Παρατηρήσεις της Μόνιμης Επιτροπής Χωροταξίας του Π.Τ. ΤΕΕ Πελοποννήσου, προς το Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας και Αειφόρου Ανάπτυξης.

Είναι σαφές ότι οποιαδήποτε προσπάθεια της διοίκησης στην κατεύθυνση της θεσμοθέτησης χωροταξικών σχεδίων θα πρέπει να αντιμετωπίζεται θετικά και με εποικοδομητική κριτική από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Κανείς δεν διαφωνεί ότι η έγκριση ενός σχεδίου χωροταξικής πολιτικής και περιφερειακής ανάπτυξης είναι η αρχή μιας δυναμικής διαδικασίας σταδιακών οριζόντιων επεμβάσεων και ρυθμίσεων σε χωρικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο που ασφαλώς διαμορφώνουν στην συνέχεια τα κατώτερα επίπεδα σχεδιασμού και με την πάροδο του χρόνου και υπό την επίδραση πολλών παραγόντων τροποποιούνται, αναπροσαρμόζονται και πολλές φορές αλλάζουν εντελώς κατεύθυνση.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να ισχύσουν τα παραπάνω, είναι η ύπαρξη ενός σχεδίου με σαφείς πολιτικές επιλογές – στόχους και κατευθύνσεις σε αναπτυξιακό και χωρικό επίπεδο, που να μορφοποιούνται σε συγκεκριμένα μέσα, και παρεμβάσεις ρυθμιστικού – κανονιστικού χαρακτήρα. Έτσι μόνο είναι δυνατή η εφαρμογή και η ex ante αξιολόγηση και αναπροσαρμογή στα νεότερα δεδομένα. Διαφορετικά δεν θα πρόκειται για χωροταξικό και αναπτυξιακό σχέδιο αλλά για κείμενο διαπιστωτικού, παραινετικού χαρακτήρα που καταλήγει σε «ευχές» και υποκειμενικές αξιολογήσεις.

Το υπό διαβούλευση κείμενο, πραγματικά στερείται αυτόν τον συγκεκριμένο χαρακτήρα πολιτικών επιλογών και την δεσμευτική διάσταση που θα το καθιστούσε σχέδιο χωροταξικής οργάνωσης της χώρας και αναπτυξιακό εργαλείο για το μέλλον.

Ειδικά για την Περιφέρεια Πελοποννήσου:

Διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει σαφής Εθνική Στρατηγική για την Πελοπόννησο.

Κατ’ αρχήν μέσα από τις προβλέψεις του κειμένου διαπιστώνουμε ότι στην ουσία «θεσμοθετείται» το μοντέλο της στρεβλής ανάπτυξης του Ελλαδικού χώρου, δηλαδή της υδροκέφαλης Αθήνας και των μεγάλων αστικών κέντρων (Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Βόλου, Πάτρας κλπ), ένα μοντέλο όμως που αφήνει έξω τον χώρο της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Επίσης διαπιστώνουμε ότι σημαντικό και δυναμικό τμήμα της περιφέρειάς μας εντάσσεται στην άμεση ζώνη επιρροής της Αθήνας.

Ζητείται η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Πελοποννήσου με ανάπτυξη του ενδογενούς δυναμικού της.

Με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και προϋπόθεση την χωρική συνοχή, απαιτείται η πρόκριση των ανωτέρω πλεονεκτημάτων κάθε τόπου σε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης.

Στα πλαίσια αυτά:

• φυσικοί πόροι, όπως ο δασικός πλούτος, η γεωργική γη και το υδάτινο δυναμικό, οφείλουν να τύχουν κεντρικής αντιμετώπισης. Απαιτείται να υπάρξει πρόβλεψη για την άμεση χαρτογράφηση και σαφή καθορισμό της γεωργικής γης, του δασικού στοιχείου και του υδάτινου δυναμικού.

• Το πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα, που αποτελεί και αυτό ένα από κύρια χαρακτηριστικά της περιοχής μας, θα πρέπει εκτός από την αξιοποίησή του, να προστατευθεί και αναδειχθεί.

• Τα ειδικά πλαίσια (Τουρισμός, Βιομηχανίας, ΑΠΕ κλπ) θα πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψη τους βασικούς αναπτυξιακούς στόχους της κάθε περιοχής και ως εκ τούτου θα πρέπει να υπάρχει η σχετική πρόβλεψη στο Ε.Χ.Σ.

Πέραν αυτών επειδή είναι αυτονόητο ότι οι επιλογές του Ε.Χ.Σ. οφείλουν να εξυπηρετούν τους στόχους που έχουν τεθεί σε επίπεδο σχεδιασμών αλλά ταυτόχρονα να λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν την δυναμική πού έχει αναπτυχθεί σε περιφερειακό επίπεδο για την υλοποίηση επενδύσεων.

• Το διαμετακομιστικό κέντρο πού αναπτύσσεται στο Τυμπάκι της Κρήτης για να εξυπηρετήσει το δίπολο Κίνας-Ευρώπης, είναι απαραίτητο να αποκτήσει πρόσβαση στα διευρωπαϊκά οδικά δίκτυα με αναβαθμισμένο το δίπολο λιμένα Καλαμάτας-λιμένα Τυμπακίου.

• Η μεγαλύτερη τουριστική επένδυση πού έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα και υλοποιείται αυτή τη στιγμή στηΜεσσηνία, (ΠΟΤΑ), αλλά και ο μεγάλος πολιτιστικός πλούτος ολόκληρης της Πελοποννήσου, επιβάλλουν την πρόβλεψη ενός τουλάχιστον αερολιμένα, αυτόν της Καλαμάτας, ως κύριο διεθνή.

• Η παραδοχή των εταιρικών σχέσεων Πάτρας-Τρίπολης είναι εσφαλμένη.

Η Πελοπόννησος οικονομικά αλλά και χωροταξικά είναι αυτονομημένη και εκτιμάται ότι η ένταξή της στον εθνικό πόλο Εθνικού επιπέδου της Πάτρας θα προκαλέσει σοβαρές δυσλειτουργίες σε όλα τά επίπεδα.

• Θεωρείται ότι επιβάλλεται η αναβάθμιση του δίπολου Τρίπολης-Καλαμάτας σε πόλο 2ου επιπέδου.

• Θεωρούμε τέλος ότι είναι σημαντικός ο Ανατολικός άξονας Πελοποννήσου, Μονεμβασίας-Λεωνιδίου-Ναυπλίου-Κορίνθου, ως σημαντικός άξονας ανάπτυξης.

Τρίπολη 11 Δεκεμβρίου 2007