε έμμεσου ελέγχου σκοπιμότητας

 

Υπογραφές

 

Τζόκας Σπύρος, Μέλος Δ.Σ. ΕΝΠΕ, Αντιπεριφερειάρχης Δυτικόύ Τομέα Αθηνών

Γαβρίλης Γιώργος, Αντιπεριφερειάρχης Πειραιά, Περιφ. Αττικής

Κριτσωτάκης Μιχάλης, Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης

Στραβοράβδης Διονύσης, Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Ιονίων Νήσων

Φοντάνας Γιάννης, Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Ιονίων Νήσων

Χαραλαμπίδου Δέσποινα, Περιφερειακή Σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας

Χατζηλάμπρου Βασίλης, Περιφερειακός Σύμβουλος Δυτικής Ελλάδας

Κράτα το

Aυτοδιοίκηση,Θεσμικό πλαίσιο Αυτοδιοίκησης

Το δικαίωμα της ψήφου των Προέδρων των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων στο Δημοτικό Συμβούλιο

bechrakis_office127x133.jpg
Μπεχράκης Σταμάτης είναι μέλος του ΔΣ ΠΕΔ Πελοποννήσου με την Αυτοδιοικητική Πρωτοβουλία

Από το δικαίωμα της ψήφου των Προέδρων των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων στο Δημοτικό Συμβούλιο στα ουσιαστικά δικαιώματα στην «επόμενη ημέρα» της αυτοδιοίκησης

Θεωρώ ως μόνιμο στοιχείο του αυτοδιοικητικού χώρου που εκφράζουμε, μεταξύ των άλλων χαρακτηριστικών μας, το συνεχή αγώνα για τη διεύρυνση της δημοκρατίας του θεσμού  και την ενίσχυση των ρόλων των συλλογικών οργάνων και των τοπικών κοινωνιών σε αυτά.

 
» Πες μου και θα το ξεχάσω , Δείξε μου και μπορεί να μην το θυμάμαι .Κανε με να συμμετάσχω και θα το καταλάβω .» Ινδιάνικη παροιμία

  Σαν αυτοδιοικητικό ρεύμα -χώρος θεωρούμε ότι  η αυτοδιοίκηση δεν   είναι  μόνο «η διοίκηση τοπικών υποθέσεων», αλλά μια διακριτή μορφή διαχείρισης σημαντικών τοπικών ζητημάτων για την καθημερινότητα των κατοίκων της χώρας και, ταυτόχρονα, μία εναλλακτική δομή πολιτικής εξουσίας. Γιαυτό και ενισχύουμε με κάθε τρόπο και σε κάθε βήμα το χαρακτήρα των ΟΤΑ ως οργανισμών της κοινωνίας των πολιτών και προσπαθούμε να διαμορφώσουμε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο δημοκρατίας, αυτοτέλειας, διαφάνειας και κοινωνικής συμμετοχής.

Ενδοδημοτική ή Δημοτική Αποκέντρωση είναι το σύστημα θεσμικών οργάνων και λειτουργιών που αναφέρονται σε τμήματα της δημοτικής περιφέρειας και στοχεύουν στην αποκεντρωμένη άσκηση δημοτικών αρμοδιοτήτων ή στην αποκεντρωμένη παροχή υπηρεσιών.

Ο νόμος 1270/1982

Στην Ελλάδα η πρώτη θεσμοθέτηση της δημοτικής αποκέντρωσης έγινε με τον Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα του 1980 όπου θεσμοθετήθηκε η διαίρεση των Δήμων με πληθυσμό άνω των 150.000 κατοίκων σε δημοτικά διαμερίσματα και η αποκέντρωση δημοτικών υπηρεσιών σε αυτά. Ουσιαστικά όμως ο νόμος που θεμελίωσε τη δημοτική αποκέντρωση στην Ελλάδα ήταν ο νόμος 1270/1982, ο οποίος θεσμοθέτησε τα συμβούλια δημοτικού διαμερίσματος στους προαναφερόμενους μεγάλους δήμους και τα συνοικιακά συμβούλια στους υπόλοιπους δήμους της χώρας. Ο ίδιος νόμος θεσμοθέτησε επίσης και τους παρέδρους των συνοικισμών στις πολυάριθμες –τότε- κοινότητες. Η έλλειψη αποφασιστικών αρμοδιοτήτων αποτελούν τις βασικές αιτίες για την αποτυχία του θεσμού παρότι, στις αρχές της εφαρμογής του, συνέβαλε καθοριστικά στην υλοποίηση της λαϊκής συμμετοχής στη τοπική διοίκηση, διαδικασίες που υπήρξαν πρωτοφανείς για την ελληνική τοπική αυτοδιοίκηση .

Ο νόμος 2359/1997

Το θεσμικό πλαίσιο της δημοτικής αποκέντρωσης καθιερώθηκε στο σύνολο των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης με το νόμο 2359/1997, δηλαδή με το νόμο του Προγράμματος «Ιωάννης Καποδίστριας». Έκτοτε, όλοι οι καταργηθέντες ΟΤΑ που συναποτέλεσαν τους «καποδιστριακούς» δήμους θεσμοθετήθηκαν ως «μονάδες» ενδοδημοτικής αποκέντρωσης τα δημοτικά ή – εν συνεχεία- τοπικά διαμερίσματα, στα οποία οι δημότες, ταυτόχρονα με την εκλογή της δημοτικής αρχής, εξέλεγαν τα τοπικά συμβούλια. Επικεφαλής κάθε τοπικού συμβουλίου ήταν ο πρόεδρός του, ο οποίος κατά την πρώτη οκταετία εφαρμογής του θεσμού ήταν ταυτόχρονα και δημοτικός σύμβουλος και μετείχε ισότιμα στο Δημοτικό Συμβούλιο. Την  τετραετία (2003-2010) ο πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου δεν ήταν δημοτικός σύμβουλος αλλά μετείχε με δικαίωμα ψήφου στις συνεδριάσεις του δημοτικού Συμβουλίου μόνο για θέματα που αναφέρονται αποκλειστικά στο τοπικό του διαμέρισμα. Τα τοπικά συμβούλια είχαν ορισμένες κρίσιμες αρμοδιότητες εκ του νόμου, αλλά το δημοτικό συμβούλιο είχε την ευχέρεια να μεταφέρει και άλλες αρμοδιότητες σε τομείς που -μόνο ενδεικτικά- προέβλεπε ο νόμος. Στην πράξη πάντως, καταγράφεται η θεσμική υπερκινητικότητα του προέδρου του τοπικού συμβουλίου και πολύ λιγότερο η λειτουργία του συμβουλίου ως βουλευομένου οργάνου που εκφράζει το τοπικό διαμέρισμα.

Ο ν. 3852/2010
Οι Κοινότητες των Δήμων, έχουν περαιτέρω καταστεί άβουλοι βραχίονες και υπαλληλικοί διεκπεραιωτές της δημοτικής διοικητικής – διαχειριστικής λειτουργίας
 
 Μετά την εφαρμογή του σχεδίου «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» και τις αναγκαστικές συνενώσεις των Δήμων και Κοινοτήτων η μέχρι και σήμερα λειτουργία των θεσμικών οργάνων των κοινοτήτων  αποδεικνύει   την  αδυναμία των δημοτών να συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψεις αποφάσεων για ζητήματα, που άμεσα τους αφορούν.- Αν ληφθεί μάλιστα υπόψη ότι τα όργανα αυτά της  ενδοδημοτικής αποκέντρωσης, δεν ασκούν καμία ουσιώδη παρέμβαση σε θέματα που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με την κατάρτιση των επιχειρησιακών προγραμμάτων και των επί μέρους επιχειρησιακών δράσεων, με την κατανομή των δαπανών του προϋπολογισμού και με την κατάρτιση του τεχνικού προγράμματος , εύκολα κανείς καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι Κοινότητες των Δήμων, έχουν περαιτέρω καταστεί άβουλοι βραχίονες και υπαλληλικοί διεκπεραιωτές της δημοτικής διοικητικής – διαχειριστικής λειτουργίας, από τη δημοτική αρχή .
cropped-_Α_Π_ΠΕΛ.png

Για την καταγραφή της υφιστάμενης θεσμικής κατάστασης χρήσιμα θα φανούν

Η περιοχή μας χαρακτηρίζεται ως περιοχή με μεγάλη οικιστική διασπορά άρα μεγάλο αριθμό τοπικών κοινοτήτων και σημαντικός αριθμός από αυτές, βρίσκεται σε ορεινές ή ημιορεινές περιοχές .
 
Για το λόγο αυτό χρειάζεται  από την εμπειρία μας , να συγκεκριμενοποιήσουμε τις προτάσεις μας μέσα από ένα  οργανωμένο διάλογο ειδικά για τον τομέα που ονομάζουμε Ενδοδημοτική Αποκέντρωση και ποιες πρέπει να είναι οι επιδιωκόμενες αλλαγές  στο εσωτερικό της λειτουργίας των δήμων και ειδικά στους άξονες: ·         Αρμοδιότητες τοπικών συμβουλίων – Πόροι τοπικών συμβουλίων ·         Περιφερειακές ενότητες Αρμοδιότητες- Πόροι ·         Λειτουργία και τους νέους  θεσμούς συμμετοχικής δημοκρατίας που πρέπει να επεξεργαστούμε με συμμετοχή των συνδημοτών : Α. Συνελεύσεις ανά διαμέρισμα- τοπική κοινότητα δεσμευτικότητα ορισμένων αποφάσεων σε συνδυασμό με ποσοστό συμμετοχής Β. Συμμετοχικός προϋπολογισμός Ποσοστό επί των εσόδων των ΟΤΑ που θα διαχειρίζονται οι τοπικές συνελεύσεις Γ. Δημοψηφίσματα επί σημαντικών θεμάτων Δ. Διαβουλεύσεις εντός των οργάνων του Δήμου. Αυτή η  προσπάθεια αναβάθμισης του θεσμικού ρόλου των τοπικών και δημοτικών κοινοτήτων  θα πρέπει να απαιτήσουμε να αποτυπώνεται στο νέο καταστατικό χάρτη της αυτοδιοίκησης .