Τι έγινε στο Μαρακές του Μαρόκου

Tο παγκόσμιο σύμφωνο του ΟΗΕ για τη μετανάστευση εγκρίθηκε επισήμως σήμερα στο Μαρακές του Μαρόκου ενώπιον μιας διακυβερνητικής διάσκεψης περίπου 150 χωρών. Το σύμφωνο ενέκριναν λιγότερες κυβερνήσεις απ’ όσες είχαν προηγουμένως εργασθεί για την πρόταση.Ο υπουργός Εξωτερικών του Μαρόκου Νάσερ Μπουρίτα ανακοίνωσε την απόφαση ως οικοδεσπότης της διάσκεψης του ΟΗΕ που διεξάγεται στο Μαρακές. Υπογραμμίζοντας τις «προσπάθειες» που καταβλήθηκαν για να επιτευχθεί το σύμφωνο αυτό, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε τις χώρες «να μην υποκύψουν στον φόβο ή στα ψευδή αφηγήματα» για τη μετανάστευση.

Μιλώντας κατά την έναρξη των συζητήσεων, κατήγγειλε τα «πολυάριθμα ψέματα» αναφορικά με ένα κείμενο το οποίο έχει προκαλέσει τις επικρίσεις εθνικιστών και υποστηρικτών του κλεισίματος των συνόρων.

Το κείμενο αυτό, το οποίο έχει στόχο την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας για μια «ασφαλή, ομαλή και τακτική» μετανάστευση, θα αποτελέσει αντικείμενο μιας τελικής ψηφοφορίας επικύρωσης στις 19 Δεκεμβρίου στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.

Η διάσκεψη του Μαρακές επρόκειτο να είναι ένας καθαρά τυπικός σταθμός σ’ αυτή τη διαδικασία, όμως επειδή το θέμα απελευθερώνει πάθη, περίπου 15 χώρες ανακοίνωσαν πως αποσύρονται από το σύμφωνο ή πως παγώνουν την απόφασή τους γι’ αυτό.

Σχεδόν 160 από τις 193 χώρες που εκπροσωπούνται στον ΟΗΕ είχε ανακοινωθεί πως θα ήταν παρούσες στο Μαρακές, με περίπου 100 εξ αυτών να εκπροσωπούνται από αρχηγούς κρατών, αρχηγούς κυβερνήσεων ή υπουργούς.

Μη δεσμευτικού χαρακτήρα, το Σύμφωνο απαριθμεί τις αρχές — υπεράσπιστη των ανθρώπινων δικαιωμάτων, των παιδιών, αναγνώριση της εθνικής κυριαρχίας– και καταγράφει προτάσεις για να βοηθηθούν οι χώρες να αντιμετωπίσουν τις μεταναστεύσεις –ανταλλαγές πληροφοριών και εμπειρογνωμοσύνης, ενσωμάτωση των μεταναστών… Απαγορεύει τις αυθαίρετες κρατήσεις, καθώς δεν επιτρέπει τις συλλήψεις παρά ως ύστατο μέτρο.

Οι υποστηρικτές των ανθρώπινων δικαιωμάτων το βρίσκουν ανεπαρκές, ιδιαίτερα όσον αφορά την πρόσβαση των μεταναστών στην ανθρωπιστική αρωγή και στις βασικές υπηρεσίες ή όσον αφορά τα δικαιώματα των εργαζόμενων μεταναστών. Οι επικριτές του θεωρούν ότι ενθαρρύνει ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές.

Τι είπε ο Αλέξης Τσίπρας

Η υιοθέτηση του Παγκόσμιου Συμφώνου για τη Μετανάστευση στη Διακυβερνητική Διάσκεψη του ΟΗΕ, «δεν είναι το τέλος του δρόμου, αλλά η αρχή», επισήμανε ο Αλέξης Τσίπρας, κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση της Διάσκεψης, στο Μαρακές.

«Είναι απαραίτητη η κατανόηση των προτεραιοτήτων, των προσδοκιών και των ανησυχιών τόσο των χωρών προέλευσης, διέλευσης όσο και προορισμού των μεταναστών, προκειμένου να κάνουμε ένα βήμα προς τα εμπρός και να δώσουμε αποτελεσματικές λύσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε», υπογράμμισε ο Έλληνας πρωθυπουργός.«Είμαστε υποχρεωμένοι να ξεπεράσουμε τις διαφορετικές προσεγγίσεις, όπως φάνηκε κατά τις διαπραγματεύσεις, αναγνωρίζοντας ότι έχουμε μια υποχρέωση, αλλά και το δικαίωμα να ρυθμίζουμε αυτό το φαινόμενο σε εθνικό επίπεδο», είπε στη συνέχεια.

Για να σημειώσει: «Ταυτόχρονα, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι καμία χώρα από μόνη της δεν μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά τη μετανάστευση. Χρειαζόμαστε πολυμερείς απαντήσεις βάσει του διεθνούς δικαίου».

«Παγκόσμια πρόκληση που απαιτεί παγκόσμια απάντηση»

«Το μεταναστευτικό-προσφυγικό είναι μια παγκόσμια πρόκληση και ως τέτοια απαιτεί παγκόσμια απάντηση», τόνισε στη συνέχεια ο κ. Τσίπρας. Για να προσθέσει ότι «χρειάζεται να αντιμετωπιστούν οι αιτίες της μετανάστευσης, να παταχθεί το οργανωμένο έγκλημα, που αναπτύσσεται γύρω από τη μετανάστευση, και να γίνουμε θεματοφύλακες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση της Διακυβερνητικής Διάσκεψης του ΟΗΕ πως η Ελλάδα «έχει γνωρίσει τη μετανάστευση των δικών της πολιτών και υπήρξε, επίσης, χώρα διέλευσης για τους μετανάστες που επιθυμούν να προσεγγίσουν άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Επισήμανε επίσης ότι η χώρα έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τις σημαντικές μεικτές μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές από το 2015 και «ο ελληνικός λαός, παρά τις δυσκολίες που περνούσε, έδειξε στον κόσμο ότι οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη πρέπει να αντιμετωπίζονται με αλληλεγγύη».

«Μια πιο ανθρώπινη προσέγγιση του μεταναστευτικού»

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές και όπως μεταφέρει το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, στον πυρήνα της συμμαχίας των κρατών που εργάζονται για μια περισσότερη ανθρώπινη προσέγγιση στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών παγκοσμίως, τίθεται η Ελλάδα με τη συμμετοχή της στη Διακυβερνητική Διάσκεψη του ΟΗΕ, για την υιοθέτηση του Παγκόσμιου Συμφώνου για τη Μετανάστευση.

«Ο πρωθυπουργός, με τη συμμετοχή του στη Διακυβερνητική Διάσκεψη του ΟΗΕ για την υιοθέτηση του Παγκοσμίου Συμφώνου για τη Μετανάστευση, μαζί με την ιδιαίτερα εποικοδομητική στάση που τήρησε η Ελλάδα καθ’ όλη τη διάρκεια της διαπραγμάτευσής του, θέτει την Ελλάδα στον πυρήνα της συμμαχίας των κρατών που εργάζονται για μια περισσότερο ανθρώπινη προσέγγιση στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών παγκοσμίως», σημειώνουν, για να σημειώσουν πως πρόκειται για «μια συμμαχία των δυνάμεων της αλληλεγγύης ενάντια στην ξενοφοβία και το ρατσισμό».

Αντιδρούν ΗΠΑ και άλλες χώρες

Παρά το γεγονός, ωστόσο, ότι το Σύμφωνο δεν έχει δεσμευτική ισχύ έχει προκαλέσει σειρά αντιδράσεων σε διάφορες χώρες, με κυρίαρχες τις Ηνωμένες Πολιτείες, η πρέσβης των οποίων στα Ηνωμένα Έθνη, Νίκι Χάλεϊ, είχε πει ότι οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να συμμετάσχουν καθώς οι πολιτικές της χώρας σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό θα πρέπει να καταρτίζονται από τους Αμερικανούς και μόνο απ’ αυτούς.

Αλλά και ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, λίγους μήνες νωρίτερα, είχε μιλήσει από το βήμα του ΟΗΕ για «ανεξέλεγκτη μετανάστευση» που αποτελεί απειλή για την ίδια την κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στις αμερικανικές αντιδράσεις ήρθαν να προστεθούν κι αυτές από την πλευρά του Ισραήλ, της Αυστραλίας και πολλών ευρωπαϊκών χωρών, που αποφάσισαν να μην λάβουν μέρος στη σύνοδο του Μαρακές, ενώ έντονη ήταν η αντιπαράθεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και στο Βέλγιο.

«Έχουμε καθήκον να προστατεύσουμε τα σύνορά μας από παράνομους εισβολείς. Αυτό κάνουμε κι αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε», είπε χαρακτηριστικά, πριν από λίγο καιρό, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ενώ ο Αυστραλός ομόλογός του, Σκοτ Μόρισον, έχει πει ότι το συγκεκριμένο Σύμφωνο θα μπορούσε να υπονομεύσει τους ισχυρούς νόμους και τις πρακτικές που ακολουθεί η χώρα του σε ό,τι αφορά την προστασία των συνόρων της.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Αυστρία δήλωσαν πως δεν πρόκειται να δώσουν το «παρών» στη σύνοδο, όπως επίσης και μια σειρά από άλλα ευρωπαϊκά -και όχι μόνο- κράτη.

Άγκελα Μέρκελ

Οι υποστηρικτές, ωστόσο, της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, όπως η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, υποστηρίζουν σθεναρά πως το Σύμφωνο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο στη διαχείριση της μετανάστευσης και ξεκαθαρίζουν σε όλους τους τόνους ότι το κείμενο δεν έχει δεσμευτική ισχύ σε νομικό επίπεδο.

«Γινόμαστε μάρτυρες από ορισμένους πολιτικούς τομείς της παραποίησης και της διαστρέβλωσης των στόχων του Συμφώνου», τονίζει χαρακτηριστικά ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, Αντόνιο Βιτορίνο.

«Σίγουρα υπάρχουν προκλήσεις, η παράτυπη μετανάστευση είναι απειλή, αλλά θα πρέπει να αντιδράσουμε στην αρνητική ρητορική κινητοποιούμενοι πολιτικά», σημειώνει ο κ. Βιτορίνο, απαντώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στους επικριτές του Συμφώνου.

Ο ΥΠΕΞ της Γερμανίας επικρίνει τις κυβερνήσεις που εναντιώνονται στο Σύμφωνο

Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας επέκρινε σε ασυνήθιστα υψηλό τόνο τις κυβερνήσεις που εναντιώνονται στο Παγκόσμιο Σύμφωνο του ΟΗΕ για τη Μετανάστευση, το οποίο αναμένεται να υιοθετηθεί στη σύνοδο υψηλού επιπέδου στο Μαρακές του Μαρόκου σήμερα και αύριο.

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την Ασφαλή, Ομαλή και Τακτική Μετανάστευση, ένα κείμενο έκτασης 25 σελίδων, καταρτίστηκε με σκοπό να συμβάλλει στη ρύθμιση των παγκόσμιων μεταναστευτικών ροών. Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Αυστραλίας είναι ανάμεσα σε εκείνες που αντιτίθενται στο νομικά μη δεσμευτικό Σύμφωνο, καθώς ανησυχούν ότι εν καιρώ θα μετατραπεί de facto σε νομικό κανόνα.

Οι διαφωνίες για το αμφιλεγόμενο κείμενο έχουν προκαλέσει αναταράξεις σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Τον περασμένο μήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Σλοβακίας Μίροσλαβ Λάιτσακ παραιτήθηκε διότι η κυβέρνησή του απέρριψε το Σύμφωνο, ενώ η επικύρωσή του έχει πυροδοτήσει πολιτική κρίση στο Βέλγιο.

Οι κυβερνήσεις της Αυστρίας, της Βουλγαρίας, της Κροατίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Τσεχίας αλλά και της Ελβετίας έχουν απορρίψει το Σύμφωνο.

Μιλώντας στο περιοδικό Der Spiegel, ο Μάας επισήμανε ότι κάθε κυβέρνηση που αποφασίζει να εναντιωθεί σε αυτό το κείμενο «ρίχνει νερό στον μύλο όσων επιδίδονται με κακόβουλο τρόπο σε μια εκστρατεία παραπληροφόρησης κατά (του Συμφώνου)».

Ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας υπογράμμισε ότι το κείμενο αυτό «προσφέρει — για πρώτη φορά — ένα διεθνές πλαίσιο γα τον έλεγχο, την οργάνωση και τη ρύθμιση της μετανάστευσης».

Αλλά και η προσπάθεια του Βερολίνου να προωθήσει το Σύμφωνο σε εγχώριο επίπεδο αντιμετώπισε ισχυρούς μετωπικούς ανέμους. Ο Μάας προσωπικά έγινε στόχος κατηγοριών διότι η κυβέρνηση καθυστέρησε πολύ, σύμφωνα με τους επικριτές της, να ενημερώσει το κοινοβούλιο για το περιεχόμενο του Συμφώνου, επιτρέποντας να αποκτήσει ορμή η εκστρατεία εναντίον του.

Η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ μολαταύτα αφίχθη στο Μαρακές χθες Κυριακή και θα είναι παρούσα στη Διακυβερνητική Σύνοδο για το Παγκόσμιο Σύμφωνο του ΟΗΕ για τη Μετανάστευση.