Το «Δίκτυο» στα πρώτα του βήματα με όνειρα για την αυτοδιοίκηση
Ο ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΠΕΧΡΑΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Του Σταύρου Χ. Μαρτίνου
Το «Δίκτυο» στα πρώτα του βήματα με όνειρα για την αυτοδιοίκηση
Ήταν στο τέλος του καλοκαιριού του 2010 όταν ανακοινώθηκε η ίδρυση νέου δημοτικού σχήματος που θα κατέβαινε στις εκλογές, οι οποίες θα γίνονταν μόλις δυόμισι μήνες μετά. Το «Δίκτυο Ενεργών Πολιτών Καλαμάτας», με επικεφαλής το μαθηματικό Σταμάτη Μπεχράκη, πέτυχε αυτό που φαινόταν ακατόρθωτο. Κατάφερε, όχι μόνο να μπει στο Δημοτικό Συμβούλιο, αλλά έπιασε ποσοστό 7,5% και, εκτός από τον επικεφαλής, εξελέγη δημοτικός σύμβουλος και ο Σπύρος Μωρακέας. Ωστόσο, ο σκοπός του «Δικτύου», με τη δράση του στο Δήμο, είναι απείρως πιο δύσκολος από την περσινή εκλογική επιτυχία. Θέλει να υπερασπιστεί την τιμή της αυτοδιοίκησης και να την απαλλάξει από την εξάρτηση της κρατικής και κομματικής εξουσίας. «Να αποσπάσουμε από την κεντρική εξουσία ένα κομμάτι εξουσίας που μας ανήκει, ως πολίτες, για την αυτοδιοίκηση και την καθημερινότητα μας», λέει χαρακτηριστικά ο Σταμάτης Μπεχράκης, τονίζοντας όμως ότι αυτό μπορεί να το επιτύχει η δράση της κοινωνίας και όχι μόνη της μια δημοτική παράταξη. Ο Σταμάτης Μπεχράκης απαντά για τις σχέσεις του «Δικτύου» με τον Βασίλη Κοσμόπουλο και τον ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ, απορρίπτει την πολιτική της Δημοτικής Αρχής και του δημάρχου, Παναγιώτη Νίκα, ως «παλαιοκομματικού τύπου» και «παραγοντισμού», τονίζει ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών δεν μπορούν να το λύσουν οι δήμαρχοι που μέχρι χθες πετούσαν τα απορρίμματα στα ρέματα και τα βουνά και υπογραμμίζει ότι η Καλαμάτα πρέπει να αξιοποιήσει τις υποδομές που διαθέτει για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της.
Το «Δίκτυο Ενεργών Πολιτών» μόλις συμπλήρωσε τον πρώτο χρόνο της ζωής του. Ποιο κενό ήρθε να καλύψει με τη «γέννησή» του και τη δράση του;
Το «Δίκτυο Ενεργών Πολιτών» δημιουργήθηκε μέσα στη δίνη της οικονομικής κρίσης της πατρίδας μας, το καλοκαίρι του 2010. Όπως έχει καταγραφεί στα ιδρυτικά του κείμενα: «Η κίνηση επιδιώκει να εκφράσει τις τοπικές δυνάμεις που ασφυκτιούν στο αντιδημοκρατικό σύστημα δικομματικού ελέγχου της αυτοδιοίκησης και χειραγώγησης της τοπικής κοινωνίας μέσα από την εφαρμογή του συστήματος υπερενισχυμένης αναλογικής και της απονομής των χρισμάτων». Το «Δίκτυο Ενεργών Πολιτών» θέλει να συμβάλει με τις επεξεργασίες του και τους αγώνες του, μέσα και έξω από το Δημοτικό Συμβούλιο, ώστε η ευρύτερη περιοχή της Καλαμάτας, που βρίσκεται σε φάση μεταλλαγής, υποβάθμισης της ποιότητας ζωής των κατοίκων της και του περιβάλλοντος, οικιστικού και φυσικού, να διεκδικήσει την ένταξή της σε άλλη τροχιά. Ο αγώνας μας θα είναι να αποσπάσουμε με τη δράση μας από την κεντρική εξουσία ένα κομμάτι εξουσίας που μας ανήκει, ως πολίτες, για την αυτοδιοίκηση και την καθημερινότητά μας. Θέλουμε να διαδώσουμε την άποψη της απαλλαγής από την αντίληψη της κρατικής εξάρτησης για το θεσμό της αυτοδιοίκησης. Θέλουμε να μη γίνει ο Δήμος βραχίονας του κράτους που σκοπό θα έχει να επιβάλει νέα δυσβάστακτα οικονομικά βάρη, κατεδαφίζοντας κοινωνικές αναγκαίες λειτουργίες. Θέλουμε να προβάλλουμε την πίστη μας στα μη δημαρχοκεντρικά συστήματα διοίκησης, τα οποία θεωρούμε απότοκο του δικομματικού ελέγχου της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Κάποιοι σας παρουσιάζουν είτε ως διάδοχο σχήμα της παράταξης του Βασίλη Κοσμόπουλου είτε ως αυτοδιοικητική παράταξη του ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ. Πόσο δίκιο έχουν όσοι το κάνουν αυτό; Είμαστε αυτοδιοικούμενη συλλογική κίνηση κοινωνικά και πολιτικά δραστήριων ανθρώπων, που έχει σκοπό την παραγωγή πολιτικής για την πόλη. Οι θέσεις μας δεν είναι «copy–paste» κανενός κόμματος. Αντίθετα, είναι αποτέλεσμα συζητήσεων και επεξεργασίας μεταξύ των φίλων του «Δικτύου». Στην Καλαμάτα έχει δημιουργηθεί μια παράδοση στα αυτοδιοικητικά πράγματα με ευρύτερες συσπειρώσεις πολιτών από διαφορετικούς χώρους και με εφαλτήριο την αγάπη στον τόπο, στο περιβάλλον και στη ζωή. Η «Ανθρώπινη και Όμορφη Πόλη», της οποίας ηγήθηκε ο κ. Κοσμόπουλος, κινήθηκε σε αυτοδιοικητικά πλαίσια κρατώντας τις βασικές ιδέες της μη κομματικής εξάρτησης ως προϋπόθεση συγκέντρωσης δυνάμεων από τα «κάτω» και της προσπάθειας να διατυπωθούν προτάσεις εκ μέρους της τοπικής κοινωνίας. Σε αυτόν τον άξονα κινούμαστε ως «Δίκτυο». Οι πολιτικές θέσεις και απόψεις είναι χρήσιμες, αλλά όχι και η κομματική εξάρτηση από οποιονδήποτε κομματικό φορέα. Εκείνο που δε χρειάζεται ο κόσμος είναι άλλη μία κομματική παράταξη «στα δημοτικά». Γι’ αυτό έχει σημασία να δουλέψουμε καθημερινά στο πρόγραμμά μας ως «Δίκτυο» για να αποκτήσουμε κοινωνική υποστήριξη. Η «ετοιματζίδικη» υποστήριξη από τα κόμματα οδηγεί σε «υποχρεώσεις» προς «ειδικούς συνεργάτες», σε δημιουργία έμμισθων θέσεων αιρετών, σε επικοινωνιακή πολιτική, σε «βιτρινέ» καταστάσεις, αυτά για τα οποία όλοι σήμερα αντιδρούμε. Αν κρίνουμε, αντίθετα, τη δημιουργικότητα και δυναμική των συνεργασιών των πολιτών στη βάση της οικονομικής ζωής στη γειτονιά, στις τοπικές κοινότητες και αν κατορθώσουμε να εκφράσουμε μέσα από αυτές προγραμματικά τους νέους συνδημότες μας, θα μπορέσουμε να πάμε μπροστά ως τόπος. Γι’ αυτό έχει ειδική σημασία το «Δίκτυο» να στέκεται κοντά στις νεότερες ηλικίες τώρα στο «βαρύ χειμώνα» του ‘11, με τη δοκιμασία της ανεργίας που περνάνε και να ανιχνεύει και να κωδικοποιεί διαρκώς τα νέα ζητήματα.
Πολλές φορές έχετε κατηγορήσει τη Δημοτική Αρχή ότι αποφασίζει για το μέλλον του Δήμου και των δημοτών χωρίς διαβούλευση με τον κόσμο. Πιστεύετε ότι δε θέλει τη γνώμη των πολιτών ή ότι δεν είναι ικανή να πάρει τις σωστές αποφάσεις; Κατά τη γνώμη μας, η παράταξη του κ. Νίκα διέπεται από μια ξεπερασμένη παλαιοκομματικού τύπου λογική, η οποία στηρίζεται στον παραγοντισμό και όχι στη συμμετοχή των πολιτών, στις πελατειακές σχέσεις και όχι στη συνολική αντιμετώπιση των αναγκών, στα κομματικά δεκανίκια και όχι στην κοινωνία των πολιτών. Ο ίδιος ενσαρκώνει το δημαρχοκεντρικό μοντέλο, στερώντας την ουσιαστική συμβολή και των ίδιων των δημοτικών συμβούλων του, πόσο μάλλον της ευρύτερης κοινωνίας. Σκουπίδια. Για πολλούς είναι το σοβαρότερο πρόβλημα του Δήμου και κάθε Δήμου. Εσείς έχετε πει ότι αν δε ληφθούν τώρα οι σωστές αποφάσεις, τότε σε λίγο καιρό οι Καλαματιανοί θα πληρώνουν πανάκριβα τα δημοτικά τέλη. Γιατί; Απαντώ με ένα ερώτημα: Οι δημοτικοί παράγοντες που πετούσαν τις σκουπιδοσακούλες και γέμισαν όλα τα ρέματα τα προηγούμενα χρόνια, μπορούν να είναι οι πρωταγωνιστές της αποκατάστασης των χωματερών και της διαχείρισης των σκουπιδιών σήμερα; Αυτό το ερώτημα πλανάται σήμερα στο νέο πεδίο του οικονομικού αρμέγματος των αποκαταστάσεων των χωματερών. Και στις σημερινές συνθήκες απουσίας πόρων. Το θέμα με τα σκουπίδια θα επανακάμψει δριμύτερα στις συζητήσεις, γιατί θα αφορά πλέον ένα σημαντικό μέρος από το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα. Η λύση βρίσκεται στην εναλλακτική διαχείριση απορριμμάτων. Δηλαδή, στην πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση υλικών, τη μείωση σκουπιδιών, τη διαλογή στην πηγή όλων των κατηγοριών στερεών αποβλήτων. Ανακύκλωση, λιπασματοποίηση-κομποστοποίηση, υγειονομική ταφή των υπολειμμάτων. Ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, συμμετοχή των δημοτών. Αν δε στραφούμε στην αξιοποίηση των υπαρχουσών υποδομών που έχουμε ως πόλη και στραφούμε σε ό,τι κάνουν όλοι οι άλλοι Δήμοι που δε διαθέτουν, τότε είμαστε «άξιοι της μοίρας μας». Θα δίνουμε πάνω από 1.500.000 ευρώ κάθε έτος για να κουβαλάμε τα σκουπίδια μας μακριά. Και το χειρότερο είναι ότι θα κουβαλάμε σύμμεικτα (!!!) απόβλητα, λόγω του υψηλού οικονομικού κόστους, αντί να τα κομποστοποιούμε μόνοι μας, χάνοντας έτσι το πλεονέκτημα της οικονομικότερης διαχείρισης. Δεν είναι ό,τι το καλύτερο μπορεί να μας συμβεί.
Εσείς ταχθήκατε κατά της προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την ανατροπή του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Γιατί; Πώς αλλιώς μπορούν να ανατραπούν οι αδικίες σε βάρος ιδιοκτητών γης; Το ΓΠΣ φτιάχτηκε κάτω από την επίβλεψη αυτής της Δημοτικής Αρχής. Με κατευθυντήριες οδηγίες του μελετητή από το υπουργείο Περιβάλλοντος, επί υπουργίας του κ. Σουφλιά. Κάθε Δημοτική Αρχή που έχει τέτοιο έργο, όταν ολοκληρώνεται το «ξεσκονίζει». Βάζει μια ομάδα από μηχανικούς και καταγράφουν λεπτομερειακά, σημείο προς σημείο, τα προβλήματα στις περιοχές που εντάσσονται και στη συνέχεια ενημερώνουν τη διοίκηση τι ακριβώς αλλάζει στο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Μετά το Δημοτικό Συμβούλιο διαλέγεται με τους πολίτες και διατυπώνει τις θέσεις του. Αυτό δεν έγινε. Ούτε καν μετά το πρώτο πρόβλημα στην περιοχή της Βέργας, αφού ακολούθησε ανάλογο πρόβλημα στην περιοχή της Αγιάννας. Ίσως και σήμερα θεωρητικά να υπάρχει πρόβλημά και σε άλλο σημείο του ΓΠΣ και δεν το γνωρίζουμε ακόμα. Ως προς αυτό, ομολογουμένως είναι μια Δημοτική Αρχή που κρύβει σημαντικές εκπλήξεις για τους δημότες της. Το ΓΠΣ είναι αναπτυξιακό εργαλείο και, παρά τις αδυναμίες ή λάθη, δεν αφήνει δίπλα από ένα ξενοδοχείο να φτιαχτεί ένα συνεργείο αυτοκινήτων. Αποτελεί δε βάση για να παραγγέλνεις μελέτες για νέες υποδομές, να ζητάς πόρους από το ΕΣΠΑ ή άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα, προφυλάσσει τη διαθέσιμη γεωργική γη από αλόγιστη οίκηση, προφυλάσσει τις παραλίες. Με δυο κουβέντες, το ΓΠΣ κάνει αυτό που λέει η κοινωνία ότι έπρεπε να κάνει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, που όμως υποκύπτει σε ψηφοθηρικές λογικές. Όσον αφορά στα προβλήματα και στις αναγκαίες αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο ΓΠΣ, θα μπορούσαν να προωθηθούν στο πλαίσιο μελλοντικής αναθεώρησης του Σχεδίου, που ο Δήμος οφείλει να διεκδικήσει για να εντάξει σε αυτό το σύνολο του καλλικρατικού Δήμου. Αυτό, όμως, δε χωράει στην άθλια λογική «καλύτερα καθόλου ΓΠΣ και η συνέχεια θα δοθεί από τα κόμματα στα μπαλκόνια».
Ένα κομμάτι της κοινωνίας τα βγάζει πέρα με μεγάλες δυσκολίες, λόγω της οικονομικής κατάστασης. Υπάρχει κάτι που μπορεί να κάνει ο Δήμος για να βοηθήσει και δεν το κάνει; Στις εξαιρετικά δύσκολες οικονομικές συνθήκες που ζούμε, τόσο ως πολίτες και οικογένειες όσο και ως Δήμος, χρειάζεται να δούμε τα πράγματα με άλλη οπτική και να ξαναθέσουμε τις προτεραιότητές μας. Πιστεύουμε και γνωρίζουμε ότι ο Δήμος μπορεί να συμβάλει στην άμβλυνση των συνεπειών της κρίσης με τους εξής τρόπους: 1. Μείωση του κόστους διοίκησης, με την άμεση κατάργηση των αμοιβών των περισσότερων αιρετών και διατήρησή τους, με μείωση έως και 50%, μόνο σε ελάχιστες θέσεις, που απαιτούν πλήρη απασχόληση. Ταυτόχρονα, απαιτείται αυστηρός έλεγχος των εξόδων και της αποτελεσματικότητάς τους. 2. Σχεδιασμός και υλοποίηση έργων και δράσεων που μειώνουν το κόστος ζωής στην πόλη. Για παράδειγμα, η επέκταση του δικτύου ποδηλατόδρομων προς τις συνοικίες και η αναδιοργάνωση των αστικών συγκοινωνιών. 3. Επιστράτευση όλων των αναπτυξιακών υποδομών του Δήμου και συντονισμός των παραγωγικών φορέων για την ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης και απασχόλησης. 4. Ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής του Δήμου και των υποδομών που διαθέτει, π.χ. δημοτικό παντοπωλείο, παιδικοί σταθμοί, βοήθεια στο σπίτι κλπ. 5. Πάγωμα των δημοτικών τελών, ακόμη και μείωσή τους για ευπαθείς κατηγορίες πολιτών.
Είστε αισιόδοξος ότι ο «Καλλικράτης» θα κάνει καλύτερη τη ζωή των δημοτών; Ειδικά οι περιοχές του Άρι, της Θουρίας και των Αρφαρών θα βρεθούν σε καλύτερη κατάσταση από αυτή που βρίσκονταν με τον «Καποδίστρια»; Φυσικά οι πόροι είναι ελάχιστοι και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο «Καλλικράτης» φτιάχτηκε για να στερήσει πόρους. Όμως, είναι αυθαίρετο να πιστεύουμε ότι γίνεται αυτόματα πιο αρνητική η κατάσταση για τους καποδιστριακούς Δήμους που εντάχθηκαν στον Δήμο Καλαμάτας. Δεν είναι μόνο θέμα του «Καλλικράτη» η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα. Το θέμα είναι αν υπάρχει περιφερειακή αντίληψη ή όχι σε αυτή τη Δημοτική Αρχή και στις σχέσεις της με την κοινωνία. Υπάρχει μια μεγάλη γκάμα θεμάτων που μπορεί να περιγράψει τις μελλοντικές δυνατότητες του νέου Δήμου: Πρώτα από όλα, η μεγάλη ποικιλομορφία της περιοχής του νέου Δήμου, ο υδάτινος πλούτος, οι πηγές, τα ποτάμια, ο ορεινός όγκος του Ταϋγέτου, η ομορφιά των τοπίων, η διαχείριση των επιφανειακών υδάτων με μικρά έργα για το μέλλον της περιοχής. Η προστασία και ανάδειξη του Ταΰγετου από τα χωριά της Αλαγονίας μέχρι την Πολιανή. Η προοπτική της μεταφοράς τεχνικών υπηρεσιών του καλλικρατικού Δήμου με έδρα τη Θουρία, κεντροβαρές σημείο, για να επεμβαίνει άμεσα σε «θερμά» επεισόδια. Τα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα της περιοχής μπορούν να αποκτήσουν φήμη ακουμπώντας πάνω σε ένα μεγάλο Δήμο με σωστό τρόπο. Σε αυτή την κατεύθυνση μπορούμε να οργανώνουμε νέες δράσεις, ενσωματώνοντας στην πολιτιστική μας ταυτότητα την περιβαλλοντική μας ευαισθησία και μαζί με αυτά το σεβασμό στον καταναλωτή γι’ αυτό που παράγουμε. Άρα, στο ερώτημα αν οι περιοχές του Άρι, της Θουρίας και των Αρφαρών θα βρεθούν σε καλύτερη κατάσταση από αυτή που βρίσκονταν με τον «Καποδίστρια», η απάντηση είναι: Εξαρτάται από το αν υπάρχει πρόγραμμα και πολιτική αξιολόγηση των νέων δυνατοτήτων που προκύπτουν στην παράταξη που διαχειρίζεται την καθημερινότητα.
