Οι δήμοι και οι περιφέρειες θα πληρώνουν από ‘δώ και πέρα τα πρόστιμα που επιβάλλει το Ευρωδικαστήριο, εφόσον ο «πέλεκυς» της ΕΕ πέφτει πάνω στη χώρα εξαιτίας παράνομης πράξης ή παράλειψης που οφείλεται σε ενέργειες οργάνου των ΟΤΑ. Έτσι, σε περίπτωση τέτοιας καταδίκης της Ελλάδας, λόγω παραβίασης του κοινοτικού δικαίου, θα παρακρατείται το ισόποσο του προστίμου από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) που εγγράφονται κατ’ έτος στον προϋπολογισμό του υπουργείου Εσωτερικών για τους ΟΤΑ. Το ποσό του προστίμου θα παρακρατείται από τους ΟΤΑ με υπουργική απόφαση.
Η πρόβλεψη αυτή περιλαμβάνεται σε τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή, το απόγευμα της Παρασκευής, από τον υπουργό Εσωτερικών κ. Αργύρη Ντινόπουλο και τον υπουργό Οικονομικών κ. Γκίκα Χαρδούβελη στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών «Ελεγχος των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων και των αιρετών αντιπροσώπων Βουλής και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».
Ουσιαστικά θεσπίζεται η υποχρέωση πλήρους συμμόρφωσης των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού σε αποφάσεις της ΕΕ. Καθορίζεται μάλιστα η διαδικασία, δια του ελεγκτή νομιμότητας ή του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης για τη συμμόρφωση του υπόχρεου ΟΤΑ, εντός οριζομένων προθεσμιών.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η κυβέρνηση προχωρά αυτή τη ρύθμιση για να «αντιμετωπιστούν περιπτώσεις μη συμμόρφωσης των ΟΤΑ προς αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) ή πράξεις των οργάνων της, όπως π.χ. προειδοποιητικές επιστολές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τη χώρα» με αποτέλεσμα να επαπειλούνται ή και να επιβάλλονται υψηλότατα πρόστιμα σε βάρος της Ελλάδας.
Όπως σημειώνεται έχουν εντοπισθεί παραβιάσεις της κείμενης νομοθεσίας από ΟΤΑ, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί, μετά την ενσωμάτωση ευρωπαϊκών οδηγιών, με συνέπεια την καταστρατήγησή τους και την επαπειλή για τον λόγο αυτό προστίμων πολλών εκατομμυρίων. Μάλιστα, στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι τέτοιου είδους παραβιάσεις αφορούν κυρίως στον χώρο της ανάθεσης και εκτέλεσης έργων των ΟΤΑ ή μελετών.
Πάντως, η ρύθμιση αυτή «κουμπώνει» και με τις προβλέψεις του νόμου 4042/12, όπως εξειδικεύθηκε με πρόσφατη κοινή απόφαση (ΚΥΑ) των υπουργείων Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Οικονομικών (ΦΕΚ 2113 Β/1.8.2014), για ευρωπρόστιμα σχετικά τα απορρίμματα. Εκείνη είχε καθορίσει τη διαδικασία καταλογισμού και επιμερισμού στους υπαίτιους φορείς, των χρηματικών κυρώσεων που επιδικάζονται στην Ελλάδα από το ευρωδικαστήριο, λόγω παραβιάσεων της νομοθεσίας της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων και των αστικών λυμάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην τροπολογία αναφέρεται ότι σε περίπτωση έκδοσης πράξης ή απόφασης οργάνου της Ευρωπαίκής Ενωσης σε βάρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, λόγω παράνομης πράξης ή παράλειψης οφειλόμενης ενάργειας οργάνου δήμου ή περιφέρειας, ο οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης οφείλει, αμελλητί, να συμμορφωθεί πλήρως με το περιεχόμενο και το διατακτικό της απόφασης. Αν ο ΟΤΑ για οποιονδήποτε λόγο δεν συμμορφώνεται, «ο Ελεγκτής Νομιμότητας τον καλεί, εγγράφως, να συμμορφωθεί, εντός ορισμένης προθεσμίας, η οποία σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να υπερβεί τους τρεις μήνες, αφότου ο ΟΤΑ έλαβε γνώση της σχετικής κλήσης. Εάν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη, ο ελεγκτής Νομιμότητας προβαίνει ο ίδιος, καθ΄υποκατάσταση, σε κάθε πράξη που είναι αναγκαία για τη συμμόρφωση».
Για αποφάσεις της ΕΕ σε βάρος της Ελλάδας που έχουν ήδη εκδοθεί κατά την έναρξη ισχύος της ρύθμισης, ο ελεγκτής νομιμότητας ή ο γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για συμόρφωση, χωρίς την τήρηση της διαδικασίας πρόσκλησης, εφόσον έχει παρέλθει άπρακτο χρονικό διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών από την έκδοση της απόφασης της ΕΕ και δεν έχει επέλθει ακόμη η πλήρης συμμόρφωση.
Επίσης, στην τροπολογία αναφέρεται ότι:
«Σε περίπτωση καταδίκης της Ελληνικής Δημοκρατίας λόγω παραβίασης του ενωσιακού δικαίου, εξαιτίας παράνομης πράξης ή παράλειψης οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, παρακρατείται το ισόποσο του προστίμου από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους που εγγράφονται κατ’ έτος στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εσωτερικών για τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών παρακρατείται το ανωτέρω ποσό από τον οικείο ΟΤΑ».
Αντιδράσεις από στελέχη της αυτοδιοίκησης
Ήδη σε έναν πρώτο σχολιασμό, στελέχη της αυτοδιοίκησης που αντιστρατεύονται τις κυβερνητικές επιλογές επισημαίνουν ότι ούτε ο χρόνος κατάθεσης της τροπολογίας είναι τυχαίος ούτε η στόχευση «αθώα». Θεωρούν ότι με τη ρύθμιση η κυβέρνηση «σπρώχνει» προς την τοπική αυτοδιοίκηση τις ευθύνες της κεντρικής διοίκησης, που σε πολλές περιπτώσεις της αναλογούν καίρια για παραλείψεις ή μη σύννομες διαδικασίες.Όπως σημειώνουν, επιδιώκεται ακόμα μεγαλύτερη αποδυνάμωση της τοπικής αυτοδιοίκησης η οποία έχει ήδη πληγεί λόγω έλλειψης πόρων και με δεδομένο ότι η κρατική χρηματοδότηση (ΚΑΠ) έχει περικοπεί κατά 66%. Επίσης, εκτιμούν ότι θα επιχειρηθεί, υπό τη δαμόκλειο σπάθη των προστίμων, να πιέσουν δήμους και περιφέρειες για να μην αντιδρούν σε κυβερνητικές αποφάσεις και να αποδεχτούν το «μνημονιακό» μοντέλο διαχείρισης που προωθείται σε όλους τους τομείς.
Χωρίς περιορισμούς η απόσπαση σε άλλον ΟΤΑ
Στην τροπολογία περιλαμβάνονται και διατάξεις οι οποίες επιφέρουν αλλαγές στη διαδικασία απόσπασης προς άλλον ΟΤΑ για υπαλλήλους που υπηρετούν με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου (ΙΔΑΧ) στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Επιτρέπεται πλέον χωρίς περιορισμούς η απόσπαση υπαλλήλου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκης με αίτηση του υπαλλήλου και κατόπιν θετικής γνώμης του φορέα προέλευσης, με απόφαση του αρμοδίου για το διορισμό οργάνου του ΟΤΑ αποδοχής.
Απαλείφεται δηλαδή ο περιορισμός της δυνατότητας απόσπασης μόνο για λόγους συνυπηρέτησης με σύζυγο δημόσιο υπάλληλο ή υπάλληλο ΝΠΔΔ ή ΟΤΑ α’ ή β’ βαθμού ενώ αυξάνεται το χρονικό διάστημα της απόσπασης από το ένα στα δυο έτη, με δυνατότητα παράτασης για έναν χρόνο ακόμη.
Αξίζει να επισημανθεί ότι έχει ήδη δοθεί ανάλογη δυνατότητα απόσπασης στους μόνιμους υπαλλήλους που υπηρετούν σε ΟΤΑ.
♦ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ
